'Iran có thể cạnh tranh với những cường quốc về công nghiệp quốc phòng'

8 giờ trướcBài gốc

Đại sứ Iran tại Việt Nam, ông Ali Akbar Nazari. Ảnh: Lê Anh Dũng

Đặt lợi ích quốc gia lên đầu

Thưa Đại sứ, kể từ chuyến thăm Việt Nam của cựu Tổng thống Iran Hassan Rouhani vào năm 2016, mối quan hệ song phương đã đạt được những bước tiến đáng kể nào? Những lĩnh vực hợp tác nào cho thấy sự tăng trưởng mạnh mẽ nhất về thương mại và đầu tư?

Đại sứ Nazari: Tôi muốn nhấn mạnh một điều rằng nền kinh tế Iran và Việt Nam là hai nền kinh tế bổ trợ cho nhau. Điều này tạo điều kiện thuận lợi để tăng cường hợp tác kinh tế song phương.

Tuy nhiên, tôi cũng xin được chỉ ra một số trở ngại khiến chúng ta chưa đạt được mục tiêu mà lãnh đạo hai nước đã đặt ra trong chuyến thăm của Tổng thống Rouhani đến Việt Nam, cũng như chưa đạt được mục tiêu nâng kim ngạch thương mại 2 tỷ đô vào năm 2022 như mong muốn của lãnh đạo hai nước. Những trở ngại đó bao gồm việc thương nhân hai nước thiếu thông tin về nhau, thiếu các thông tin về năng lực, tiềm lực và tiềm năng hợp tác.

Khoảng cách địa lý, không có tuyến vận chuyển biển thường xuyên, trực tiếp; không có đường bay thẳng cũng ít nhiều ảnh hưởng đến tình hình. Việc thiếu những thông tin cơ bản ở góc độ nào đó đã ngăn cản chúng ta đạt được các mục tiêu đã đề ra. Mặc dù vậy, nền kinh tế của chúng ta vẫn có thể bổ trợ và hỗ trợ cho nhau.

Trong suốt những năm qua, kinh tế Việt Nam tăng trưởng rất nhanh. Vì vậy, Việt Nam có nhu cầu lớn về năng lượng để phát triển và Iran là một trong những quốc gia hàng đầu thế giới về xuất khẩu năng lượng. Đây là một trong những tiềm năng lớn mà hai nước có thể hợp tác.

Bên cạnh đó, chính phủ Việt Nam cũng đang đẩy mạnh việc phát triển cơ sở hạ tầng. Do đó, nhu cầu về các nguyên vật liệu xây dựng trong đó có các sản phẩm hóa dầu, vật liệu xây dựng của Việt Nam rất lớn. May mắn thay, Iran có thể đáp ứng được nhu cầu của Việt Nam.

Ngược lại, hiện nay Iran chúng tôi đang phải đối mặt với vấn đề thiếu nước ngọt để phát triển nông nghiệp và chúng tôi cần nhập khẩu nhiều sản phẩm nông nghiệp từ Việt Nam. Do đó, trong mối quan hệ hợp tác này, cả hai nước chúng ta đều có lợi.

Những lĩnh vực để Iran có thể cung cấp cho Việt Nam bao gồm dầu khí, các sản phẩm hóa dầu, công nghiệp thảm dệt máy, các đặc sản của Iran như saffron, hạt dẻ cười, các loại hoa quả ôn đới.

Ngược lại, Iran cũng có thể nhập khẩu các sản phẩm nông nghiệp của Việt Nam như gạo, trà, hạt tiêu, cà phê và các sản phẩm công nghiệp, máy móc trang thiết bị mà Việt Nam hiện có thể sản xuất được.

Hiệp định thương mại đang có hiệu lực giữa Iran và Việt Nam được ký kết từ năm 1994. Xin Đại sứ cho biết tiến trình đàm phán Hiệp định thương mại tự do (FTA) giữa hai nước đang diễn ra như thế nào? Những thách thức chính trong việc thúc đẩy thương mại song phương trong bối cảnh các lệnh trừng phạt quốc tế hiện nay là gì, và làm thế nào để vượt qua những rào cản này?

