Kế hoạch hòa bình Gaza của Mỹ: Thế lưỡng nan của Thủ tướng Israel

2 giờ trướcBài gốc

Bài viết của tác giả Sana Khan* đăng tải trên trang Modern Diplomacy ngày 1/10.

Việc tăng cường liên kết với Tổng thống Trump thông qua kế hoạch hòa bình Gaza là cách Thủ tướng Netanyahu xây dựng lại hình ảnh trên trường quốc tế, khôi phục quan hệ với các đồng minh và củng cố uy tín trước cuộc bầu cử năm 2026. Song kế hoạch trên cũng có một số mâu thuẫn.

Nó đề cập khả năng thành lập Nhà nước Palestine, vốn đi ngược lại quan điểm của các đồng minh cực hữu thuộc liên minh cầm quyền của Thủ tướng Netanyahu, trong khi vẫn duy trì hiện diện quân sự của Tel Aviv tại Gaza trong ngắn hạn. Đây là con dao hai lưỡi: có thể giúp tháo gỡ sức ép chính trị trong và ngoài nước, nhưng tiềm ẩn nguy cơ khiến liên minh cầm quyền của ông Netanyahu rạn nứt.

Sáng kiến này có một số điểm lưu ý:

Thứ nhất, kế hoạch trên sẽ đẩy trách nhiệm sang phong trào Hamas. Việc gắn điều kiện thả con tin và giải giáp phong trào Hamas với việc dỡ bỏ phong tỏa để Israel giảm áp lực quốc tế khiến Hamas trở thành “chướng ngại duy nhất” cho hòa bình.

Thứ hai, kế hoạch xuất hiện trong bối cảnh dư luận Israel ngày càng mệt mỏi với chiến tranh. Khảo sát của tờ The Times of Israel đầu tháng 9 cho thấy khoảng 2/3 người dân nước này muốn chiến sự chấm dứt. Một thỏa thuận giúp giải cứu con tin và mở đường cho bình thường hóa quan hệ với thế giới Arab có thể là "phao cứu sinh" với Thủ tướng Netanyahu. Nhưng với các đồng minh cực hữu, bất kỳ nhượng bộ nào cho Palestine đều bị coi là phản bội.

Thứ ba, môi trường quốc tế đang đổi thay nhanh chóng. Nhiều nước châu Âu đã công nhận Nhà nước Palestine, áp lệnh trừng phạt với các quan chức Israel, thậm chí đình chỉ chuyển giao vũ khí. Khi ủng hộ kế hoạch của Washington, ông Netanyahu muốn tái định vị Tel Aviv như một đối tác ngoại giao thay vì “quốc gia bị cô lập”.

Về mặt tác động, kế hoạch có thể giúp Thủ tướng Israel ghi điểm với cử tri, nhưng có thể châm ngòi khủng hoảng chính trị nếu các đối tác cực hữu rút khỏi liên minh. Ông Netanyahu có thể tìm cách “lách luật”, chỉ đưa ra bỏ phiếu các điều khoản liên quan đến thả con tin, né nội dung nhạy cảm về Nhà nước Palestine.

Trong khu vực, kế hoạch thắp lại triển vọng bình thường hóa quan hệ Israel - Arab, vốn bị đình trệ do chiến sự. Sự ủng hộ của một số lãnh đạo Arab với sáng kiến này giúp ông Netanyahu củng cố hình ảnh “chính khách quốc tế”.

Trên bình diện quốc tế, đây là bước đi giúp Israel “neo lại vị thế” trong bối cảnh thế giới thay đổi. Đồng hành cùng Tổng thống Trump cho phép ông Netanyahu phát đi thông điệp về mối quan hệ bền chặt Mỹ - Israel, song cũng gắn vị trí của Israel vào quỹ đạo chính trị của Washington. Nếu ảnh hưởng của ông Trump suy giảm, Thủ tướng Netanyahu có thể lại rơi vào thế cô lập.

Canh bạc của Thủ tướng Netanyahu cho thấy nghịch lý của chính trị của Israel hiện nay: vừa phải duy trì hình ảnh tốt trên trường quốc tế, vừa bị trói buộc do liên minh cực hữu trong nước. Đây là nước cờ khéo léo trong ngắn hạn, đẩy trách nhiệm cho Hamas và xoa dịu cử tri. Tuy nhiên về dài hạn, kế hoạch này sẽ gặp khó khăn trong bảo đảm an ninh cho Israel và đáp ứng nguyện vọng chính đáng của người Palestine.

* Tác giả Sana Khan: Nghiên cứu sinh ngành Quan hệ quốc tế tại Đại học Quốc phòng quốc gia, Islamabad, Pakistan. Tác giả chuyên nghiên cứu về an ninh, chính trị cường quốc, chính sách đối ngoại và các vấn đề chiến lược toàn cầu, vai trò của Trung Quốc trong chính trị thế giới và xung đột Ukraine.

(theo Modern Diplomacy)

Xuân Sơn

Nguồn TG&VN : https://baoquocte.vn/ke-hoach-hoa-binh-gaza-cua-my-the-luong-nan-cua-thu-tuong-israel-329609.html