Iran khó tung đòn 'sấm sét' sau khi bị Israel đánh phủ đầu

19 giờ trướcBài gốc

Một tòa nhà của Iran bị hư hại nặng sau cuộc tấn công của Israel, sáng 13/6. (Ảnh: AP)

Sau khi Israel thực hiện cuộc tấn công vào nhiều mục tiêu ở Iran trong sáng nay (13/6), PV Tiền Phong có cuộc trao đổi với chuyên gia bình luận quốc tế Phạm Phú Phúc, người đã có nhiều năm là nhà báo thường trú ở Trung Đông.

Từng nhiều lần đến Israel và Iran vào thời điểm quan hệ giữa hai nước căng thẳng, ông Phúc cho rằng nguyên nhân sâu xa khiến Israel thực hiện cuộc tấn công Iran sáng nay là vì Israel luôn nơm nớp lo sợ Iran sẽ thực hiện điều mà họ tuyên bố từ lâu - “hất Israel xuống Địa Trung Hải”, nghĩa là tiêu diệt Nhà nước Israel. Israel hiểu rằng chỉ khi Iran sở hữu vũ khí hạt nhân mới có thể làm điều đó.

Israel cảm thấy báo động khi tiến trình đàm phán hạt nhân giữa Iran và Mỹ nguy cơ không đạt được kết quả, trong khi Iran đã làm giàu uranium lên mức 60% - tiệm cận ngưỡng khoảng 90% để có thể chế tạo bom hạt nhân.

Ông Phúc cho rằng nguyên nhân bao trùm là Israel không muốn để bất kỳ quốc gia nào ở Trung Đông, nhất là Iran – kẻ thù không đội trời chung của Israel từ năm 1979 đến nay – qua mặt mình.

Israel càng có thêm lý do để hành động sau khi Bộ trưởng Quốc phòng Iran Aziz Nasirzadeh tuyên bố hôm 11/6, rằng Tehran sẽ tấn công các căn cứ của Mỹ trong khu vực nếu đàm phán hạt nhân thất bại và xung đột bùng phát.

Iran tuyên bố như vậy vì họ hiểu mối liên kết giữa Mỹ và Israel. Hôm nay phía Israel cho biết họ đã trao đổi với Mỹ về vụ tấn công.

Chuyên gia bình luận quốc tế Phạm Phú Phúc cho biết ông đoán trước cuộc tấn công lần này sẽ xảy ra, nhưng cũng có chút bất ngờ khi tiến trình đàm phán hạt nhân giữa Mỹ và Iran dự kiến sẽ tiếp tục diễn ra vào cuối tuần này.

Hình ảnh dàn tiêm kích F-16 mà Israel cho biết đã sử dụng trong cuộc tấn công Iran ngày 13/6. (Ảnh: IDF)

Ông nhận định rằng có lẽ chính người Iran cũng bất ngờ, nên thiệt hại mà Iran hứng chịu - như phản ánh trên báo chí trong nước và khu vực - rất nghiêm trọng, đặc biệt về con người. Một số chỉ huy cấp cao và nhà khoa học hạt nhân của Iran thiệt mạng trong vụ tấn công, trong khi cơ sở hạt nhân Natanz bị hư hại.

Thiệt hại ấy làm trầm trọng những tổn thất mà Iran hứng chịu trong những tháng gần đây: Mất ảnh hưởng ở Syria, phong trào Hezbollah và Houthi suy yếu sau hàng loạt đòn giáng của Israel và Mỹ. Ông Phúc đánh giá Iran thiệt hại rất nặng, nhưng công bố đến đâu còn phụ thuộc vào chiến lược của nước này.

Bài toán trả đũa

Trong tình hình hiện nay, câu hỏi đặt ra là Iran sẽ tấn công đáp trả như thế nào?

Israel đã nhiều lần nhắm vào Iran bằng những đòn tấn công và ám sát. Sau mỗi lần như vậy, Đại giáo chủ Iran Ayatollah Ali Khamenei đều tuyên bố nước này sẽ trả đũa bằng những cú đánh “sấm sét”.

Có những lần Iran đáp trả không dữ dội như giới phân tích lo ngại. Nhưng lần này, ông Phúc cho rằng tình hình sẽ khác, chắc chắn Iran sẽ tấn công mạnh mẽ hơn. Ông phán đoán Iran sẽ tấn công dồn dập trong những ngày tới, vừa để trả thù Israel vừa để trấn an các lực lượng thân thiết của họ ở khu vực. Tehran có thể muốn thể hiện với Mỹ và thế giới rằng Iran đủ sức chống chọi với kẻ thù bên ngoài khi cần, như họ nhiều lần tuyên bố.

Chuyên gia bình luận quốc tế Phạm Phú Phúc. Ảnh: Thu Loan

Ông Phúc nhấn mạnh, mọi dự đoán với Trung Đông đều rất khó, nhưng cho rằng cuộc tấn công trả đũa của Iran lần này có thể không đủ làm Israel khiếp đảm, nhất là khi Israel đã chuẩn bị sẵn sàng để đối phó.

Tình hình Trung Đông vốn sôi sục trong mấy thập kỷ qua, chỉ cần vài tiếng súng cũng khiến cả khu vực căng thẳng.

Vụ tấn công lần này chắc chắn sẽ tác động mạnh đến Trung Đông, đặc biệt trong bối cảnh thỏa thuận hạt nhân P5+1 giữa Iran và các cường quốc thế giới khó cứu vãn.

“Trung Đông có 5 bè 7 phái, với các mối quan hệ chằng chịt, cuộc tấn công - diễn ra trong bối cảnh Iran đang yếu thế - rất có thể sẽ kích động những cái đầu nóng, những lực lượng cực đoan, khi đó tình hình còn rối hơn nữa”, ông Phúc nhận định.

Ông cho rằng cuộc tấn công của Israel sáng nay và đòn đáp trả của Iran sẽ làm cho tình hình Trung Đông cực kỳ nan giải trong vài năm tới.

Phong trào Hamas của người Palestine vừa lên tiếng chỉ trích Israel, cho rằng cuộc không kích mà nước này thực hiện sáng nay là hành động "leo thang nguy hiểm" có thể dẫn đến chiến tranh khu vực.

Thủ tướng Anh Keir Starmer bày lo ngại về các cuộc không kích và cho biết đang làm việc với các đối tác Trung Đông để hạ nhiệt tình hình.

"Chúng tôi kêu gọi tất cả các bên lùi lại và giảm căng thẳng khẩn cấp. Việc leo thang không có lợi cho bất kỳ ai trong khu vực. Bây giờ là lúc kiềm chế, bình tĩnh và quay trở lại với ngoại giao ", ông nói.

Truyền thông nhà nước Jordan cho biết, không quân nước này đang đánh chặn tên lửa và máy bay không người lái bay qua không phận của họ, sau khi Iran thực hiện chiến dịch tấn công trả đũa Israel.

Hai quan chức an ninh Iraq nói với báo chí rằng hơn 100 máy bay không người lái được phóng từ Iran về phía Israel đã bay qua không phận Iraq.

Quân đội Israel cho biết họ đã bắt đầu chặn máy bay không người lái của Iran.

Thu Loan

Nguồn Tiền Phong : https://tienphong.vn/iran-kho-tung-don-sam-set-sau-khi-bi-israel-danh-phu-dau-post1750880.tpo