Các tòa nhà tại Quảng trường Nobonyad ở Tehran bị phá hủy sau cuộc không kích của Israel. Ảnh: Getty Images
Chiến dịch "Sư tử trỗi dậy"
Ngày 13-6, Không quân Israel (IAF) đã phát động một chiến dịch không kích quy mô lớn mang tên Rising Lion" (tạm dịch "Sư tử trỗi dậy") với sự tham gia của khoảng 200 máy bay chiến đấu, nhắm vào hạ tầng hạt nhân của Iran; nhà máy tên lửa đạn đạo và khả năng quân sự của Iran.
Theo các nguồn tin từ truyền thông Trung Đông, người dân tại thủ đô Tehran đã bị đánh thức bởi hàng loạt tiếng nổ trong đêm. Đài truyền hình quốc gia Iran đã chính thức xác nhận thông tin về các vụ nổ này. Các vụ nổ đã được ghi nhận tại hai cơ sở hạt nhân chiến lược của Iran là Natanz và Fordoe.
Một quan chức quân sự tiết lộ với The Times of Israel rằng IAF đã tiến hành 5 đợt không kích liên tiếp vào các mục tiêu trên lãnh thổ Iran tính đến thời điểm hiện tại. "Hàng trăm cuộc tấn công đã được thực hiện trong tổng số 5 đợt này", quan chức tiết lộ. Quân đội Israel nói rằng các cuộc không kích là một "cuộc tấn công phủ đầu, chính xác, kết hợp" bao gồm "hàng chục mục tiêu" trên khắp các khu vực khác nhau của Iran. "Khi chiến dịch kết thúc, sẽ không còn mối đe dọa hạt nhân nào nữa từ Iran. Chúng ta đang ở trong thời cơ chiến lược. Chúng ta đã đến điểm không thể quay lại, và không còn lựa chọn nào khác ngoài việc hành động ngay bây giờ", quân đội Israel nhấn mạnh.
IDF sau đó thông báo đã hoàn tất giai đoạn đầu của chiến dịch tấn công các mục tiêu quân sự liên quan chương trình hạt nhân của Iran. Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu triệu tập cuộc họp nội các an ninh để thảo luận tình hình và cho biết sẽ tiếp tục chiến dịch cho đến khi hoàn tất các mục tiêu đề ra.
Một quan chức an ninh Israel tiết lộ Israel đã dành nhiều năm chuẩn bị cho chiến dịch này. Các hoạt động chuẩn bị bao gồm xây dựng một căn cứ thiết bị bay không người lái bên trong Iran, tuồn lậu các hệ thống vũ khí chính xác và biệt kích vào nước này. Nỗ lực này nằm trong kế hoạch chung chặt chẽ giữa IDF và cơ quan tình báo Mossad.
Theo quan chức trên, các điệp viên Mossad đã thiết lập một căn cứ thiết bị bay không người lái (UAV) trên đất Iran gần Tehran. Các UAV này được kích hoạt qua đêm, tấn công các bệ phóng tên lửa đất đối đất nhắm vào Israel. Ngoài ra, các phương tiện chở hệ thống vũ khí cũng được tuồn bí mật vào Iran. Các hệ thống này đã vô hiệu hóa hệ thống phòng không của Iran và hỗ trợ các máy bay của Israel thực hiện các vụ không kích. Nỗ lực bí mật thứ ba là Mossad biệt kích triển khai tên lửa chính xác gần các địa điểm phòng không ở miền trung Iran. Các hoạt động này dựa trên "suy nghĩ đột phá, lập kế hoạch táo bạo và hoạt động chính xác của các công nghệ tiên tiến, lực lượng đặc nhiệm và điệp viên hoạt động ngay tại trung tâm Iran trong khi hoàn toàn tránh được sự chú ý của tình báo địa phương", vị quan chức này cho hay.
Thiệt hại
Theo người phát ngôn của Tổ chức Năng lượng Nguyên tử Iran, cuộc tấn công của Israel vào một trong những cơ sở làm giàu hạt nhân chính của Iran đã gây ra thiệt hại ở phần nổi trên mặt đất. Ông Behrouz Kamalvandi cho biết cơ quan này không có ước tính về thiệt hại đối với cơ sở hạt nhân Natanz, nhưng hầu hết là trên bề mặt. Khả năng làm giàu uranium của Natanz thuộc về cơ sở nằm dưới lòng đất, ông nhấn mạnh.
Truyền thông nhà nước Iran xác nhận một làn sóng không kích mới đã xảy ra ở thủ đô Tehran và khu vực trung tâm Natanz. Báo cáo cho thấy có vụ nổ lớn tại cơ sở Natanz, với khói đen bốc lên dày đặc. Một số căn hộ dân cư bị phá hủy do không kích.
Cùng lúc đó, đài truyền hình nhà nước Iran IRIB cho biết nhiều giới chức quân sự và hạt nhân cấp cao của nước này có thể đã thiệt mạng trong đợt tấn công ở thủ đô Tehran. Trong số này có Chỉ huy Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) Hossein Salami, Chỉ huy Trung tâm Khatam al-Anbiya của IRGC Gholamali Rashid, nhà vật lý hạt nhân Mohammad Mehdi Tehranchi và cựu Giám đốc Tổ chức Năng lượng Nguyên tử Iran Fereydoon Abbasi. Ttrong khi đó, truyền thông phương Tây dẫn 2 nguồn tin trong khu vực đưa tin rằng ít nhất 20 chỉ huy cấp cao của Iran, bao gồm cả người đứng đầu chương trình tên lửa của lực lượng vệ binh cách mạng Amir Ali Hajizadeh, có thể đã thiệt mạng.
