Iran sử dụng vũ khí gì để chọc thủng Vòm sắt trứ danh của Israel?

21 giờ trướcBài gốc

Cover

Trước các động thái không kích của Israel, Iran đã sử dụng hơn 400 tên lửa và hàng trăm máy bay không người lái (drone) để đáp trả, trong đó một số đã xuyên thủng hệ thống phòng không vốn được xem là hàng đầu thế giới của Israel, theo Reuters.

Các tên lửa nói trên không chỉ gây thiệt hại tại khu dân cư mà còn đánh trúng những mục tiêu chiến lược như trụ sở quân sự Kirya ở Tel Aviv và các trung tâm tình báo, mặc dù phía Israel cho biết thiệt hại tại các cơ sở này là hạn chế.

Hệ thống phòng không của Israel được xây dựng với cấu trúc nhiều tầng, trong đó Vòm sắt (Irone Dome) là lớp phòng thủ tầm thấp, chuyên đánh chặn tên lửa và đạn pháo. Kể từ khi đi vào hoạt động năm 2011, Vòm sắt đã trở thành biểu tượng của khả năng phòng thủ Israel với tỷ lệ đánh chặn được công bố khoảng 90%.

Hệ thống Vòm sắt trứ danh của Israel vẫn để lọt một số tên lửa và drone trước các đợt không kích dữ dội của Iran. Ảnh: Reuters.

Ngoài Vòm sắt, Israel còn triển khai các hệ thống như Barak-8 để đối phó với tên lửa tầm trung, David’s Sling cho tầm từ trung đến xa cùng Arrow-2 và Arrow-3 dành cho tên lửa đạn đạo tầm xa. Các hệ thống này kết hợp cùng radar hiện đại và trung tâm chỉ huy điều phối đã giúp Israel ngăn chặn phần lớn các cuộc tấn công trong quá khứ.

Tuy nhiên, trong đợt tấn công lần này của Iran, giới chức Israel thừa nhận một số tên lửa và drone Iran đã vượt qua được lớp phòng thủ dày đặc này.

Tên lửa siêu vượt âm tiên tiến

Một quan chức quân sự Israel nói với Reuters rằng hệ thống phòng không của nước này chỉ đạt khoảng 80-90% hiệu quả đánh chặn trong đợt tấn công, đồng thời nhấn mạnh: “Không có hệ thống nào đạt tỷ lệ 100%”.

Các chuyên gia nhận định một trong những nguyên nhân xuất phát từ việc Iran đã sử dụng chiến thuật dồn dập, phóng lượng lớn tên lửa và drone cùng lúc, buộc Israel phải tiêu hao nhanh chóng kho tên lửa đánh chặn vốn có hạn, theo Al Jazeera.

Tờ Wall Street Journal cũng dẫn lời một quan chức Mỹ giấu tên nói rằng việc cạn kiệt tên lửa đánh chặn Arrow có thể ảnh hưởng tới khả năng bắn hạ tên lửa đạn đạo tầm xa của Iran hướng tới Israel.

Ngoài ra, sự xuất hiện của tên lửa siêu vượt âm do Iran phát triển, như Fattah-2, với tốc độ gấp 5 lần vận tốc âm thanh, đã tạo ra thách thức lớn cho hệ thống phòng không của Israel khi thời gian phản ứng bị thu hẹp đáng kể.

Tên lửa siêu vượt âm không chỉ bay nhanh mà còn được trang bị đầu đạn glide (HGV) có khả năng cơ động cao, thực hiện các động tác zic-zac khiến radar khó dự đoán đường bay.

Fattah-1, một trong những tên lửa siêu vượt âm nổi bật của Iran. Ảnh: Reuters.

Bên cạnh tốc độ chớp nhoáng, hệ thống dẫn đường tiên tiến được cho là yếu tố biến tên lửa siêu vượt âm trở thành vũ khí nguy hiểm bậc nhất, khiến ngay cả các hệ thống phòng không tiên tiến trên thế giới, với điển hình là tổ hợp Ái quốc (Patriot) của Mỹ, cũng gặp khó khăn trong việc đánh chặn tên lửa siêu vượt âm, theo AP.

“Chính những chuyển động không theo quỹ đạo thông thường này khiến hệ thống đánh chặn gần như không thể bắt kịp”, ông Alex Gatopoulos, biên tập viên quân sự của Al Jazeera, giải thích.

