Cảng Tanjung Priok ở Jakarta, Indonesia. Nguồn: CNA
Phát biểu từ Washington sau cuộc gặp với Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer, Bộ trưởng Điều phối Kinh tế Indonesia Airlangga Hartarto cho biết, Mỹ mong muốn tiếp cận nguồn khoáng sản chiến lược của Indonesia, đồng thời đã đồng ý dành các ưu đãi miễn thuế cho một số mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Indonesia như dầu cọ, trà và cà phê.
Indonesia hiện là quốc gia sản xuất và xuất khẩu dầu cọ lớn nhất thế giới, đồng thời là một trong những nhà cung cấp cà phê robusta quan trọng trên thị trường toàn cầu.
Các cuộc đàm phán giữa hai nước từng đứng trước nguy cơ đổ vỡ hồi đầu tháng này, sau khi Mỹ cáo buộc Indonesia rút lại một số cam kết trước đó. Tuy nhiên, Jakarta khẳng định, những diễn biến này chỉ phản ánh “động lực bình thường” trong quá trình thương lượng và vấn đề chủ yếu nằm ở việc “hài hòa hóa ngôn ngữ” trong văn bản thỏa thuận.
Ông Airlangga tái khẳng định rằng, dù có những khác biệt trong quá trình đàm phán, tất cả các vấn đề trọng yếu hiện đã được giải quyết, đồng thời đánh giá vòng thương lượng gần nhất diễn ra “rất tích cực”.
“Điều quan trọng nhất, tất nhiên, là bảo đảm quyền tiếp cận thị trường một cách cân bằng cho hàng hóa Mỹ, đồng thời mở rộng khả năng tiếp cận thị trường Mỹ cho các sản phẩm của Indonesia”, ông Airlangga nói trong buổi họp trực tuyến với báo chí Indonesia.
Theo ông, các quan chức hai nước hiện đang xúc tiến việc sắp xếp cuộc gặp thượng đỉnh giữa Tổng thống Prabowo và Tổng thống Trump vào cuối tháng 1, thời điểm thỏa thuận thương mại có thể chính thức được ký kết.
Ông Airlangga cũng nhấn mạnh rằng, thỏa thuận này không bao gồm bất kỳ điều khoản nào hạn chế Indonesia ký kết các hiệp định thương mại với các quốc gia khác.
“Không có chính sách nào của Indonesia bị ràng buộc bởi thỏa thuận này. Đây là một thỏa thuận mang tính thương mại và chiến lược, phục vụ lợi ích kinh tế của cả hai bên theo hướng cân bằng”, ông khẳng định.
Trước đó, trong một số thỏa thuận thuế quan mà Mỹ ký với Malaysia, Washington có quyền đơn phương chấm dứt hiệp định và khôi phục mức thuế do Tổng thống Trump công bố hồi tháng 4, nếu các thỏa thuận mới của đối tác làm phương hại đến lợi ích cốt lõi của Mỹ và các cuộc tham vấn không đạt kết quả. Campuchia cũng có một điều khoản tương tự trong thỏa thuận với Mỹ đạt được hồi tháng 10, dù cách diễn đạt có một số khác biệt.
Theo thông báo sau đó từ Văn phòng Bộ trưởng Airlangga, thỏa thuận Indonesia - Mỹ còn bao gồm các nội dung hợp tác trong lĩnh vực thương mại số, công nghệ và an ninh quốc gia, song chưa cung cấp thêm chi tiết cụ thể.
Tổng thống Trump từng áp mức thuế 19% đối với hàng hóa Indonesia sau thỏa thuận sơ bộ đạt được vào tháng 7, giảm so với mức 32% mà ông đe dọa áp dụng hồi tháng 4. Đổi lại, Indonesia cam kết dỡ bỏ các rào cản thuế quan và phi thuế quan đối với hàng hóa Mỹ, đồng thời tăng nhập khẩu sản phẩm của Mỹ nhằm thu hẹp thâm hụt thương mại song phương.
Ông Airlangga cho biết, không có nguy cơ Mỹ nâng thuế trở lại mức 32% nếu lễ ký kết không diễn ra vào tháng 1, bởi toàn bộ nội dung trong dự thảo thỏa thuận đã được hai bên nhất trí. “Không có yếu tố nào có thể cản trở việc ký kết Thỏa thuận thương mại đối ứng”, ông nói.
Theo số liệu của Indonesia, trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 10 năm nay, kim ngạch thương mại hai chiều giữa Indonesia và Mỹ đạt 36,2 tỷ USD, trong đó Indonesia xuất siêu 14,9 tỷ USD. Mỹ hiện là thị trường xuất khẩu lớn thứ hai của Indonesia.
Quỳnh Vũ