Kế hoạch hòa bình Ukraine 28 điểm của Mỹ và lo ngại từ châu Âu

5 giờ trướcBài gốc

Trong nỗ lực mới nhất nhằm chấm dứt xung đột Nga-Ukraine, chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đang thúc đẩy một kế hoạch hòa bình 28 điểm, bao gồm một số điều khoản mà Kiev và nhiều đồng minh cho rằng sẽ bất lợi cho Ukraine.

“Kế hoạch 28 điểm” cấp bách cho xung đột

Sau nhiều đồn đoán từ truyền thông phương Tây về một kế hoạch hòa bình của Mỹ, ngày 20-11, Văn phòng Tổng thống Ukraine xác nhận rằng Tổng thống Volodymyr Zelensky đã nhận được một bản kế hoạch do Mỹ soạn thảo từ Bộ trưởng Lục quân Mỹ Dan Driscoll - người đang có chuyến thăm Kiev.

“Trong những ngày tới, Tổng thống Zelensky dự kiến sẽ thảo luận với Tổng thống Trump về các cơ hội ngoại giao hiện có và những điểm then chốt cần thiết để đạt được hòa bình” - hãng tin Reuters dẫn thông cáo của văn phòng tổng thống Ukraine.

Ông Zelensky sau đó viết trên Telegram rằng ông sẵn sàng phối hợp với Mỹ về một kế hoạch chấm dứt chiến tranh ở Ukraine.

Tổng thống Ukraine - ông Volodymyr Zelensky (trái) tiếp Bộ trưởng Lục quân Mỹ Dan Driscoll tại thủ đô Kiev (Ukraine) ngày 20-11. Ảnh: X

Các quan chức Ukraine nói rằng đã biết về nội dung của đề xuất 28 điểm và lưu ý rằng kế hoạch này được ông Steve Witkoff - Đặc phái viên của Tổng thống Trump - thảo luận cùng Đặc phái viên Nga Kirill Dmitriev.

Đề xuất yêu cầu lực lượng Ukraine rút hoàn toàn khỏi tỉnh Donetsk - nơi Kiev hiện kiểm soát một phần - biến khu vực này thành vùng phi quân sự.

Kế hoạch cũng sẽ giới hạn quy mô quân đội Ukraine ở mức 600.000 quân - giảm từ hơn 900.000 hiện nay và ghi vào hiến pháp rằng Kiev sẽ không tìm kiếm tư cách thành viên NATO. Kế hoạch cũng đề xuất tạo ra một quỹ đầu tư tái thiết Ukraine bằng tài sản bị đóng băng của Nga. Ngoài ra, Moscow sẽ được trở lại nhóm G8.

Một quan chức cấp cao Ukraine nói với tờ Financial Times hôm 19-11 rằng chính quyền ông Trump đã thông báo cho Ukraine về các cuộc đàm phán liên quan kế hoạch 28 điểm nhưng không tìm kiếm ý kiến của Kiev.

Thư ký Báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt ngày 20-11 nói rằng Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio và đặc phái viên Witkoff đã âm thầm xây dựng kế hoạch này khoảng một tháng và được Tổng thống Trump ủng hộ.

“Đây là một kế hoạch tốt cho cả Nga và Ukraine, và chúng tôi tin rằng cả hai bên đều có thể chấp nhận” - bà Leavitt bình luận về đề xuất hòa bình 28 điểm, bác bỏ nhận định rằng bản kế hoạch có phần thiên vị cho Nga.

Về phía Nga, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov nói rằng hiện không có cuộc tham vấn nào đang diễn ra. “Có liên lạc, dĩ nhiên, nhưng không có quy trình nào có thể gọi là tham vấn” - ông Peskov nói.

Ông Peskov lưu ý rằng Nga không có gì để bổ sung ngoài lập trường mà Tổng thống Vladimir Putin đã nêu tại hội nghị với Tổng thống Trump vào tháng 8 rằng bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào cũng phải giải quyết “các nguyên nhân gốc rễ của xung đột”.

Theo tờ Kyiv Independent, sau khi rời Kiev, phái đoàn của Bộ trưởng Lục quân Mỹ dự kiến sẽ tới Moscow để đàm phán với các quan chức Nga.

Đại biện lâm thời Mỹ tại Ukraine - bà Julie S. Davis ngày 20-11 nói rằng bà đã chứng kiến “một nhịp độ hoạt động ngoại giao phi thường” trong những ngày qua, mô tả đây là hoạt động tham vọng nhất mà bà từng thấy trong 30 năm sự nghiệp ngoại giao của mình.

Kyiv Independent dẫn nguồn tin từ một quan chức cấp cao của Mỹ rằng các cuộc đàm phán về đề xuất được coi là cấp bách do tình hình năng lượng của Ukraine xấu đi.