Dù Hiệp định thương mại Việt Nam và Iran đã được ký kết từ năm 1994, nhưng trong tình hình mới hiện nay, trên cơ sở ý chí chính trị và quyết tâm của lãnh đạo hai nước trong việc thúc đẩy quan hệ song phương đặc biệt là quan hệ kinh tế, thương mại, phía Iran đã gửi bản thảo Hiệp định ưu đãi thương mại cho Việt Nam.

Hiện hai bên đang tiến hành trao đổi, nghiên cứu bản thảo này. Tôi hy vọng rằng đàm phán sẽ sớm được triển khai để tiến tới ký kết thỏa thuận này. Chắc chắn khi Hiệp định ưu đãi thương mại Iran – Việt Nam được đưa vào triển khai sẽ hỗ trợ và thúc đẩy thương mại hai nước. Và tiếp sau đó chúng ta có thể tiếp tục xem xét đến việc ký kết Hiệp định thương mại tự do.

Chiến lược với việc tập trung vào lợi ích quốc gia mà tôi nói đến nếu được triển khai sẽ giúp tháo gỡ những vướng mắc và hạn chế do cấm vận gây ra. Đó là tìm ra phương cách, quản lý. Đồng thời thuyết phục các bên tham gia việc hợp tác này vì lợi ích quốc gia. Hai nước chúng ta với tư cách là hai quốc gia độc lập phải đặt lợi ích quốc gia lên hàng đầu.

Chúng ta phải quản lý các mối tương tác một cách thông minh, khôn ngoan. Đồng thời chúng ta cũng cần phải nắm rõ các tiềm năng và năng lực hợp tác to lớn có lợi cho hai bên. Ví dụ, Việt Nam có thể nhập khẩu năng lượng và các sản phẩm hóa dầu với giá rất cạnh tranh từ Iran nhưng vì những vướng mắc trên, chúng ta vẫn chưa thể tiến hành triển khai được.

Cuối tháng 12, Việt Nam đã tổ chức Triển lãm Quốc phòng quốc tế, thu hút sự tham gia đông đảo của các quốc gia và doanh nghiệp trên khắp thế giới. Iran đã tham gia Triển lãm với một gian hàng quy mô lớn, trưng bày nhiều loại vũ khí và thiết bị quốc phòng tiên tiến. Ông có thể chia sẻ thêm về ngành công nghiệp quốc phòng của Iran, cũng như tiềm năng hợp tác quốc phòng giữa hai nước?

Tôi cảm ơn những lời đánh giá tốt đẹp của các bạn về gian hàng của Iran và sự hiện diện của chúng tôi tại Triển lãm quốc phòng Quốc tế Việt Nam 2024. Đây là lần đầu tiên chúng tôi tham dự. Quy mô gian hàng của chúng tôi tương đối lớn, khoảng 300m2, được thiết kế rất đẹp.

Tại triển lãm lần này, chúng tôi mới chỉ có thể tham gia trưng bày một số sản phẩm của công nghiệp quốc phòng như máy bay không người lái, tên lửa, công nghệ phòng không mà chúng tôi đạt được. Có hai lý do để chúng tôi chưa thể giới thiệu toàn bộ các thành tựu của mình tại triển lãm đó là khó khăn trong vận chuyển và vấn đề bảo mật thông tin.

Giới thiệu năng lực và tiềm năng hợp tác của chúng tôi đến các bạn Việt Nam cũng như các quốc gia khác là mục đích của chúng tôi trong việc tham dự triển lãm quốc phòng lần này. Chúng tôi sẵn sàng và luôn hoan nghênh việc hợp tác quốc phòng với các đối tác trên khắp thế giới, trong đó có Việt Nam.

