Kết hợp 'truy cứu hình sự' và 'công khai danh tính' để lập lại kỷ cương quản lý dạy thêm

4 giờ trướcBài gốc

Là một nhà giáo viết bài này, tôi cho rằng những đề xuất hay dự thảo mới đang được lấy ý kiến cần nghiên cứu kỹ lưỡng, bởi tất cả đều đang hướng đến một môi trường giáo dục lành mạnh. Sự kết hợp các ý kiến đề xuất có thể là giải pháp hữu hiệu và khả thi nhất, dựa trên hai yếu tố cốt lõi là chế tài đủ mạnh và minh bạch tối đa.

Chế tài răn đe mạnh mẽ bằng việc công khai vi phạm

Hiện tại, Thông tư 29/2024/TT-BGDĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo và Dự thảo của Hà Nội chỉ dừng lại ở quy định chung chung là "tùy tính chất và mức độ vi phạm sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật". Điều này được nhiều chuyên gia giáo dục nhận định đây chỉ là một nguyên tắc chung chưa đủ mạnh để ngăn chặn vi phạm.

Đã có chuyên gia đề xuất biện pháp mạnh hơn là công khai thông tin vi phạm dạy thêm (như tên giáo viên, tổ chức vi phạm, hành vi cụ thể, hình thức xử lý của cơ quan có thẩm quyền) trên Cổng Thông tin điện tử của Sở, hoặc UBND cấp xã. Đề xuất này có nhiều ý kiến đồng tình nhưng cũng băn khoăn bởi ảnh hưởng danh dự của nhà giáo.

Người viết cũng là một nhà giáo cho rằng đây là giải pháp hữu hiệu, thiết thực nhằm chấm dứt triệt để vấn nạn nhức nhối này. Danh dự của nhà giáo sẽ không bị tổn hại nếu nhà giáo nghiêm túc chấp hành đúng pháp luật, làm gương cho học sinh noi theo. Khi giáo viên tìm cách lách luật hay dạy học sinh nói dối thì nguy cơ các em khi vi phạm nội quy nhà trường và vi phạm pháp luật rất cao.

Tôi hoàn toàn đồng tình với ý kiến muốn chấm dứt hiện tượng dạy thêm "lén lút" này thì cần có tính răn đe đủ mạnh. Một nhà giáo chân chính có thể xem đây là dịp để lấy lại niềm tin đối với xã hội. Nếu không thì môi trường dạy thêm sẽ không bao giờ đi vào khuôn khổ, nghĩa là xã hội sẽ vẫn bất an và các ngành chức năng sẽ phải tiêu tốn nhiều nguồn lực và thời gian họp hội.

Đồng thời, xây dựng hệ thống công khai dữ liệu và đường dây nóng để phụ huynh dễ dàng phản ánh cũng là một biện pháp mang tính đột phá. Biện pháp này sẽ ngăn chặn kịp thời vi phạm, đồng thời đó còn là bức tường bảo vệ cho phụ huynh lo ngại con mình bị trù dập.

Đây là giải pháp tận dụng sự giám sát của xã hội để tạo ra một sức ép đạo đức, nhằm quản lý chặt chẽ vấn đề dạy thêm bên cạnh các hình thức xử phạt hành chính và kỷ luật nội bộ.

Tối đa hóa minh bạch và trách nhiệm của địa phương

Cùng với đó, dự thảo quy định dạy thêm của Thành phố Hồ Chí Minh cho thấy sự quyết tâm siết chặt kỷ cương bằng biện pháp cụ thể hóa chế tài và tăng tính minh bạch trong quản lý. Dự thảo đề xuất ba điểm mới đáng quan tâm.

Thứ nhất, truy cứu trách nhiệm hình sự đối với những hành vi vi phạm có tổ chức, quy mô lớn, hoặc gây hậu quả nghiêm trọng (Khoản 2, Điều 9). Đề xuất này là bước đi mạnh mẽ, tăng tính răn đe tối đa so với quy định chung chung trong Thông tư 29/2024/TT-BGDĐT: "tùy tính chất và mức độ vi phạm sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật".

Thứ hai, yêu cầu công khai danh sách người học thêm. Quy định bổ sung này kết hợp với yêu cầu công khai mức thu, thời khóa biểu, giáo viên dạy thêm trong Thông tư 29/2024/TT-BGDĐT cho phép cơ quan quản lý và phụ huynh giám sát việc "ép buộc ngầm" học sinh chính khóa đi học thêm. Có thể nói, yêu cầu này rất cần thiết và minh bạch giúp cho việc quản lý dễ dàng hơn.

