Hàng ngàn người Palestine tháo chạy về phía nam hôm 16-9 sau khi Israel bắt đầu cuộc tấn công trên bộ vào thành phố Gaza. Ảnh: Reuters
Ngày 16-9, quân đội Israel đã công bố một đoạn video ghi lại cảnh xe tăng và các phương tiện quân sự khác tiến vào thành phố Gaza. Theo Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF), hai sư đoàn 98 và 162 đã bắt đầu tiến vào trung tâm thành phố Gaza, kiểm soát phần lớn khu vực trọng yếu của thành phố này. Ngoài ra, sư đoàn 36 cũng tham gia tấn công sâu vào nội đô và bao vây khu vực xung quanh thành phố Gaza. Trong khi đó, sư đoàn 99 đang chiến đấu ở vành đai phía Bắc Gaza và bảo vệ phòng tuyến biên giới Israel, còn sư đoàn 143 tiếp tục chiến dịch tại khu vực phía Nam Gaza để truy quét các tay súng Hamas và bảo vệ biên giới. Cùng với hàng chục nghìn binh sĩ tại ngũ, khoảng 130.000 quân dự bị đã được triệu tập với thời hạn phục vụ đến đầu năm 2026.
Bộ trưởng Quốc phòng Israel, ông Israel Katz, tuyên bố "Gaza đang bùng cháy" khi chiến dịch bắt đầu. Các đợt pháo kích dữ dội đã dội xuống thành phố này và quân đội Israel bắt đầu tiến vào từ các vùng ngoại ô sau nhiều tuần không kích và tập trung lực lượng chuẩn bị cho cuộc tấn công mới. Quy mô của đợt tiến công mới vẫn chưa rõ ràng. Giới phân tích cho rằng đây có thể là giai đoạn đầu của chiến dịch trên bộ. Bộ trưởng Quốc phòng Israel, ông Israel Katz khẳng định quân đội đang tiến hành cuộc tấn công tại "điểm quan trọng nhất" trong chiến dịch đánh bại Hamas. "Cường độ tấn công càng lớn, Hamas sẽ càng bị áp đảo nhanh chóng. Chiến dịch cũng sẽ tạo ra đòn bẩy lớn hơn để giải cứu con tin”.
Nguồn tin từ IDF cho biết chiến dịch dự kiến kéo dài vài tháng nhưng thời gian cụ thể vẫn chưa được xác định, do chưa rõ mức độ kháng cự thực sự từ phía Hamas. Theo tính toán của IDF, lực lượng Hamas hiện chỉ còn khoảng 2.000 - 2.500 thành viên, so với con số 24.000 tay súng tinh nhuệ lúc đầu. Tuy nhiên, Hamas vẫn có thể bổ sung hàng chục nghìn tay súng trẻ nhưng chưa có nhiều kinh nghiệm.
Sau khi Israel thông báo đã bắt đầu chiến dịch trên bộ tại thành phố Gaza, các hàng dài phương tiện nối đuôi nhau trên đường ven biển vào ngày 16-9 khi hàng chục nghìn người Palestine tìm cách rời khỏi miền Bắc Gaza. Các xe chở đầy đồ đạc di chuyển chậm trên đường trong khi nhiều người khác đi bộ dọc bờ biển. Trước khi các cảnh báo sơ tán được đưa ra trước chiến dịch, ước tính khoảng 1 triệu người Palestine sinh sống tại khu vực thành phố Gaza và quân đội Israel ước tính 350.000 người đã rời khỏi thành phố. Trong những ngày gần đây vừa có thêm 250.000 người sơ tán. IDF cho biết đã thực hiện đầy đủ các thủ tục pháp lý cho việc sơ tán dân thường, bao gồm các khu vực tiếp nhận và điều kiện sơ tán. Một số khu vực tiếp nhận đã được lập tại Khan Yunis với khoảng 20.000 lều trại gia đình.
Những dân thường rời khỏi Gaza City được dự đoán sẽ đối mặt với tương lai bất định ở phía nam, khi vùng nhân đạo Al-Mawasi vốn đã chật kín những người sơ tán từ các khu vực phía đông Rafah và Khan Younis, lại vừa bị Israel không kích. Chính quyền ở Dải Gaza còn ghi nhận xu hướng sơ tán ngược, hôm 16-9 cho biết rằng khoảng 15.000 người đã quay về Gaza City sau khi chứng kiến điều kiện sống khắc nghiệt ở Al-Mawasi. Phần lớn Gaza City đã bị tàn phá trong những tuần đầu của cuộc xung đột, nhưng khoảng 1 triệu dân sau đó đã trở về thành phố và bám trụ cho đến nay. Việc người dân phải rời đi lần này đồng nghĩa với họ sẽ phải chấp nhận sống trong những trại nhân đạo chật chội, thiếu lương thực, vật tư y tế dọc bờ biển phía nam Dải Gaza.
Chiến dịch tấn công trên bộ mới nhất của Israel đã vấp phải sự chỉ trích của cộng đồng quốc tế. Nhiều nước châu Âu và các nhóm cứu trợ đã lên tiếng phản đối vì lo ngại nguy cơ làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng nhân đạo trong khu vực. Đức -quốc gia ủng hộ Israel nhiệt thành đã chỉ trích cuộc tấn công này. Ngoại trưởng Đức, Johann Wadephul, cho rằng Israel đang đi "sai đường". Ngoại trưởng Anh Yvette Cooper, cho đây là hành động "vô cùng liều lĩnh”. "Cuộc tấn công sẽ chỉ gây thêm đổ máu, khiến nhiều người dân vô tội thiệt mạng và gây nguy hiểm cho những con tin còn lại", bà Cooper nói.
Chiến dịch đã làm leo thang cuộc xung đột vốn đã làm rung chuyển Trung Đông và có thể khiến lệnh ngừng bắn với Hamas càng xa tầm với. Hamas đã lên án chiến dịch trên bộ của Israel. Nhóm chiến binh này kêu gọi cộng đồng quốc tế can thiệp và ngăn chặn cuộc tấn công mới của Israel mà họ cáo buộc do Mỹ tiếp tay.
Ủy ban Điều tra Liên hợp quốc ngày 16-9 công bố báo cáo kết luận rằng cuộc chiến của Israel ở Dải Gaza là "cuộc diệt chủng", lấy dẫn chứng từ những tuyên bố công khai của các quan chức Israel cho thấy nước này thể hiện "ý định cụ thể" trong việc hủy diệt dân tộc Palestine. Ủy ban này không có cơ chế hành động với cáo buộc diệt chủng, nhưng kết luận của họ có thể được các công tố viên Tòa án Hình sự Quốc tế sử dụng trong các cuộc điều tra. Tel Aviv từ chối hợp tác với ủy ban này và cho rằng họ mang định kiến "chống Israel".
AN BÌNH