Gian hàng của Iran tại Triển lãm Quốc phòng quốc tế năm 2024, diễn ra tại Sân bay Gia Lâm, Hà Nội. Ảnh: Báo Quân đội Nhân dân.

Tự đứng trên đôi chân của mình

Con đường phát triển kinh tế vượt bậc của Việt Nam và khả năng chống chịu của Iran trước nhiều thách thức là những bài học quý giá. Hai nước chúng ta có thể chia sẻ kinh nghiệm gì với nhau để hỗ trợ tăng trưởng và ổn định kinh tế - xã hội?

Trong một thập kỷ qua, tốc độ tăng trưởng kinh tế trung bình của Việt Nam rất ấn tượng, rơi vào khoảng 7%. Trong thời kỳ dịch bệnh Covid19, Việt Nam là một trong những quốc gia có tốc độ tăng trưởng cao nhất trên thế giới.

Về Iran, dù phải chịu nhiều áp lực, chúng tôi vẫn đạt được những thành tựu đáng chú ý trong nhiều lĩnh vực.

Về khoa học công nghệ, chúng tôi có nhiều điều để tự hào. Trong lĩnh vực công nghiệp quốc phòng, chúng tôi cũng là một trong số ít các nước có thể cạnh tranh với những cường quốc hàng đầu. Trong khoa học không gian vũ trụ, chúng tôi sở hữu toàn bộ quy trình sản xuất các vệ tinh từ A đến Z (từ thiết kế, sản xuất đến phóng vệ tinh). Chúng tôi là một trong mười quốc gia duy nhất trên thế giới có thể làm được điều này.

Điều đáng chú ý là những thành tựu chúng tôi đạt được bao gồm những lĩnh vực khác, đều diễn ra trong khoảng thời gian chúng tôi bị cấm vận. Chúng tôi tự hào khi có thể nội địa hóa công nghệ và quy trình phát triển công nghệ.

Lý do để chúng tôi đạt được là chúng tôi hiểu rằng không thể dựa vào người khác. Chúng tôi quyết tâm tự đứng trên đôi chân của chính mình, và nội địa hóa các nguồn kiến thức để từ đó từng bước đạt được các thành tựu như hiện nay.

Câu chuyện về sự tăng trưởng kinh tế của Việt Nam là hình mẫu đáng được học hỏi đối với nhiều nước và nó chắc chắn sẽ là bài học quý giá đối với Iran. Ngược lại, chúng tôi cũng có rất nhiều thành tựu có thể chia sẻ với Việt Nam, trong đó bao gồm cả những lĩnh vực tôi đã đề cập ở trên. Chúng tôi sẵn sàng chuyển giao những công nghệ, bài học này cho các bạn Việt Nam.

Bước qua dấu mốc kỷ niệm 50 năm quan hệ ngoại giao Việt Nam-Iran và hướng tới nửa thế kỷ tiếp theo, theo ông, đâu là những cột mốc quan trọng nhất trong mối quan hệ Iran-Việt Nam, và những thành tựu này sẽ tạo tiền đề như thế nào cho giai đoạn hợp tác song phương tiếp theo?

Năm ngoái, chúng ta đã tổ chức kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao. Công tác trao đổi đoàn cấp cao cũng đã được tích cực triển khai. Tôi luôn tin rằng việc trao đổi đoàn cấp cao chắc chắn sẽ giúp thúc đẩy quan hệ hai nước. Điều đặc biệt là qua những chuyến thăm đó, 11 văn kiện hợp tác đã được ký kết, góp phần tăng cường quan hệ giữa Iran và Việt Nam. Nếu chúng ta có đầy đủ thông tin về năng lực của nhau, đồng thời có ý chí chính trị mạnh mẽ của lãnh đạo hai nước, chúng ta sẽ dễ dàng triển khai hợp tác song phương trên nhiều lĩnh vực.