Thứ ba, phân cấp và giao trách nhiệm quản lý rõ ràng hơn cho UBND cấp xã/phường. Điều này giúp hoạt động kiểm tra, thanh tra được thực hiện kịp thời hơn khi có dấu hiệu vi phạm. Ngoài ra, UBND cấp xã/phường được kiểm tra, thanh tra thường xuyên hoặc đột xuất chứ không chỉ theo kế hoạch định kỳ.

Như vậy, đề xuất công khai danh tính giáo viên hay cơ sở vi phạm, công khai danh sách người học trong Dự thảo của Thành phố Hồ Chí Minh là là giải pháp toàn diện, chuyển từ "quản lý chung chung" sang "quản lý minh bạch và kỷ luật nghiêm minh".

Nâng mức xử phạt hành chính lên mức tối đa

Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 04/2021/NĐ-CP (Nghị định quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giáo dục) đề xuất các mức phạt được chia thành ba nhóm chính, tùy thuộc vào đối tượng vi phạm và mức độ nghiêm trọng.

Thứ nhất, phạt tiền từ 2 đến 5 triệu đồng đối với giáo viên vi phạm quy định dạy thêm ngoài nhà trường. Chẳng hạn như, dạy thêm học sinh tiểu học (trừ các trường hợp dạy năng khiếu và kỹ năng); hoặc dạy thêm học sinh chính khóa có thu tiền; hoặc dạy thêm mà không báo cáo với hiệu trưởng (thủ trưởng); hoặc tham gia quản lý, điều hành việc dạy thêm, học thêm không đúng quy định.

Thứ hai, phạt tiền từ 5 đến 10 triệu đồng đối với vi phạm dạy thêm trong nhà trường. Theo đó, dạy thêm không đúng đối tượng như học sinh đã đạt yêu cầu; hoặc dạy thêm mà không có đơn đăng ký học thêm tự nguyện; hoặc không xây dựng kế hoạch dạy thêm; hoặc không công khai trên trang thông tin điện tử của nhà trường (không niêm yết tại nhà trường) kế hoạch dạy thêm; hoặc xếp lớp, xếp thời khóa biểu và không bảo đảm yêu cầu về số lượng học sinh/lớp hoặc thời lượng học; hoặc thu tiền dạy thêm, học thêm.

Thứ ba, phạt tiền từ 10 đến 20 triệu đồng đối với các vi phạm nghiêm trọng liên quan đến việc cấp phép và minh bạch hóa thông tin. Đó là tổ chức dạy thêm, học thêm ngoài nhà trường khi không có đăng ký kinh doanh; hoặc không công khai hoặc công khai không đầy đủ, không đúng thực tế các nội dung dạy thêm, học thêm.

Đáng chú ý, đối với các vi phạm nghiêm trọng, ngoài phạt tiền thì cơ sở dạy thêm còn có thể bị áp dụng hình thức xử phạt bổ sung như đình chỉ hoạt động giáo dục có thời hạn (dự kiến từ 6 đến 12 tháng). Đồng thời, Dự thảo Nghị định còn đưa ra biện pháp khắc phục hậu quả. Đây được xem là bước tiến đáng kể của việc xử lý đến nơi đến chốn.

Tóm lại, nếu kết hợp giữa các biện pháp răn đe (công khai danh tính, truy cứu hình sự) và các cơ chế minh bạch (công khai danh sách người học, xử phạt cụ thể) sẽ tạo ra một hành lang pháp lý nghiêm ngặt. Đây là nền tảng vững chắc để ngăn chặn tiêu cực, lập lại kỷ cương và giúp đội ngũ nhà giáo chân chính tiếp tục cống hiến trong một môi trường giáo dục lành mạnh.

Bên cạnh đó, Bộ Giáo dục và Đào tạo và các địa phương cần có cơ chế cải thiện thu nhập cho giáo viên, khi đó việc dạy thêm không còn là gánh nặng mưu sinh mà chỉ là nhu cầu thực sự từ học sinh, giúp nhà giáo toàn tâm cống hiến cho sự nghiệp giáo dục.

Trần Văn Tâm

Nguồn Công dân & Khuyến học : https://congdankhuyenhoc.vn/ket-hop-truy-cuu-hinh-su-va-cong-khai-danh-tinh-de-lap-lai-ky-cuong-quan-ly-day-them-179251129213959588.htm