Kéo giảm tai nạn giao thông - Bài 1: Xử phạt nghiêm nhưng vi phạm vẫn ở mức cao

4 giờ trướcBài gốc

Xử phạt nặng nhưng vẫn... bất chấp

Kể từ khi Nghị định 168/2024/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực trật tự, an toàn giao thông đường bộ có hiệu lực từ ngày 1/1/2025, ý thức chấp hành pháp luật của người dân đã có chuyển biến tích cực. Tuy nhiên, thời gian gần đây, tình trạng vi phạm giao thông lại có xu hướng gia tăng. Dù lực lượng Cảnh sát giao thông thường xuyên tuần tra, xử lý và tuyên truyền, nhưng khi vắng bóng lực lượng chức năng, nhiều người vẫn tái phạm..

Người dân dừng trước đèn tín hiệu giao thông đúng vạch kẻ đường.

Đại diện Phòng CSGT Công an TP Hồ Chí Minh cho biết, theo thống kê từ ngày 15/12/2024 đến 12/10/2025, tỷ lệ vi phạm nồng độ cồn đứng đầu danh sách, với hơn 170.00 trường hợp, chiếm hơn một phần tư trong tổng số vi phạm. Điều này cho thấy thói quen uống rượu bia rồi điều khiển phương tiện tham gia giao thông vẫn chưa giảm, mặc dù chế tài xử phạt ngày càng nghiêm khắc. Đơn cử như người điều khiển ô tô có nồng độ cồn vượt quá 80mg/100ml máu hoặc 0,4 mg/lít khí thở có thể bị phạt tiền từ 30 đến 40 triệu đồng, đồng thời bị tước giấy phép lái xe từ 22 đến 24 tháng và trừ đến 10 điểm trên giấy phép lái xe.

Bên cạnh đó, có 94.665 trường hợp chạy quá tốc độ, hơn 46.000 trường hợp dừng đỗ sai quy định, hơn 8.000 trường hợp đi ngược chiều và đi trên vỉa hè, hơn 7.000 trường hợp không chấp hành hiệu lệnh đèn tín hiệu... Đặc biệt, có tới 1.000 trường hợp điều khiển phương tiện dương tính với ma túy.

Nhiều người vượt đèn đỏ cùng một lúc.

Để xử lý, lực lượng CSGT đã buộc phải tạm giữ 1.208 ô tô, 202.381 mô tô, đồng thời tước quyền sử dụng giấy phép lái xe (GPLX) 51.530 trường hợp và trừ điểm GPLX 72.910 trường hợp. Thế nhưng, câu hỏi lớn đặt ra là dù Nghị định 168/2024/NĐ-CP có mức xử phạt rất cao nhưng vì sao lượng người vi phạm giao thông vẫn luôn nằm trong tình trạng đáng báo động?

Một thực tế không khó để nhận ra, nhiều người học lái xe, thi bằng lái chỉ nhằm mục đích “hợp thức hóa” việc điều khiển phương tiện. Trong suy nghĩ của nhiều người, bằng lái chỉ là "một tấm giấy thông hành” để đối phó với lực lượng chức năng, chứ không phải là chứng nhận cho việc đủ kiến thức, kỹ năng và trách nhiệm khi tham gia giao thông.

Điều đáng nói hơn nữa, đại đa số người tham gia giao thông bằng xe mô tô, xe máy thường không quan tâm đến biển báo giao thông, quy tắc lưu thông mà tham gia giao thông theo kiểu "thích thì đi".

CSGT lập biên bản xử phạt các trường hợp vi phạm.

Chính vì thế, không khó để bắt gặp hình ảnh người lái xe máy phóng nhanh, vượt ẩu, leo lề, chạy ngược chiều, không đội mũ bảo hiểm hay đội mũ không đúng cách; tài xế ô tô bấm còi inh ỏi, chen lấn, tài xế xe buýt lấn làn, lạng lách; thậm chí nhiều người sau vài ly rượu bia vẫn thản nhiên cầm lái xe ra đường. Họ có bằng lái nhưng lại không có ý thức, họ biết luật nhưng lại không tuân thủ. Cái thiếu ở đây chính là văn hóa giao thông, thứ không thể đo được bằng bài thi lý thuyết hay thực hành.