Tuy nhiên, một số nhà phân tích quân sự đã bày tỏ sự hoài nghi về các tên lửa siêu vượt âm của Iran khi cho rằng phần lớn tên lửa nước này chỉ đạt tốc độ siêu vượt âm nhưng thiếu khả năng cơ động cần thiết nên Israel đã thành công đánh chặn phần lớn tên lửa từ Iran và chỉ để lọt một số ít, theo AP.

Trong số các vũ khí siêu vượt âm được Iran sử dụng trong các đợt không kích mới đây nhằm vào Israel, Fattah-1 là loại tên lửa nổi bật và được công bố nhiều chi tiết nhất.

Fattah-1, được công bố vào năm 2023, là tên lửa siêu vượt âm đầu tiên của Iran và được đặt tên bởi lãnh tụ tối cao của nước này vào thời điểm đó là Ayatollah Ali Khamenei.

Fattah-1 dài 12 m và có tầm bắn lên đến 1.400 m, chạy bằng nhiên liệu rắn sử dụng hệ thống đẩy một tầng và có thể mang theo 200 kg thuốc nổ.

Loại tên lửa tầm trung này được trang bị đầu đạn lướt siêu thanh (HGV) với thiết kế để tránh phòng thủ của đối phương và có thể di chuyển với tốc độ lên tới 17.900 km/h.

Nhà nghiên cứu Fabian Hinz tại Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế mô tả Fattah-1 là đầu đạn được đặt trên "phương tiện tái nhập có thể điều khiển", cho phép tên lửa này thay đổi hướng trong thời gian ngắn khi hạ xuống để tránh bị đánh chặn.

Tên lửa hành trình và bài toán tiêu hao hỏa lực

Bên cạnh vũ khí siêu vượt âm, Iran cũng sử dụng tên lửa hành trình như Hoveyzeh, loại vũ khí có thể bay thấp và ổn định như máy bay không người lái, khiến radar phòng thủ khó phát hiện. Mặc dù tốc độ không cao như tên lửa đạn đạo, khả năng luồn lách giúp chúng vượt qua lớp phòng thủ tầng thấp.

Một chiến thuật khác được Iran triển khai là sử dụng các mục tiêu giả để đánh lừa radar Israel. Tiến sĩ Marina Miron thuộc Đại học King (London) cho rằng đây là cách hiệu quả để tiêu hao tên lửa đánh chặn trước khi phóng tên lửa thật.

Tên lửa hành trình Hoveyzeh của Iran. Ảnh: Reuters.

Ngoài ra, một số tên lửa Iran được trang bị công nghệ chế áp radar, khiến chúng trở nên gần như “tàng hình” trước các hệ thống phát hiện sớm.

Tình trạng này đã đặt ra câu hỏi về khả năng duy trì cuộc chiến tiêu hao của cả hai bên, khi kho tên lửa đánh chặn của Israel và kho tên lửa tấn công của Iran đều không phải là vô hạn.

“Đây là cuộc chiến tiêu hao và vấn đề đặt ra là Iran còn bao nhiêu tên lửa, còn Israel còn bao nhiêu tên lửa đánh chặn để phòng thủ”, ông Gatopoulos nhận định.

Khoảng cách địa lý hơn 1.000km giữa hai quốc gia cũng gia tăng khó khăn cho Israel trong các đòn phản công, buộc nước này phải tính đến phương án tiếp liệu trên không với sự hỗ trợ tiềm năng từ Mỹ. Tuy nhiên, việc bổ sung các thùng nhiên liệu bên ngoài có thể khiến máy bay Israel mất khả năng tàng hình.

Cột khói khổng lồ bốc lên ở Israel sau cuộc tập kích Còi báo động phòng không vang lên dồn dập ở Tel Aviv trong buổi sáng 17/6, kèm theo nhiều tiếng nổ lớn. Tại Herzliya, người dân chứng kiến nhiều xe buýt bị hư hại và những hố sâu xuất hiện ở bãi đỗ xe gần khu vực phát ra cột khói đen dài và đậm.

Đại Hoàng

Nguồn Znews : https://znews.vn/iran-su-dung-vu-khi-gi-de-choc-thung-vom-sat-tru-danh-cua-israel-post1562011.html