Hiện nay, chúng tôi đang thúc đẩy để mở đường bay thẳng giữa Việt Nam và Iran. Ngoài ra, chúng tôi cũng đã có những trao đổi sơ lược về việc tàu chở hàng của Iran thực hiện dịch vụ tại Việt Nam. Cá nhân tôi đặt việc mở đường bay thẳng giữa hai nước là ưu tiên hàng đầu. Điều này có thể trở thành nhân tố quan trọng ảnh hưởng lớn đến việc thúc đẩy quan hệ song phương.

Núi lửa Damavand, ngọn núi cao nhất Iran và Tây Á có một vị trí đặc biệt trong thần thoại và văn hóa dân gian Ba Tư. Ảnh: Pars Diplomatic.

Nền văn hóa độc đáo của mảnh đất Ba Tư

Theo Đại sứ, những khía cạnh nào trong di sản văn hóa phong phú của Iran như điện ảnh, kiến trúc, ẩm thực, thơ ca, văn học hoặc di tích lịch sử sẽ gây ấn tượng mạnh mẽ nhất với du khách Việt Nam? Đại sứ quán đã và đang có những hoạt động nào để thúc đẩy giao lưu văn hóa và du lịch giữa hai nước?

Sự thật thì những người bạn Việt Nam, những người quan tâm đến văn hóa Iran chúng tôi đều thể hiện sự yêu thích đặc biệt với Iran ở nhiều lĩnh vực như bạn vừa đề cập.

Người Việt Nam cực kỳ yêu thích cảnh đẹp thiên nhiên đặc sắc của Iran. Iran chúng tôi có 4 mùa xuân, hạ, thu, đông. Điều thú vị là vào cùng một thời điểm, tại một khu vực này của Iran bạn được trải nghiệm mùa đông lạnh giá nhưng ở một địa điểm khác bạn sẽ được cái nóng như thiêu đốt của mùa hè khiến bạn chỉ muốn đi bơi.

Iran chúng tôi có núi, có tuyết nên bạn có thể đến trải nghiệm bộ môn trượt tuyết. Ngoài ra bạn cũng có thể tham gia các chuyến du lịch thám hiểm sa mạc tại Iran. Đề cập đến những điều này, tôi chỉ muốn nhấn mạnh rằng thiên nhiên Iran rất đa dạng.

Về điện ảnh, có lẽ bạn sẽ bất ngờ khi biết rằng Iran chúng tôi đã có rạp chiếu phim chỉ 5 năm sau khi anh em nhà Lumiere cho thành lập rạp chiếu bóng đầu tiên tại Pháp. Chắc hẳn bạn cũng biết, điện ảnh Iran và các nghệ sĩ Iran khá nổi tiếng trên thế giới.

Nhiều bộ phim điện ảnh của chúng tôi đã giành được các giải thưởng lớn tại các Liên hoan phim quốc tế nổi tiếng như Cannes, Italia, Brazil hay như liên hoan phim quốc tế Hà Nội.

Tại liên hoan phim quốc tế Hà Nội lần thứ 6, chúng tôi đã giành được 3 giải và tại liên hoan phim quốc tế Hà Nội lần thứ 7 vừa qua, chúng tôi giành được 4 giải thưởng, trong đó đáng chú ý có một bộ phim Iran đã giành được 3 giải thưởng quan trọng gồm đạo diễn xuất sắc nhất, phim dài xuất sắc và diễn viên nam xuất sắc nhất.

Về ẩm thực, chúng tôi đã tham gia nhiều liên hoan ẩm thực tại Việt Nam. Nền ẩm thực của chúng tôi rất đa dạng, mỗi một địa phương, mỗi dân tộc của Iran đều có món ăn truyền thống của riêng mình.

Phạm Vũ Thiều Quang

Lê Anh Dũng

Nguồn VietnamNet : https://vietnamnet.vn/iran-co-the-canh-tranh-voi-nhung-cuong-quoc-ve-cong-nghiep-quoc-phong-2374218.html