Israel khai quật kho báu vàng hiếm có từ thời Byzantine

3 giờ trướcBài gốc

Mặt trước của một đồng tiền vàng có chân dung Hoàng đế Heraclius (trị vì từ năm 610 đến 613 SCN). (Nguồn: Đại học Haifa)

Một kho báu vàng quý hiếm có niên đại từ thời Byzantine vừa được các nhà khảo cổ phát hiện tại Công viên quốc gia Susita, vùng Galilee của Israel, làm sáng tỏ thêm lịch sử khu vực này trong thời kỳ xâm lược đầy biến động của đế chế Sassanid-Persia.

Cơ quan Bảo tồn Thiên nhiên và Công viên Israel cho biết cuộc khai quật diễn ra vào cuối tháng 7/2025 đã phát hiện 97 đồng tiền vàng cùng hàng chục đôi hoa tai chế tác tinh xảo từ vàng, đính ngọc trai, đá bán quý và thủy tinh. Trong số này có một đồng termisis đặc biệt quý hiếm, được đúc tại Cypuss (Síp) khoảng năm 610 SCN, trong thời kỳ khởi nghĩa chống lại Hoàng đế Phocas.

Tiến sỹ Michael Eisenberg - đồng giám đốc đoàn khai quật và nhà nghiên cứu thuộc Viện Khảo cổ Zinman của Đại học Haifa - cho biết: “Đây là một trong những kho báu lớn nhất từ thời Byzantine được phát hiện trên đất liền ở Israel. Điểm độc đáo nằm ở sự kết hợp giữa đồ trang sức và tiền vàng từ các thời kỳ trị vì khác nhau của các hoàng đế.”

Ông cũng lưu ý rằng một số đồng tiền vẫn còn dính vải từ chiếc túi đựng khi chúng được chôn, mang lại cái nhìn chân thực hiếm hoi về thói quen cất giữ tài sản của người xưa.

Tiến sỹ Danny Shion, chuyên gia tiền cổ của đoàn khai quật, nhấn mạnh ý nghĩa lịch sử của đồng termisis. Ông cho biết “Đây là phát hiện hiếm hoi, góp phần quan trọng trong việc hiểu rõ hơn lịch sử chính trị và kinh tế của giai đoạn này.” Đây mới chỉ là đồng termisis thứ hai từng được tìm thấy ở Israel.

Phát hiện này xảy ra hoàn toàn tình cờ khi Eddie Lipsman - người vận hành máy dò kim loại hỗ trợ nhóm khảo cổ - phát hiện tín hiệu kim loại gần một tảng đá lớn.

Lipsman kể lại: “Máy phát tín hiệu mạnh một cách bất thường, tôi không thể tin được - những đồng tiền vàng cứ lần lượt lộ ra.” Nhóm khai quật đã cẩn trọng mở rộng khu vực, xác nhận không còn vật thể nào khác, rồi tiến hành phân loại và nghiên cứu kho báu.

Các đồng tiền trải dài từ thời Hoàng đế Justin I (518-527 SCN) đến đầu triều đại Heraclius (610-613 SCN), bao gồm cả đồng solidus nguyên vẹn cùng các mệnh giá nhỏ hơn như semisis (nửa) và termisis (một phần ba).

Tiến sỹ Eisenberg chia sẻ: “Vàng là kim loại quý, và khi bạn tìm thấy những đồng tiền và đồ trang sức 1.400 năm tuổi mà vẫn sáng bóng như mới, đó là trải nghiệm hiếm có."

Tiến sỹ Arleta Koblewska, đồng giám đốc cuộc khai quật, đặc biệt ấn tượng với các món trang sức, đồng thời nhấn mạnh: “Hoa tai là điều khiến tôi bất ngờ nhất. Nghệ thuật chế tác tinh xảo, kết hợp giữa đá bán quý và ngọc trai - tôi hy vọng các nghệ nhân kim hoàn hiện đại sẽ tái hiện vẻ đẹp này.”

“Kho báu đặc biệt này mang đến một cái nhìn hiếm hoi về chính trị, sự giàu có và đời sống thường nhật ở Galilee thời Byzantine, soi sáng một giai đoạn lịch sử đầy biến động nhưng cũng giàu bản sắc văn hóa - vốn từ lâu vẫn còn nhiều điều chưa được biết đến," Eisenberg nói thêm.

Susita, tọa lạc trên ngọn núi nhìn xuống Biển Galilee từ phía đông, từng là trung tâm Kitô giáo quan trọng trong thời Byzantine, giữ vai trò tòa giám mục và có ít nhất bảy nhà thờ đang hoạt động.

Đoàn khảo cổ từ Đại học Haifa đã tiến hành khai quật tại đây suốt 26 năm, phát hiện nhiều bằng chứng về cuộc chinh phạt của người Sassanid, bao gồm cả việc thiêu hủy Nhà thờ của Thánh tử đạo Theodoros. Những phát hiện này củng cố giả thuyết rằng cộng đồng Do Thái trong khu vực có thể đã liên minh với quân Sassanid nổi dậy chống lại ách cai trị Byzantine.

Tiến sỹ Dror Ben-Yosef, giám sát viên di sản khu vực miền Bắc của Cơ quan Bảo tồn Thiên nhiên và Công viên Israel, cho biết phát hiện này giúp hiểu rõ hơn về bức tranh đa dạng văn hóa và tôn giáo trong khu vực./.

(Vietnam+)

Nguồn VietnamPlus : https://www.vietnamplus.vn/israel-khai-quat-kho-bau-vang-hiem-co-tu-thoi-byzantine-post1064140.vnp