Châu Âu lo ngại về kế hoạch 28 điểm

Đã xuất hiện những nghi ngờ từ Ukraine và các đồng minh của Kiev ở châu Âu về kế hoạch hòa bình do Mỹ đề xuất.

Ngày 19-11, bà Alyona Getmanchuk - Đại sứ Ukraine tại NATO nói rằng quyết tâm của Tổng thống Trump “tìm kiếm một giải pháp ngoại giao vững chắc là điều thực sự đáng khen ngợi”.

Tuy nhiên, bà cảnh báo: “Điều quan trọng đối với Ukraine là bất kỳ kế hoạch hòa bình nào cũng phải tôn trọng chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của chúng tôi, đồng thời ngăn chặn các cuộc tấn công trong tương lai”.

Đại diện Cấp cao Liên minh châu Âu (EU) về Chính sách Đối ngoại và An ninh - bà Kaja Kallas nói rằng bản kế hoạch 28 điểm sẽ thất bại nếu không có sự ủng hộ từ Ukraine và các chính phủ châu Âu.

“Muốn bất kỳ kế hoạch hòa bình nào thành công, nó phải được Ukraine và châu Âu ủng hộ. Áp lực phải dồn lên bên tấn công, không phải lên nạn nhân” - bà Kallas nói hôm 20-11. Bà lưu ý rằng không có bộ trưởng châu Âu nào tham gia xây dựng kế hoạch của Mỹ, và châu Âu “chưa nghe về bất kỳ nhượng bộ nào từ phía Nga”.

Các nhà ngoại giao cấp cao khác từ Đức, Tây Ban Nha và Ba Lan cũng đồng tình với bà Kallas. Ngoại trưởng Ba Lan Radoslaw Sikorski nói rằng châu Âu, với an ninh “đang bị đe dọa”, mong muốn được tham vấn về bất kỳ thỏa thuận tiềm năng nào.

Một quan chức Đức nói rằng Thủ tướng Friedrich Merz đang làm việc “rất tích cực” để phối hợp với phản ứng của châu Âu, nhằm giữ cho đề xuất hòa bình đi đúng hướng cho Ukraine.

Một quan chức cấp cao châu Âu am hiểu về đề xuất 28 điểm nói với Kyiv Independent rằng thời điểm Nhà Trắng đưa ra kế hoạch hòa bình 28 điểm đặc biệt bất lợi cho Ukraine vì ông Zelensky “đang chịu áp lực lớn từ các chiến thắng quân sự của Nga và tình trạng hỗn loạn nội bộ do bê bối tham nhũng”.

Theo giới quan sát, châu Âu lần nữa lại rơi vào kịch bản bị Mỹ bỏ rơi trong vấn đề hòa bình Ukraine, và những nỗ lực của Brussel để có một vị trí tại bàn đàm phán bằng cách đồng ý chi trả cho viện trợ quốc phòng cho Kiev dường như không hiệu quả.

“Châu Âu dường như có ít ảnh hưởng trong tình huống này, ngay cả khi hiện tại chúng tôi đang hỗ trợ toàn bộ chi phí” - theo một quan chức cấp cao châu Âu. Quan chức này cũng cho rằng những yêu cầu rằng Ukraine phải nhượng bộ là “chưa hợp lý”.

Mỹ sắp thay đặc phái viên về Ukraine

Đặc phái viên của Tổng thống Mỹ về Ukraine - ông Keith Kellogg. Ảnh: Newscom/Alamy

Đặc phái viên của Tổng thống Mỹ về Ukraine - ông Keith Kellogg đã nói với các cộng sự rằng ông dự định từ chức vào tháng 1-2026, Reuters ngày 19-11 dẫn nguồn tin.

Theo giới quan sát, việc ông Kellogg từ chức sẽ đồng nghĩa với việc mất đi một tiếng nói quan trọng ủng hộ Ukraine trong chính quyền Mỹ.

Chức danh đặc phái viên tổng thống là tạm thời, và theo lý thuyết, những đặc phái viên này phải được Thượng viện xác nhận nếu muốn tiếp tục làm việc sau 360 ngày.

Ông Kellogg nói rằng tháng 1-2026 sẽ là thời điểm hợp lý để từ chức dựa trên luật hiện hành.

Ông Kellogg lên án các cuộc tấn công của Nga vào Ukraine mạnh mẽ hơn so với các quan chức khác trong chính quyền ông Trump. Ông từng mâu thuẫn với ông Witkoff trong vấn đề trao đổi lãnh thổ Ukraine.

Nhà Trắng và Bộ Ngoại giao Mỹ chưa bình luận về thông tin trên.

THẢO VY

Nguồn PLO : https://plo.vn/ke-hoach-hoa-binh-ukraine-28-diem-cua-my-va-lo-ngai-tu-chau-au-post882601.html