Từ ngày 15/12/2024 đến nay, trong đợt tổng kiểm soát phương tiện, lực lượng Cảnh sát giao thông Công an TP Hồ Chí Minh đã xử lý gần 600.000 trường hợp vi phạm trật tự an toàn giao thông. Đây là con số đáng báo động trong bối cảnh Thành phố đã áp dụng nhiều biện pháp mạnh theo Nghị định 168/2024/NĐ-CP.

Tăng cường giám sát, xử phạt bằng hệ thống camera AI

Thành phố Hồ Chí Minh hiện có hơn 1.200 camera được bố trí rộng khắp để phục vụ công tác giám sát và xử lý vi phạm giao thông. Trong đó có 530 camera quan sát tại khu vực trung tâm, 9 camera giám sát tốc độ tự động, 31 camera ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) nhận diện vi phạm và 47 camera do Cục Cảnh sát giao thông (Bộ Công an) đầu tư để giám sát tốc độ, đèn tín hiệu, dừng đỗ, ngược chiều, nhận dạng biển số và quan sát giao thông.

Theo đó, hệ thống 31 camera AI được lắp đặt tại các giao lộ trọng điểm ở trung tâm thành phố như Điện Biên Phủ, Võ Thị Sáu, Hai Bà Trưng, Nguyễn Thị Minh Khai... và bắt đầu vận hành, xử phạt từ ngày 1/9/2025. Các camera này có khả năng tự động phát hiện, ghi nhận nhiều hành vi vi phạm như vượt đèn đỏ, đi sai làn, dừng đỗ sai quy định, chạy quá tốc độ, không thắt dây an toàn, sử dụng điện thoại khi điều khiển phương tiện… Dữ liệu vi phạm được truyền về Trung tâm chỉ huy để lập hồ sơ xử lý.

Hệ thống Camera giám sát xử phạt bằng hình ảnh của Phòng CSGT Công an TP Hồ Chí Minh.

Chỉ sau hơn một tháng vận hành (từ ngày 1/9 đến 3/10/2025), hệ thống camera AI đã phát hiện hơn 3.100 trường hợp vi phạm trật tự an toàn giao thông. Con số này cho thấy hiệu quả bước đầu của công tác giám sát, xử lý vi phạm tự động trên địa bàn thành phố.

Nhờ tăng cường xử phạt, trong 9 tháng năm 2025, tình hình tai nạn giao thông tại TP Hồ Chí Minh đã có nhiều chuyển biến tích cực. Theo đó, toàn thành phố ghi nhận 1.328 vụ tai nạn giao thông (bao gồm cả va chạm) làm 666 người chết và 771 người bị thương, giảm 598 vụ (-31%), giảm 61 người chết (-8%) và giảm 539 người bị thương (-41%) so với cùng kỳ năm 2024. Đáng chú ý, trong tháng 9/2025, không có vụ tai nạn giao thông đặc biệt nghiêm trọng xảy ra.

Người lớn và học sinh đi xe điện lưu thông ngoài đường không đội mũ bảo hiểm.

Thành phố Hồ Chí Minh hiện có khoảng 14 triệu dân với hơn 12 triệu lượt phương tiện, được xem là thành phố đông đúc nhất cả nước. Tuy nhiên, một đô thị hiện đại không chỉ được đo bằng hạ tầng hay nhà cao tầng, mà còn bởi hình ảnh người dân tham gia giao thông văn minh, an toàn. Văn hóa này bắt đầu từ những hành động nhỏ như dừng đúng vạch đèn đỏ, lưu thông đúng làn đường, không chạy trên vỉa hè, đi ngược chiều, không lái xe sau khi uống rượu bia...

Cuộc chiến chống vi phạm giao thông không chỉ là trách nhiệm của lực lượng chức năng, mà là trách nhiệm chung của toàn xã hội. Mỗi sinh mạng mất đi vì tai nạn giao thông là một mất mát không thể bù đắp của cả gia đình và xã hội.

Kéo giảm tai nạn giao thông - Bài cuối: Xây dựng văn hóa giao thông từ mái trường

Bài, ảnh: Mạnh Linh-Huyền Trân/Báo Tin tức và Dân tộc

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/phong-su-dieu-tra/keo-giam-tai-nan-giao-thong-bai-1-xu-phat-nghiem-nhung-vi-pham-van-o-muc-cao-20251013114216305.htm