In 'đồng bạc Cụ Hồ' ở miền trung

4 giờ trướcBài gốc

Đoàn cán bộ cơ quan Sở Ấn loát Tài chính Trung Bộ thăm phòng Truyền thống ngành Tài chính.

Có rất nhiều tư liệu viết về tờ giấy bạc Cụ Hồ được in ở Hà Nội, nhất là ở miền Nam từ 1946 – 1953 nhưng chưa nhiều người biết còn có những “đồng bạc Cụ Hồ” được sản xuất tại an toàn khu vùng hậu phương Thanh - Nghệ - Tĩnh thời kỳ này. Qua tiếp cận tư liệu tại Bảo tàng Quân khu 4, có thể hệ thống được sự ra đời của “đồng bạc Cụ Hồ” được in tại các tỉnh miền Trung.

Ban đầu cơ sở in bạc Trung Bộ được đặt bí mật ở Nhà in Ngô Tử Hạ, đường Hàng Bè (nay là đường Huỳnh Thúc Kháng) thành phố Huế, sau chuyển ra thôn Hiền Sĩ, xã Phong Thái (nay là xã Phong Sơn), huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế. Sau Hiệp định sơ bộ 6/3 và Tạm ước 14/9/1946, thực dân Pháp gây hấn ở Huế nên cơ sở ấn loát Trung bộ được chỉ thị bí mật di chuyển ra vùng an toàn.

Được nhân dân và chính quyền địa phương giúp đỡ, cán bộ và công nhân sở ấn loát Trung Bộ đã di chuyển toàn bộ máy móc thiết bị ra Hà Tĩnh, ngược dòng sông Ngàn Phố đến xóm Văn Giang, xã Thịnh Văn (nay là xã Sơn Thịnh), huyện Hương Sơn lắp đặt máy móc, để kịp thời in ấn giấy bạc Tài chính, phục vụ kháng chiến.

Khi đã cơ bản ổn định vị trí đặt xưởng in, Ban Lãnh đạo cơ quan ấn loát Trung bộ xin chỉ thị của cấp trên cho tuyển thêm lực lượng công nhân ở địa phương, đẩy nhanh công tác sản xuất. Để đảm bảo bí mật khu căn cứ, Tỉnh ủy, Ủy ban Hành chính kháng chiến tỉnh Hà Tĩnh, Liên khu ủy Khu 4, cùng lãnh đạo Bộ Tài chính họp bàn yêu cầu phải tuyển chọn kỹ thợ kỹ thuật, nhất là những người có thành phần gia đình rõ ràng, phải xác định rõ tư tưởng là làm nhiệm vụ đặc biệt, tuyệt đối cảnh giác với nội gián Pháp xâm nhập vào vùng ATK, phá hoại hậu phương cách mạng.

Những ngày lao động, sống gian khổ giữa đại ngàn rừng núi phía tây tỉnh Hà Tĩnh, đội ngũ cán bộ, công nhân mới của các xưởng ấn loát Trung bộ tuy còn non trẻ, chủ yếu là những thanh niên nông thôn, trí thức trẻ thành thị ở các tỉnh thuộc Khu 4 có tinh thần yêu nước, chưa có nhiều kinh nghiệm về in, vừa học vừa làm nhưng vẫn đảm bảo máy chạy ngày đêm không nghỉ, tinh thần sản xuất hăng say, nỗ lực thi đua sản xuất, phục vụ kháng chiến, quyết không chậm nguồn tiền cung cấp phát hành.

Loại bạc Tài chính được in gồm 1 đồng, 5 đồng, 10 đồng, 20 đồng, 50 đồng và 100 đồng. Tất cả các loại bạc được in tại Trung bộ đều có hình ảnh Cụ Hồ rất đẹp, được nhân dân các tỉnh miền Trung phấn khởi đón nhận và gọi là “Đồng bạc Cụ Hồ”.

Giấy bạc Cụ Hồ được in tại Trung bộ nhanh chóng chuyển đi khắp mọi nơi, đáp ứng nhu cầu chi tiêu cấp bách của chính quyền cách mạng và toàn chiến trường, tạo niềm tin vững chắc trong lòng nhân dân ở vùng tự do cũng như vùng tạm thời bị địch chiếm đóng.

Trên chiến trường Bình - Trị - Thiên, dù bị thực dân Pháp kiểm soát kìm kẹp trong giao thương, giao dịch, chúng dùng nhiều thủ đoạn để bóp chết tiền tệ Việt Nam, nhưng đã không thể ngăn cản được việc nhân dân sử dụng “Đồng bạc Cụ Hồ”.

Nhân dân ta một lòng đi theo cách mạng, tin tưởng ở Chính phủ, ở Bác Hồ kính yêu, đã thu giấu, cất giữ kín đáo đồng tiền Tài chính để lưu hành bí mật. Nhân dân ra sức bảo vệ đồng bạc Cụ Hồ, với lòng tin tưởng tuyệt đối, dù giặc Pháp có thu gom, có tiêu hủy hết số giấy bạc, thì “Bạc Cụ Hồ, bạc chiến khu lại chở về”.

Trong dân còn truyền nhau câu hò mộc mạc, chân tình, sâu lắng thắm đượm tình dân:

“Bạc Đông Dương kẻ thương người ghét

Bạc Cụ Hồ người nhét kẻ thu

Ra tay ta chống quân thù

Dù cho bây có đút (đốt) hết

Bạc chiến khu lại chở về”

Kết thúc Chiến dịch Biên giới năm 1950, cơ quan ấn loát tài chính Trung bộ được tổ chức lại cho phù hợp với tình hình. Công tác chỉ đạo và in ấn phát hành giấy bạc được chuyển giao cho cơ quan phân phối tiền tệ Liên khu 4 đảm trách.

Một xưởng in đặc nhiệm ra đời có tên gọi “Nhóm Ấn loát đặc biệt”, do Bộ Công an và Khu ủy Khu 4 trực tiếp chỉ đạo, đóng tại xã Sơn Tân, sau chuyển về Mỹ Hòa (nay là Sơn Hòa, Hương Sơn, Hà Tĩnh)…

Những đồng bạc Cụ Hồ được sản xuất ra ở các tỉnh miền Trung đã góp phần to lớn, phục vụ đắc lực cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp giành thắng lợi hoàn toàn.

Theo Quang Sáng/Sách "Các lịch sử ngành Tài chính" (Nhà xuất bản Tài chính)

Nguồn Tài Chính : http://tapchitaichinh.vn/in-dong-bac-cu-ho-o-mien-trung.html