“Cuộc chiến 12 ngày”, bùng phát từ ngày 13/6/2025 khi Israel phát động chiến dịch mang tên “Sư tử trỗi dậy” (Operation Rising Lion), huy động hàng trăm máy bay chiến đấu tấn công các mục tiêu quân sự tại Iran, tiêu diệt nhiều chỉ huy của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo và gây thiệt hại cho các cơ sở quân sự. Cùng ngày, Iran đáp trả bằng hàng trăm tên lửa đạn đạo và máy bay không người lái nhằm vào Israel.
Tiêm kích tàng hình F-35 của Israel. Ảnh: Defense News
Trong những ngày đầu xung đột, truyền thông Iran khẳng định đã bắn rơi 2 tiêm kích F-35I Adir của Israel sau khi các máy bay này bay gần 2.000km để tiến hành các đòn không kích chính xác. Không có bằng chứng đáng tin cậy nào được đưa ra, song các thông tin này nhanh chóng thu hút sự chú ý do được mô tả là “lần đầu tiên trên thế giới” một tiêm kích F-35 bị bắn hạ trong tác chiến.
“Sai lầm nghiệp vụ”
Đài Press TV khi đó tuyên bố: “Iran đã trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới bắn hạ thành công máy bay chiến đấu thế hệ thứ năm khi nhắm trúng 2 tiêm kích tàng hình F-35”. Thông tin này sau đó được nhiều cơ quan truyền thông và các tài khoản mạng xã hội lớn tại Iran lan truyền rộng rãi.
Ngày 14/6, một hình ảnh được cho là mảnh vỡ của tiêm kích F-35I bị bắn rơi xuất hiện trên mạng xã hội. Tuy nhiên, theo EurAsian Times, hình ảnh này nhanh chóng bị xác định là sản phẩm do trí tuệ nhân tạo (AI) tạo ra. Về phía Israel, Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) bác bỏ các tuyên bố trên. Người phát ngôn IDF, Đại tá Avichay Adraee, khẳng định: “Đây là tin giả của truyền thông Iran. Những thông tin này hoàn toàn không có cơ sở”.
Gần 6 tháng sau sự việc, truyền thông nhà nước Iran lần đầu thừa nhận các tuyên bố trước đó là sai lệch, do dựa trên thông tin không đáng tin cậy từ một nguồn trong quân đội. Phát biểu tại Đại học Beheshti ở Tehran, ông Peyman Jabali, Tổng Giám đốc Đài Phát thanh – Truyền hình Iran, cho biết cơ quan này đã mắc “sai lầm nghiệp vụ” khi phát sóng các thông tin chưa được kiểm chứng.
“Chúng tôi có trực tiếp chứng kiến máy bay rơi trên bầu trời hay đứng cạnh hệ thống phòng không hay không? Một quan chức quân đội đã cung cấp thông tin, nhưng sau đó chính họ cũng nhận ra rằng nguồn tin này không đáng tin và đưa ra thông tin khác”, ông Jabali nói.
Ông bày tỏ sự hối tiếc, thừa nhận việc đưa tin sai đã làm suy giảm uy tín của cơ quan truyền thông, đồng thời nhấn mạnh báo chí không nên dựa vào các nguồn tin không chính thức nếu chưa có thông báo rõ ràng từ chính phủ.
Nhắc tới Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu, ông Jabali cho hay phía Israel từng tin rằng việc ném bom trụ sở Đài Phát thanh – Truyền hình Iran vào ngày 16/6 sẽ khiến “Cộng hòa Hồi giáo sụp đổ”. Tuy nhiên, theo ông, Iran đã “kiên cường chống trả” và gây ra những tổn thất sâu rộng cho Israel, không chỉ về cơ sở hạ tầng mà cả hệ thống tính toán và chỉ huy.
F-35I Adir Israel không ghi nhận bất kỳ tổn thất nào
Tiêm kích F-35I Adir là phiên bản tùy chỉnh của dòng F-35 Lightning II do Lockheed Martin sản xuất, được thiết kế riêng cho Israel. Máy bay được cải tiến mạnh về các lĩnh vực chỉ huy – kiểm soát – thông tin – máy tính – tình báo (C4I), tác chiến điện tử và tích hợp vũ khí. F-35I có khả năng chia sẻ dữ liệu thời gian thực với các tiêm kích F-15 và F-16 của Không quân Israel, qua đó hỗ trợ hiệu quả các đòn tấn công chính xác trong môi trường tác chiến phức tạp.
Theo các quan chức Israel, trong chiến dịch tấn công Iran, các tiêm kích F-35I đã bay sâu vào không phận Iran, không gặp phải sự kháng cự đáng kể và sau đó trở về an toàn, không ghi nhận bất kỳ tổn thất nào. Khả năng phát hiện, định vị và vô hiệu hóa các mối đe dọa radar, bao gồm cả các hệ thống phòng không do Nga cung cấp, được cho là đã giúp Israel làm tê liệt mạng lưới chỉ huy – kiểm soát và “làm mù” hệ thống phòng không Iran trước các đợt không kích tiếp theo.
Tuy vậy, giới phân tích cho rằng F-35 không phải là bất khả xâm phạm. Trong chiến dịch không kích của Mỹ nhằm vào lực lượng Houthi đầu năm 2025, một tên lửa của Houthi từng suýt đánh trúng một chiếc F-35 của Mỹ, buộc phi công phải cơ động né tránh.
Trong một diễn biến khác, khi Mỹ triển khai chiến dịch “Búa đêm” (Operation Midnight Hammer) ngày 22/6/2025 nhằm vào các cơ sở hạt nhân của Iran, tiêm kích F-35 và F-22 được giao nhiệm vụ hộ tống các máy bay ném bom tàng hình B-2. Tổng Giám đốc Lockheed Martin, ông Jim Taiclet, cho biết các tiêm kích thế hệ thứ năm đã đảm nhiệm vai trò làm chủ bầu trời và chế áp phòng không, giúp B-2 tiếp cận các mục tiêu kiên cố của Iran.
Không quân Mỹ sau đó xác nhận các tiêm kích F-35 đã tham gia cả nhiệm vụ chế áp phòng không đối phương (SEAD) và yểm trợ bảo vệ đội hình rút lui. Theo Lầu Năm Góc, khoảng 125 máy bay đã tham gia chiến dịch, trong đó các tiêm kích hộ tống đã khai hỏa hàng chục đạn nhằm vào các hệ thống phòng không của Iran.
Giới chức Không quân Mỹ đánh giá chiến dịch này đã chứng minh đầy đủ năng lực của F-35 trong môi trường tác chiến hiện đại, khẳng định vai trò không thể thiếu của dòng tiêm kích tàng hình này trong các xung đột hiện tại và tương lai.
Hoàng Phạm/VOV.VN Theo Eurasian Times