Kế hoạch vay nợ chung của EU gây chia rẽ sâu sắc giữa các nước thành viên

18 giờ trướcBài gốc

Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen phát biểu họp báo tại Brussels, Bỉ. Ảnh: THX/TTXVN

Theo tờ Politico ngày 13/8, Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen đã công bố kế hoạch cho phép Brussels vay tiền từ các nhà đầu tư quốc tế để tài trợ cho Ukraine, ứng phó khủng hoảng bất ngờ và thực hiện một số khoản chi trả cho các chính phủ thành viên. Mục tiêu của kế hoạch là giảm sự phụ thuộc vào đóng góp trực tiếp của các quốc gia, đồng thời củng cố năng lực tài chính của EU ở cấp độ toàn khối.

Tuy nhiên, đề xuất này vấp phải sự phản đối quyết liệt từ nhóm “các nước tiết kiệm” vốn phản đối nợ chung vì lo ngại rủi ro tài chính. Bộ trưởng phụ trách châu Âu của Đức Gunther Krichbaum nhấn mạnh: “Chúng ta không thể có các chương trình được tài trợ bằng vốn vay”, dù Berlin gần đây đã thay đổi đáng kể chính sách chi tiêu trong nước dựa trên nợ. Các nước này lo ngại nếu một thành viên vỡ nợ, toàn khối sẽ phải gánh trách nhiệm chung.

Vấn đề vay nợ chung vốn nhạy cảm tại EU, từng chỉ được thông qua năm 2020 trong khuôn khổ gói cứu trợ kinh tế ứng phó đại dịch Covid-19, với cam kết đây sẽ là biện pháp “một lần duy nhất”. Trong đề xuất lần này, Ủy ban châu Âu đưa ra cơ chế cho phép các quốc gia vay thêm từ EU nếu chi tiêu vượt hạn mức đã được phân bổ, đồng thời cung cấp khoản vay ưu đãi lên tới 395 tỷ euro cho những nước gặp khủng hoảng bất ngờ. Riêng khoản viện trợ không hoàn lại, trị giá dự kiến 100 tỷ euro, chỉ áp dụng cho Ukraine.

Quan chức ngân sách cấp cao của Ủy ban châu Âu Stephanie Riso, một trong những người ủng hộ đề xuất, cho rằng các nhà đầu tư toàn cầu đang đặc biệt quan tâm tới trái phiếu EU. Theo bà Riso, việc phát hành nợ chung sẽ giúp khối này tăng thêm nguồn lực tài chính và điều phối hiệu quả hơn chi tiêu của các nước thành viên. Ông Nils Redeker, chuyên gia tại Jacques Delors Centre, nhận định đây cũng là công cụ để Brussels kèm theo các điều kiện chi tiêu, qua đó định hướng nguồn vốn phục vụ các ưu tiên chung của EU.

Trên thị trường, trái phiếu EU hiện được đánh giá cao và coi là tài sản an toàn, tương tự công cụ nợ của các tổ chức như Ngân hàng Thế giới. Ủy ban châu Âu mong muốn trái phiếu EU được xếp ngang với trái phiếu chính phủ, qua đó thu hút thêm vốn đầu tư và giảm chi phí vay. Theo ông Alvise Lennkh-Yunus của Scope Ratings, các quỹ hưu trí và ngân hàng trung ương nước ngoài đang mua trái phiếu EU để đa dạng hóa danh mục, nhất là khi trái phiếu Mỹ chịu ảnh hưởng từ bất ổn chính trị.

Tuy nhiên, các chuyên gia như Olivier Blanchard cảnh báo EU cần duy trì việc phát hành nợ với tần suất đều đặn và quy mô lớn để xây dựng một thị trường trái phiếu có tính thanh khoản và ổn định, nếu muốn nâng cao vị thế của đồng euro và tạo ảnh hưởng trên thị trường toàn cầu. Theo ông, việc vay nợ gián đoạn sẽ khó mang lại hiệu quả lâu dài.

Hoàng Anh/Báo Tin tức và Dân tộc

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/the-gioi/ke-hoach-vay-no-chung-cua-eu-gay-chia-re-sau-sac-giua-cac-nuoc-thanh-vien-20250813103407544.htm