Sau khi bị Israel tấn công, theo kênh CNN, ngày 13-6, Iran đã tạm thời đóng cửa không phận thủ đô Tehran.
Iran trả đũa ra sao?
Trong vài giờ sau đòn tấn công của Không quân Israel, ngày 13-6, hãng thông tấn Hawar cho biết Iran đã phóng hơn 100 UAV nhắm vào Israel nhằm trả đũa và tất cả các hệ thống phòng không của Israel đang hoạt động để đánh chặn các mục tiêu này. Người phát ngôn quân đội Israel, ông Efi Duvdevani lưu ý rằng các UAV dự kiến sẽ đến Israel trong vòng từ ba đến năm giờ tới, và không quân cũng đang chuẩn bị cho khả năng bị tấn công bằng tên lửa đồng thời. Israel đã triệu tập hàng chục nghìn binh lính để chuẩn bị cho những gì sắp tới.
Theo kênh thông tấn IRNA của Iran, Lãnh tụ tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei sáng 13-6 tuyên bố Israel sẽ phải hứng chịu "hình phạt khắc nghiệt" sau cuộc không kích nhằm vào các mục tiêu ở Iran Trong thông điệp gửi tới người dân Iran, Lãnh tụ tối cao Ali Khamenei cáo buộc Israel đã gây ra "tội ác đẫm máu" và "tàn bạo" trên lãnh thổ Iran, đồng thời nhấn mạnh rằng hành động này sẽ khiến Israel phải đối mặt với "số phận cay đắng và đau đớn". Ông nói rõ Iran sẽ có những phản ứng mạnh mẽ sau cuộc tấn công của Tel Aviv.
CNN dẫn truyền thông Iran đưa tin, quốc gia này đang chuẩn bị "tuyên chiến" với Israel và sẽ đáp trả bằng hàng trăm tên lửa đạn đạo. Theo nhà phân tích an ninh Beth Sanner của CNN, Israel đang ở trong "cuộc chiến toàn diện" với Iran và sẽ có một cuộc đáp trả "to lớn".
Mỹ nói không liên quan
Theo tờ Tehran Times, ngày 13-6, Bộ Ngoại giao Iran đã chỉ trích Mỹ, cho biết Washington với tư cách là "người ủng hộ chính" của Israel cũng sẽ phải chịu trách nhiệm về hậu quả liên quan. Bộ Ngoại giao Iran cũng tuyên bố rằng Israel đã vi phạm chủ quyền và toàn vẹn quốc gia của Iran. Cuộc tấn công của Tel Aviv nhằm vào Tehran đã cấu thành hành vi vi phạm Điều 2, Mục 4 của Hiến chương LHQ và là "hành động xâm lược" rõ ràng đối với Cộng hòa Hồi giáo Iran. Phía Iran nhấn mạnh, theo Điều 51 của Hiến chương LHQ, Tehran có quyền đáp trả cuộc tấn công vô lý và bất hợp pháp trên.
Các quan chức Mỹ cho biết họ đã nắm được kế hoạch tấn công Iran của Israel, nhưng không "tham gia" vào quá trình này. Tuy nhiên, các nhà phân tích và quan chức Iran lại cho rằng những tuyên bố này là không thực sự đáng tin cậy. Theo CNN, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio khẳng định tính chất "đơn phương" của Israel trong vụ tấn công Iran. "Tối nay (12-6 theo giờ Mỹ), Israel đơn phương hành động tấn công Iran. Chúng tôi không liên quan đến cuộc tấn công và ưu tiên hàng đầu của chúng tôi là bảo vệ lực lượng Mỹ tại khu vực", ông Rubio nói rõ. Trong một phát biểu trên kênh CNN, Đại sứ Israel tại LHQ Danny Danon cho biết Israel đang đối thoại với Mỹ nhưng cũng nhấn mạnh rằng cuộc tấn công Iran rạng sáng nay hoàn toàn là "quyết định độc lập" của chính phủ Israel.
Với Tổng thống Trump, ngay sau cuộc không kích, ông đã có cuộc phỏng vấn với kênh Fox News tiếp tục nhấn mạnh đến vai trò của cuộc đàm phán về vấn đề hạt nhân với Tehran. "Iran không thể có bom hạt nhân và chúng tôi hy vọng sẽ quay lại bàn đàm phán", Fox News trích lời của ông Trump, đăng trong một bài đăng viết trên mạng xã hội X vào ngày 12-6 (theo giờ Mỹ).
Theo tờ Times of Israel ngày 13-6, Tổng thống Trump chính thức xác nhận việc Washington đã nắm được thông tin về các cuộc tấn công quân sự của Israel nhằm vào Iran. Theo nguồn tin, chính quyền ông Trump đã chủ động thông báo cho ít nhất một đồng minh quan trọng trong khu vực về chiến dịch quân sự sắp diễn ra của Israel nhưng cũng nhấn mạnh không tham gia trực tiếp vào các cuộc không kích này.
AN BÌNH