Iran-IAEA nối lại hợp tác: LHQ và Trung Quốc hoan nghênh, Bắc Kinh phản đối một hành động nhắm vào Tehran

4 giờ trướcBài gốc

Iran-IAEA nối lại hợp tác sau những gián đoạn từ cuộc tấn công của Mỹ và Israel vào các cơ sở hạt nhân của Tehran. (Nguồn: Dunya News)

Ngày 9/9, Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi thông báo, ông và Tổng giám đốc IAEA Rafael Grossi đã ký thỏa thuận nối lại hợp tác, đồng thời bày tỏ hy vọng cơ quan của LHQ sẽ thực hiện có trách nhiệm các nghĩa vụ của mình theo thỏa thuận hợp tác mới.

Cũng theo ông Araghchi, thỏa thuận hợp tác giữa Iran và IAEA có tính đến các yêu cầu của cả hai bên về các vấn đề an ninh.

Phát biểu trên truyền hình nhà nước IRIB, Ngoại trưởng Iran nhấn mạnh: “Điểm quan trọng nhất của thỏa thuận là công nhận những hoàn cảnh mới sau các vụ không kích của Mỹ và Israel, đồng thời xác định việc hợp tác với IAEA sẽ không còn như trước đây mà phải theo một định dạng mới".

Trước động thái này, ngày 10/9, Liên hợp quốc (LHQ) đã bày tỏ hoan nghênh, đánh giá đây là “một bước đi tích cực hướng tới việc khôi phục hợp tác đầy đủ theo thỏa thuận thanh sát toàn diện của Iran".

Tại cuộc họp báo thường kỳ, người phát ngôn LHQ Stephane Dujarric kỳ vọng thỏa thuận sẽ sớm được triển khai, nhấn mạnh sự hợp tác đầy đủ của Iran với IAEA là cần thiết để đạt được một khuôn khổ dài hạn bảo đảm chương trình hạt nhân của Iran chỉ phục vụ mục đích hòa bình.

Ngoại trưởng Ai Cập Badr Abdelatty cũng bày tỏ hoan nghênh khuôn khổ hợp tác mới giữa Iran và IAEA, khẳng định điều này có thể mở ra một "con đường mới" cho tiến trình đàm phán về chương trình hạt nhân của Iran.

Tương tự, phía Trung Quốc coi thỏa thuận trên là “bước đi tích cực nhằm xoa dịu căng thẳng xung quanh vấn đề hạt nhân Iran và khôi phục lòng tin giữa các bên liên quan”.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lâm Kiếm lưu ý, tình hình hiện nay liên quan vấn đề hạt nhân Iran vẫn mong manh, đồng thời kêu gọi tất cả các bên tăng cường nỗ lực ngoại giao, đối thoại mang tính xây dựng, tránh hành động có thể làm leo thang căng thẳng và sớm nối lại đàm phán để đạt được giải pháp công bằng, lâu dài, giải tỏa những quan ngại hợp pháp của các bên.

Trong khi đó, tại cuộc họp Hội đồng Thống đốc IAEA ngày 10/9, Đại sứ Trung Quốc tại IAEA Li Song tuyên bố, Bắc Kinh phản đối việc Pháp, Anh và Đức (E3) sử dụng cơ chế “snapback” để khôi phục trừng phạt Iran, cho rằng, động thái này sẽ không giúp khôi phục lòng tin và nối lại đàm phán, thậm chí có thể dẫn đến hậu quả thảm khốc và phá hủy nỗ lực ngoại giao.

Ông nhấn mạnh, vấn đề hạt nhân Iran chỉ có thể được giải quyết đúng đắn trên cơ sở tôn trọng đầy đủ quyền của Iran trong việc sử dụng năng lượng hạt nhân vì mục đích hòa bình, bảo đảm tính chất hòa bình của chương trình hạt nhân nước này, đồng thời đi kèm cơ chế giám sát quốc tế nghiêm ngặt trong khuôn khổ IAEA.

"Snapback" là một cơ chế được nêu rõ trong thỏa thuận hạt nhân Iran 2015, cho phép các quốc gia tham gia ký thỏa thuận này với Iran có quyền đề xuất tái áp đặt các lệnh trừng phạt của LHQ đối với Tehran nếu như phát hiện quốc gia Hồi giáo này vi phạm các điều khoản trong thỏa thuận. Nếu các bên không thể đi đến thống nhất, các lệnh trừng phạt nhằm vào Iran sẽ tự động được kích hoạt sau 30 ngày kể từ khi đưa ra đề xuất.

Bảo Minh

Nguồn TG&VN : https://baoquocte.vn/iran-iaea-noi-lai-hop-tac-lhq-va-trung-quoc-hoan-nghenh-bac-kinh-phan-doi-mot-hanh-dong-nham-vao-tehran-327341.html