Hệ thống phòng thủ laser Iron Beam của IDF. Ảnh: IDF
Từ mùa thu năm 2024 đã xuất hiện thông tin rằng hệ thống Iron Beam, do tập đoàn quốc phòng Rafael sản xuất, đã được sử dụng trong các tình huống tác chiến thực tế. Tuy nhiên, việc đưa tin vào thời điểm đó bị hạn chế vì lý do an ninh.
Theo Bộ Quốc phòng Israel, Iron Beam là hệ thống laser tiên tiến và có khả năng tác chiến thực tế hàng đầu thế giới, mặc dù Anh, Mỹ và một số quốc gia khác cũng sở hữu các nền tảng laser hiện đại.
Các nguồn tin quân sự tiết lộ rằng yếu tố giúp Iron Beam vượt trội là khả năng hoạt động ổn định trong nhiều điều kiện thời tiết, tầm bắn linh hoạt, thích ứng với nhiều loại mục tiêu trên không, và dễ dàng triển khai trong nhiều bối cảnh tác chiến khác nhau.
Tháng 10/2024, tập đoàn Rafael đã trình diễn năng lực phòng thủ mới nhất tại Triển lãm quốc phòng AUSA ở Washington D.C, bao gồm hệ thống đánh chặn laser Lite Beam – một biến thể nhẹ hơn của Iron Beam – được tích hợp vào nền tảng phòng thủ đa nhiệm Trophy.
Dù không tạo tiếng vang như Iron Beam, Lite Beam vẫn được đánh giá là một bước tiến đáng kể của Israel trong việc phát triển các lớp phòng thủ tầm ngắn sử dụng công nghệ laser. Các nguồn tin quốc phòng cho biết Lite Beam đã được chứng minh có khả năng hoạt động thực tế, nhưng từ chối tiết lộ cụ thể thời điểm và địa điểm IDF sử dụng hệ thống này ở Gaza hay Liban.
Cũng theo các nguồn tin, Lite Beam có khả năng vô hiệu hóa mục tiêu bằng hỏa lực cứng (hard kill), có thể tích hợp trên nhiều nền tảng cơ giới và hoạt động như một thành phần trong hệ thống “mái vòm drone”, kết hợp công nghệ tiêu diệt vật lý và gây nhiễu điện tử.
Rafael cho biết, Lite Beam sở hữu các ưu thế vượt trội như: phản ứng tức thì với tốc độ ánh sáng, không giới hạn số lần đánh chặn, và chi phí mỗi lần đánh chặn gần như bằng không.
Phát biểu tại hội nghị trí tuệ nhân tạo (AI) của Đại học Tel Aviv vào tháng 2/2023, Chuẩn tướng dự bị Danny Gold thuộc Cục Nghiên cứu & Phát triển Quốc phòng (MAFAT) thuộc Bộ Quốc phòng Israel – cho biết nước này đang phát triển thế hệ tiếp theo của vũ khí laser. Ông khẳng định các hệ thống này đã bắn hạ thành công rocket, súng cối và UAV.
Chuẩn tướng Danny Gold nhấn mạnh: “Tầm nhìn triển khai vũ khí laser của chúng tôi đã trở thành hiện thực trong chiến tranh với những thành công to lớn về mặt công nghệ và tác chiến. Các đơn vị chiến đấu của IDF đã dũng cảm trong việc tích hợp và triển khai thành công hệ thống trong thực địa. Những bài học rút ra sẽ tiếp tục được áp dụng trong quá trình mở rộng hệ thống laser tác chiến. Các hệ thống đánh chặn bằng laser sẽ đóng vai trò như một lớp bảo vệ bổ sung trong mạng lưới phòng không nhiều tầng của Israel.”
Chuẩn tướng Yehuda Elmakayes, Cục trưởng Cục Nghiên cứu & Phát triển của Bộ Quốc phòng, cho biết: “Trong thời gian chiến sự, chúng tôi đã triển khai nhiều nguyên mẫu hệ thống laser công suất cao, đạt được những thành công đáng kể, đánh dấu lần đầu tiên trên thế giới laser công suất cao được sử dụng thành công trong thực chiến. Chúng tôi hiện đang tích hợp các bài học rút ra vào hệ thống đang phát triển, đồng thời mở rộng các dòng sản phẩm laser nhằm bảo vệ dân thường và lực lượng IDF.”
Nhiều quan chức cấp cao Israel dự báo rằng đến cuối năm 2025, hệ thống Iron Beam sẽ được triển khai rộng rãi và công khai hơn, trở thành trụ cột trong chiến lược phòng thủ tương lai của quốc gia này.
Thanh Bình (P/v TTXVN tại Tel Aviv)