Động thái này diễn ra trong bối cảnh căng thẳng giữa 2 nước ngày càng leo thang, đặc biệt liên quan đến chương trình hạt nhân gây tranh cãi của Iran.
Pháo phòng không Samavat 35mm bảo vệ cơ sở hạt nhân Natanz, Iran.
Chuẩn tướng Ghader Rahimzadeh, chỉ huy Căn cứ Phòng không Khatam al-Anbia, cho biết các đơn vị phòng không dưới sự chỉ huy của lực lượng không gian vũ trụ thuộc Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) đang tích cực bảo vệ cơ sở Shahid Ahmadi Roshan (thường gọi là Natanz). Các hệ thống phòng không này được trang bị công nghệ tiên tiến, giúp tăng cường khả năng phát hiện và ngăn chặn mọi mối đe dọa từ trên không.
Vì sao Natanz trở thành điểm nóng?
Natanz là trung tâm của chương trình làm giàu uranium của Iran, vốn là chủ đề gây tranh cãi quốc tế. Dù Tehran khẳng định chương trình hạt nhân của mình phục vụ mục đích hòa bình, nhiều quốc gia, đặc biệt là Israel, lo ngại Iran đang tiến gần đến việc phát triển vũ khí hạt nhân.
Việc nâng cấp hệ thống phòng không quanh các cơ sở nhạy cảm như Natanz, cho thấy Iran đang tăng cường khả năng phòng thủ trước nguy cơ bị tấn công quân sự. Chuẩn tướng Rahimzadeh tiết lộ rằng các cuộc tập trận quân sự lớn sẽ sớm được tiến hành nhằm kiểm tra và nâng cao năng lực của hệ thống phòng không quốc gia.
Israel từ lâu đã coi chương trình hạt nhân của Iran là mối đe dọa hiện hữu. Gần đây, Tel Aviv không giấu khả năng tiến hành các cuộc không kích vào các cơ sở hạt nhân của Iran để ngăn chặn nguy cơ nước này sở hữu vũ khí hạt nhân.
Thực tế, vào tháng 10/2024, Israel đã tiến hành một loạt cuộc không kích nhắm vào các cơ sở sản xuất tên lửa của Iran quanh thủ đô Tehran. Những mục tiêu quan trọng như khu phức hợp quân sự Parchin và căn cứ Khojir đã bị tấn công. Các cuộc không kích này nằm trong chiến lược phá hủy các năng lực quân sự của Iran, bao gồm cả chương trình hạt nhân và phát triển tên lửa.
Cuộc khủng hoảng giữa Israel và Iran càng trở nên phức tạp khi Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump chuẩn bị nhậm chức vào tháng 1. Chính quyền sắp tới của Mỹ có thể thay đổi cách tiếp cận với Iran, ưu tiên đối thoại ngoại giao hơn là hành động quân sự. Điều này khiến các nhà lãnh đạo Israel lo ngại rằng thời gian để hành động quân sự có thể đang dần cạn kiệt.
Với cảm giác cấp bách đó, Israel được cho là đang cân nhắc tấn công vào cơ sở hạ tầng hạt nhân của Iran trước khi chính quyền mới của Mỹ chính thức chuyển giao quyền lực.
Iran ứng phó thế nào?
Trước mối đe dọa từ Israel, Iran đã đầu tư mạnh vào các hệ thống phòng không hiện đại. Các hệ thống này được bố trí quanh những cơ sở nhạy cảm như Natanz để bảo vệ trước mọi cuộc tấn công từ bên ngoài.
Bên cạnh đó, Iran cũng tăng cường hỗ trợ cho lực lượng Houthi ở Yemen, nhóm phiến quân này đã tiến hành nhiều cuộc tấn công bằng tên lửa và máy bay không người lái vào các mục tiêu tại Israel. Những động thái này khiến Tel Aviv càng thêm lo ngại về nguy cơ an ninh, đặc biệt là khả năng Iran sử dụng các nhóm ủy nhiệm để gây bất ổn trong khu vực.
Chương trình hạt nhân của Iran đã là tâm điểm tranh cãi trong suốt hơn 2 thập kỷ. Mặc dù Tehran khẳng định rằng các hoạt động hạt nhân của mình chỉ nhằm sản xuất năng lượng và phục vụ mục đích hòa bình, nhiều cường quốc, bao gồm cả Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA), vẫn nghi ngờ Tehran có thể đang tiến tới việc phát triển vũ khí hạt nhân.
Năm 2015, thỏa thuận hạt nhân quốc tế (JCPOA) đã được ký kết, nhằm hạn chế hoạt động làm giàu uranium của Iran để đổi lấy việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt kinh tế. Tuy nhiên, vào năm 2018, Mỹ rút khỏi thỏa thuận này dưới thời Tổng thống Donald Trump, khiến căng thẳng gia tăng trở lại.
Kể từ đó, Iran đã nối lại các hoạt động làm giàu uranium ở mức cao, vượt xa giới hạn cho phép của JCPOA. Sự việc đã làm dấy lên làn sóng lo ngại từ cộng đồng quốc tế, đặc biệt là Israel và các nước phương Tây.
Cả Israel và Iran đều đang tăng cường sự chuẩn bị cho các kịch bản xung đột. Trong khi Israel gia tăng các cuộc tấn công phủ đầu để ngăn chặn Iran phát triển vũ khí hạt nhân, Tehran cũng không ngừng củng cố hệ thống phòng thủ để bảo vệ các cơ sở chiến lược của mình.
Xuân Minh