Đa dạng hóa sản phẩm du lịch
Nhân dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, Sở Du lịch Hà Nội phối hợp với Tổng công ty Đường sắt Việt Nam và doanh nghiệp lữ hành giới thiệu hai sản phẩm du lịch đường sắt hoàn toàn mới.
Trong đó, sản phẩm đoàn tàu du lịch 2 tầng “5 cửa ô” - The Hanoi Train, được bố trí với 5 toa hành khách và các toa check in - kỹ thuật. Mỗi toa hành khách được mang tên một cửa ô quen thuộc: Ô Cầu Dền, Ô Quan Chưởng, Ô Cầu Giấy, Ô Chợ Dừa, Ô Đống Mác. The Hanoi Train là tuyến tàu hỏa du lịch nội đô đầu tiên tại Thủ đô, sản phẩm mang tính tiên phong, kết hợp giữa yếu tố hoài niệm với thiết kế văn hóa - nghệ thuật, ẩm thực đặc trưng Hà Nội với mong muốn lưu giữ dấu ấn lịch sử văn hóa và đánh thức những ký ức thân thuộc trong lòng người Việt, đồng thời giúp thế hệ hôm nay hiểu rõ hơn về quá khứ hào hùng và trân trọng những giá trị của hiện tại.
Hành khách check-in cùng đoàn tàu “Hà Nội 5 cửa ô”. Ảnh: Lê Khánh
Sản phẩm thứ hai khai thác hệ thống đường sắt đô thị, mở đầu với tuyến Metro 2A Cát Linh - Hà Đông dài 13 km, 12 ga, kết nối nhiều di tích, điểm du lịch và trung tâm mua sắm lớn của Hà Nội. Sở Du lịch Hà Nội phối hợp với Công ty TNHH MTV Đường sắt Hà Nội và các doanh nghiệp lữ hành xây dựng hai tour mẫu.
Trong đó, tour Green Journey - Làng lụa Vạn Phúc sẽ đưa du khách di chuyển từ ga Cát Linh đến ga Hà Đông, đạp xe tới làng lụa Vạn Phúc, chợ lụa và đình làng, trải nghiệm dệt lụa, chụp ảnh con đường ô sặc sỡ, thưởng thức ẩm thực địa phương. Còn tour Green Journey - Văn Miếu - Depot Phú Lương bắt đầu tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám, tìm hiểu lịch sử, kiến trúc, tham gia hoạt động văn hóa truyền thống, di chuyển bằng metro đến Văn Khê, thăm Depot Phú Lương - trung tâm vận hành, bảo trì tuyến 2A, trải nghiệm phòng điều khiển OCC và buồng lái mô phỏng. Hai tour này được thiết kế để du khách vừa tham quan di sản, vừa tiếp cận khái niệm giao thông xanh, đồng thời tận dụng tiện ích kết nối của metro tới các điểm mua sắm, ẩm thực và giải trí.
Ông Kiều Việt - Trưởng phòng Quản lý lữ hành, Sở Du lịch Hà Nội cho rằng, thông qua kết nối thuận tiện, du khách có thể dễ dàng tiếp cận các điểm đến văn hóa, lịch sử, ẩm thực, vui chơi giải trí… trong lộ trình dừng chân tại mỗi ga. Cùng với đó, việc sử dụng metro sẽ góp phần giảm khí thải, bảo vệ môi trường và khuyến khích thói quen sử dụng giao thông công cộng.
Có thể thấy, du lịch đường sắt đang trở thành xu hướng toàn cầu nhờ khả năng kết nối liên vùng, giảm áp lực giao thông đường bộ và thân thiện với môi trường. Hà Nội, với vị thế là đầu mối đường sắt lớn nhất cả nước, có lợi thế đặc biệt để phát triển mạnh loại hình này.
ÔngPhạm Hải Quỳnh - Viện trưởng Phát triển du lịch châu Á cho rằng, hai sản phẩm du lịch đường sắt mới của Hà Nội là những bước đi chiến lược và đầy tiềm năng. Đây không chỉ là việc khai thác một loại hình vận tải từ tuyến vận tải đường dài thành những cung đường ngắn ấn tượng dành cho du lịch mà còn là sự đổi mới tư duy, biến đường sắt thành một sản phẩm du lịch độc đáo, kết nối văn hóa và hiện đại. Đây là "cú hích" để du lịch Hà Nội đa dạng hóa sản phẩm, tạo ra những trải nghiệm mới lạ, tránh sự nhàm chán và tăng sức cạnh tranh so với các điểm đến khác.
Kỳ vọng về hệ sinh thái du lịch bền vững
Theo các chuyên gia, việc khai thác đường sắt cho du lịch sẽ góp phần phân luồng khách, giảm tải phương tiện cá nhân, đồng thời tăng chi tiêu nhờ các hoạt động mua sắm, lưu trú, ẩm thực tại điểm đến. Nếu được quảng bá đồng bộ và duy trì thường xuyên, du lịch đường sắt hoàn toàn có thể trở thành thương hiệu riêng của Thủ đô, tương tự như mô hình “tàu di sản” ở nhiều quốc gia phát triển.
Hệ thống đường sắt hiện tại của Hà Nội có khả năng kết nối tốt với nhiều địa phương lân cận và các tỉnh thành phía Bắc. Các tuyến chính như Hà Nội - Lào Cai, Hà Nội - Hải Phòng, và tuyến xuyên Việt là những "hành lang" sẵn có để phát triển du lịch. Tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, một dự án đang được nghiên cứu và triển khai, hứa hẹn sẽ trở thành một động lực mạnh mẽ, kết nối Thủ đô với các cảng biển và vùng núi phía Bắc. Tuyến đường sắt đô thị Cát Linh - Hà Đông cũng là một ví dụ về tiềm năng kết nối các khu vực ngoại vi vào trung tâm.
Theo ông Phạm Hải Quỳnh, để biến tuyến tàu hiện có thành "hành lang du lịch xanh", điều quan trọng trước tiên là nâng cấp cơ sở hạ tầng và chất lượng dịch vụ. Đây là yếu tố then chốt, bởi vậy cần đầu tư cải tạo toa tàu, nâng cấp nhà ga và đặc biệt là chú trọng đến chất lượng phục vụ trên tàu nhằm mang lại trải nghiệm thoải mái, tiện nghi cho du khách. Việc tận dụng, cải tạo các nhà ga cũ thành không gian văn hóa, triển lãm cũng là một ý tưởng đáng chú ý, góp phần tạo thêm sức hút cho hành trình.
Song song với đó, việc triển khai các sản phẩm du lịch đa dạng, độc đáo cũng cần có tư duy dài hạn. Không chỉ dừng lại ở vận chuyển, các tour du lịch trọn gói nên được thiết kế để kết hợp di chuyển bằng tàu hỏa với những trải nghiệm văn hóa, ẩm thực, làng nghề tại điểm đến. Chẳng hạn, tuyến Hà Nội - Lào Cai không chỉ là phương tiện đưa khách lên Sapa, mà còn có thể trở thành hành trình khám phá đời sống và văn hóa của các dân tộc thiểu số dọc đường.
Sự hợp tác chặt chẽ giữa ngành du lịch, ngành đường sắt và các địa phương sẽ là điều kiện tiên quyết để hình thành một hệ sinh thái du lịch bền vững, hiệu quả.
Phạm Sỹ