Israel thông qua dự luật về áp dụng chủ quyền tại Bờ Tây

5 giờ trướcBài gốc

Quang cảnh khu định cư Efrat gần thành phố Bethlehem, Khu Bờ Tây. Ảnh: Getty Images/TTXVN

Dự luật có tên “Áp dụng chủ quyền Israel tại Judea và Samaria 2025”, do Nghị sĩ Avi Maoz (đảng Noam) khởi xướng, nêu rõ: “Toàn bộ hệ thống luật pháp, tư pháp, hành chính và chủ quyền của Nhà nước Israel sẽ được áp dụng tại tất cả các khu vực định cư ở Judea và Samaria”. Đây là tên Kinh Thánh mà Israel dùng để chỉ khu vực Bờ Tây.

Phát biểu trong ngày biểu quyết, Nghị sĩ Maoz cho biết ông đã từ chối đề nghị của Thủ tướng Benjamin Netanyahu về việc hoãn cuộc thảo luận và quyết định tiếp tục đưa dự luật ra biểu quyết bất chấp áp lực.

Thời điểm biểu quyết diễn ra trùng với chuyến thăm của Phó Tổng thống Mỹ JD Vance tới Israel, người đã có cuộc gặp với Thủ tướng Netanyahu vào sáng 22/10.

Các bộ trưởng cánh hữu của Israel lâu nay đã thúc đẩy việc áp dụng chủ quyền Israel trên toàn bộ khu vực Bờ Tây - một đề xuất vấp phải chỉ trích mạnh mẽ từ nhiều quốc gia trên thế giới.

Trong một phản ứng trước đó vào tháng 9, Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) cảnh báo rằng bất kỳ hành động sáp nhập nào tại Bờ Tây sẽ “gây tổn hại nghiêm trọng đến tinh thần của Hiệp định Abraham”, thỏa thuận bình thường hóa quan hệ giữa Israel và một số nước Arab.

Vào tháng 7 vừa qua, Knesset đã thông qua một nghị quyết mang tính tuyên bố ủng hộ việc áp dụng chủ quyền Israel tại Judea, Samaria và Thung lũng Jordan. Tuy nhiên, nghị quyết này không mang giá trị pháp lý hay thi hành.

Theo luật pháp Israel hiện hành, các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng từ Jordan trong cuộc Chiến tranh Sáu ngày (năm 1967), ngoại trừ Đông Jerusalem, vẫn được xem là “vùng bị chiếm đóng tạm thời”, dưới quyền quản lý của Tư lệnh Bộ Chỉ huy Trung tâm của Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF).

Theo các Thỏa thuận Oslo được ký kết giữa Israel và Chính quyền Palestine vào những năm 1990, Bờ Tây được chia thành ba vùng: Khu A: Các thành phố và thị trấn của người Palestine, do Chính quyền Palestine kiểm soát hoàn toàn cả về an ninh và hành chính. Khu B: Dưới sự kiểm soát an ninh của Israel, nhưng dân sự do phía Palestine đảm nhiệm. Khu C: Do Israel kiểm soát hoàn toàn cả về an ninh lẫn hành chính.

Hiện có khoảng 500.000 người Israel sinh sống trong các khu định cư ở Khu C. Chính phủ Israel coi các khu định cư này là hợp pháp theo luật nội địa, được xây dựng trên đất nhà nước và theo các quyết định hành pháp hợp lệ. Tuy nhiên, phần lớn các tổ chức quốc tế cho rằng đây là hành vi vi phạm Điều 49 của Công ước Geneva thứ Tư, trong đó cấm di chuyển cư dân của nước chiếm đóng vào lãnh thổ bị chiếm đóng.

Phía Israel lập luận rằng công dân Israel không bị trục xuất hay di dời cưỡng chế đến các vùng này, và rằng lãnh thổ này không thuộc diện bị “chiếm đóng” vì trước đó không có chủ quyền hợp pháp nào được quốc tế công nhận tại đó.

Tuy vậy, vào năm 2024, Tòa án Công lý quốc tế (ICJ) tại The Hague đã đưa ra ý kiến tư vấn cho rằng sự hiện diện của Israel tại Bờ Tây - cũng như Đông Jerusalem - là trái pháp luật, và rằng Israel có nghĩa vụ phải chấm dứt sự chiếm đóng tại những vùng lãnh thổ này. Mặc dù ý kiến tư vấn của ICJ không mang tính ràng buộc, chúng vẫn có khả năng tạo ra ảnh hưởng thực tế.

Israel đã chiếm giữ Bờ Tây, Đông Jerusalem, Gaza, Bán đảo Sinai và Cao nguyên Golan trong cuộc Chiến tranh 6 ngày năm 1967. Sinai sau đó được trao trả cho Ai Cập theo hiệp định hòa bình ký kết năm 1979, Cao nguyên Golan được sáp nhập chính thức vào năm 1981, và Israel đã đơn phương rút toàn bộ hiện diện khỏi Gaza vào năm 2005. Tình trạng pháp lý của Bờ Tây thì không rõ ràng, trong khi chủ quyền của Israel đối với Đông Jerusalem chưa bao giờ được cộng đồng quốc tế công nhận đầy đủ.

Thanh Bình (PV TTXVN tại Trung Đông)

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/the-gioi/israel-thong-qua-du-luat-ve-ap-dung-chu-quyen-tai-bo-tay-20251022211103204.htm