Kế hoạch hòa bình Ukraine do Mỹ đề xuất có thể đưa Nga và G7 trở lại thành G8

40 phút trướcBài gốc

Nga sẽ được dỡ bỏ trừng phạt của phương Tây, trở lại cùng Nhóm các nước công nghiệp phát triển (G7) để tái lập nhóm G8 và lấy lại phần lớn tài sản bị đóng băng theo kế hoạch hòa bình mà chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đề xuất cho Ukraine, theo tiết lộ của tờ The Telegraph.

Kế hoạch gây tranh cãi nói trên gồm 28 điểm được các quan chức Mỹ và Nga xây dựng bí mật trong vài tuần gần đây, đặt ra nhiều nhượng bộ lớn đối với Ukraine và đang làm dấy lên phản ứng trái chiều tại châu Âu.

Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin tại căn cứ liên hợp Elmendorf-Richardson ở Anchorage, Alaska, ngày 15/8/2025. Ảnh: Reuters

Nhiều điều khoản bất lợi cho Ukraine

Theo tài liệu, Ukraine sẽ phải cắt giảm một nửa lực lượng vũ trang, không được sở hữu tên lửa tầm xa và giải thể một số đơn vị tác chiến hiệu quả nhất để đổi lấy thỏa thuận ngừng chiến. Ukraine cũng bị cấm triển khai quân đội của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) trên lãnh thổ mình.

Về vấn đề lãnh thổ, Nga sẽ được công nhận quyền kiểm soát toàn bộ hai vùng Donetsk và Lugansk thuộc Donbass, phương Tây và Mỹ công nhận Crimea – bán đảo Nga sáp nhập từ năm 2014 – là lãnh thổ Nga trên thực tế.

Hai vùng Kherson và Zaporizhzhia sẽ được “đóng băng” theo đường tiếp xúc hiện tại, đồng nghĩa với việc công nhận nguyên trạng sau chiến sự. Đề xuất này ngăn Ukraine sử dụng biện pháp quân sự để giành lại các vùng lãnh thổ này sau khi lệnh ngừng bắn có hiệu lực.

Tại vùng Donbass giàu tài nguyên, lực lượng Ukraine sẽ phải rút khỏi các vị trí đang kiểm soát, để khu vực này trở thành vùng phi quân sự. Dự thảo cũng nêu rõ cả Nga và Ukraine cam kết “không thay đổi các thỏa thuận lãnh thổ bằng vũ lực”. Bất kỳ đảm bảo an ninh nào cũng sẽ không được áp dụng trong trường hợp vi phạm cam kết này.

Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia sẽ được tái vận hành dưới sự giám sát của Liên hợp quốc; sản lượng điện sẽ chia đều cho Ukraine và Nga.

Nga được dỡ trừng phạt, Ukraine được bảo đảm an ninh hạn chế

Theo đề xuất, Nga sẽ được trả lại khoảng 2/3 trong tổng số 300 tỷ euro tài sản bị đóng băng trên toàn cầu. Khoảng 100 tỷ euro sẽ được sử dụng cho các dự án tái thiết Ukraine, trong đó Mỹ sẽ nhận một nửa lợi nhuận.

Phần còn lại của tài sản Nga bị phong tỏa sẽ được rót vào một quỹ đầu tư chung Mỹ - Nga nhằm triển khai các dự án hợp tác, được mô tả là nhằm “tăng cường lợi ích chung và tạo động lực để tránh xung đột trở lại”.

Nga cũng sẽ được chào đón trở lại với các nước G7, biến nhóm này thành G8. Các lệnh trừng phạt của phương Tây đối với Moscow cũng sẽ được dỡ bỏ, nền kinh tế Nga cũng sẽ được thúc đẩy dưới hình thức thỏa thuận thăm dò Bắc Cực với Mỹ.

Về an ninh, Ukraine sẽ phải giới hạn quy mô quân đội ở mức 600.000 quân và không được phép sở hữu các loại tên lửa có tầm bắn đến Moscow hoặc St Petersburg. Nước này sẽ nhận một số cam kết an ninh không được nêu rõ chi tiết, nhưng không được triển khai lực lượng NATO trên lãnh thổ. Các máy bay chiến đấu nước ngoài hỗ trợ Ukraine sẽ phải đặt căn cứ ở Ba Lan.

Dự thảo cũng quy định rằng nếu Nga mở cuộc tấn công mới sau khi thỏa thuận có hiệu lực, toàn bộ trừng phạt quốc tế sẽ được tái áp đặt, mọi lợi ích mà Moscow được hưởng từ thỏa thuận sẽ bị hủy bỏ.

Liên minh châu Âu (EU) sẽ được đề nghị đẩy nhanh tiến trình xét duyệt đơn xin gia nhập của Ukraine, nhưng tài liệu không đề cập khả năng Kiev trở thành thành viên NATO.

Nhiều phản ứng trái chiều

Một số nguồn tin tại Kiev chỉ trích các đối tác phương Tây, đặc biệt là Anh, vì đã không lên tiếng phản đối mạnh mẽ đề xuất này. Kế hoạch được cho là do Đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff và người đồng cấp Nga Kirill Dmitriev đàm phán trong thời gian gần đây.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky nói với một quan chức Lầu Năm Góc rằng ông sẵn sàng phối hợp với chính quyền Tổng thống Donald Trump để làm việc về chi tiết bản kế hoạch.

“Ngay từ những ngày đầu cuộc xung đột, chúng tôi đã duy trì một lập trường rất đơn giản: Ukraine cần hòa bình, một nền hòa bình thực sự. Một nền hòa bình sẽ không bị phá vỡ bởi một cuộc tấn công nào khác. Một nền hòa bình bền vững với những điều khoản tôn trọng độc lập chủ quyền của Ukraine”, ông Zelensky viết trên Telegram.

Theo một quan chức Mỹ, dự thảo được hoàn thiện sau các cuộc trao đổi với ông Rustem Umerov – quan chức cấp cao trong chính quyền Ukraine – người đã đồng ý phần lớn nội dung sau khi đề xuất một số điều chỉnh.

Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt cho hay Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio và Đặc phái viên Steve Witkoff đã âm thầm xây dựng kế hoạch này trong tháng qua với sự ủng hộ của ông Trump. “Đây là kế hoạch tốt cho cả Nga và Ukraine, và chúng tôi tin rằng hai bên có thể chấp nhận”, bà nói.

Tuy nhiên, các nước châu Âu, đứng đầu là Pháp, cáo buộc đề xuất của Mỹ là nhằm “ép Kiev đầu hàng”. Dù vậy, một quan chức Ukraine cho biết Tổng thống Zelensky vẫn đồng ý “làm việc trên các điều khoản của kế hoạch theo hướng bảo đảm chấm dứt xung đột một cách công bằng”.

Ông Zelensky dự kiến có cuộc trao đổi trực tiếp với ông Trump trong những ngày tới.

Bất chấp các thảo luận về kế hoạch hòa bình, Nga vẫn không giảm nhịp độ tấn công. Một vụ không kích tại Zaporizhzhia tối 21/11 khiến ít nhất 5 người thiệt mạng và 3 người bị thương, theo thống đốc khu vực.

Hoàng Phạm/VOV.VN Theo Telegraph, Kyiv Post

Nguồn VOV : https://vov.vn/the-gioi/quan-sat/ke-hoach-hoa-binh-ukraine-do-my-de-xuat-co-the-dua-nga-va-g7-tro-lai-thanh-g8-post1247689.vov