Sau khi chính thức hợp nhất với tỉnh Quảng Nam, Đà Nẵng là thành phố có diện tích lớn nhất cả nước so với 6 thành phố trực thuộc Trung ương, mở ra nhiều tiềm năng phát triển vượt bậc. Tuy nhiên, đi cùng với đó là những thách thức không nhỏ, đặc biệt trong lĩnh vực hạ tầng giao thông, nhất là miền núi còn đối mặt với vô vàn khó khăn.
Nhiều dự án ì ạch
Một ví dụ điển hình cho sự chênh lệch hạ tầng giao thông giữa Quảng Nam và Đà Nẵng cũ là tuyến Quốc lộ 14D. Trong khi tuyến đường này đi qua Đà Nẵng (từ cảng Tiên Sa đến Hòa Vang cũ) được đầu tư chỉn chu với 6 làn xe thì ngược lại, Quốc lộ 14D qua Quảng Nam (từ Đại Lộc cũ lên Cửa khẩu quốc tế Nam Giang) chỉ có 2 làn xe, xuống cấp trầm trọng. Đối với tuyến đường này, Thủ tướng Chính phủ đã thống nhất chủ trương đầu tư với kinh phí hơn 4.500 tỉ đồng. Hiện nay, UBND TP Đà Nẵng đã giao các ngành chức năng lập dự án, dự kiến khởi công vào cuối năm nay và hoàn thành trong năm 2027.
Thực tế cho thấy dù TP Đà Nẵng có lợi thế về vị trí địa lý và các trục xương sống giao thông kéo dài từ Hải Vân cho đến Núi Thành nhưng vẫn còn thiếu các trục ngang để kết nối hiệu quả giữa vùng Đông và Tây, giữa đồng bằng và miền núi. Đáng chú ý, nhiều dự án giao thông trọng điểm đang triển khai chậm. Đơn cử như dự án cầu Quảng Đà - kết nối giữa Quảng Nam và Đà Nẵng. Dù cầu đã hoàn thành nhưng chưa thể sử dụng do sự chậm trễ trong thi công đường Vành đai phía Bắc tỉnh Quảng Nam cũ. Tại buổi kiểm tra thực địa vào đầu tháng 7 vừa qua, Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Lương Nguyễn Minh Triết nhấn mạnh tính cấp thiết của dự án, không chỉ ở vai trò kết nối vùng mà còn ở yêu cầu sử dụng hiệu quả nguồn vốn Trung ương đã được phân bổ.
Cầu Quảng Đà đóng vai trò kết nối giữa trung tâm TP Đà Nẵng với các địa phương trên địa bàn TP. Ảnh: BÍCH VÂN
Cuối tháng 7, lãnh đạo Đà Nẵng tiếp tục kiểm tra tiến độ dự án Liên kết vùng miền Trung trên địa bàn một số xã khu vực phía Nam. Dự án quan trọng này có tổng chiều dài 31,5 km, khởi công tháng 7-2023, dự kiến hoàn thành tháng 12-2025. Đến nay, các địa phương mới bàn giao được gần 50% mặt bằng và sản lượng thi công mới đạt hơn 37%.
Ngoài 2 dự án trên, tại tỉnh Quảng Nam cũ, báo chí liên tục phản ánh về tình trạng các dự án giao thông chậm tiến độ, hàng loạt cây cầu thi công xong chưa thể sử dụng do thiếu đường dẫn, nguyên nhân chủ yếu vì thiếu cát xây dựng, thiếu đất đắp, giá vật liệu tăng cao..., chẳng hạn như các tuyến đường lên các xã vùng cao của huyện Phước Sơn cũ. Năm 2020, đường sá bị mưa lũ tàn phá nghiêm trọng, tỉnh Quảng Nam cấp kinh phí đầu tư lại đường, tái thiết đời sống người dân. Dù vậy, đến nay các dự án đều chậm tiến độ và chưa hẹn ngày hoàn thành.
Mở ra cơ hội phát triển bền vững
Sau sự kiện hợp nhất chính thức Quảng Nam và Đà Nẵng từ ngày 1-7, lãnh đạo TP Đà Nẵng đã nhanh chóng thể hiện tầm nhìn chiến lược về phát triển hạ tầng giao thông. Ngay sau khi nhậm chức, Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Lương Nguyễn Minh Triết đã ưu tiên kiểm tra 3 dự án trọng điểm, trong đó có 2 dự án giao thông mang tính kết nối vùng, nối liền Đà Nẵng và Quảng Nam cũ.
Trao đổi với phóng viên Báo Người Lao Động, ông Triết nhìn nhận sau 28 năm tái lập tỉnh, dù đã tập trung nhiều nguồn lực đầu tư nhưng hạ tầng giao thông tại tỉnh Quảng Nam cũ vẫn còn đối mặt nhiều khó khăn, thách thức, nhất là ở khu vực miền núi. Giờ đây, Quảng Nam - Đà Nẵng đã về chung một nhà, vấn đề kết nối hạ tầng giao thông càng trở nên cấp bách. Đây không chỉ là nhiệm vụ quan trọng mà còn là giải pháp then chốt để hiện thực hóa mục tiêu phát triển Đà Nẵng trở thành cực tăng trưởng của Việt Nam.
Ông Lương Nguyễn Minh Triết, Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng, cùng các ngành chức năng kiểm tra dự án giao thông liên kết vùng miền Trung hôm 27-7. Ảnh: TRẦN THƯỜNG
Trong dự thảo báo cáo chính trị của Ban Chấp hành Đảng bộ TP Đà Nẵng khóa XXII trình Đại hội Đại biểu lần thứ XXIII, nhiệm kỳ 2025-2030, một trong 7 nhiệm vụ, giải pháp được đưa ra là thực hiện tốt công tác quy hoạch, phát triển hài hòa không gian kinh tế - xã hội giữa đô thị, nông thôn và miền núi. Cùng với đó là đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại; quản lý, khai thác có hiệu quả tài nguyên và môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu.
TP Đà Nẵng định hướng huy động, sử dụng hiệu quả các nguồn lực để đẩy nhanh tiến độ các công trình động lực, trọng điểm giai đoạn 2025-2030. Đó là xây dựng cảng Liên Chiểu trở thành cảng cửa ngõ quốc tế; mở rộng công suất Cảng Hàng không quốc tế Đà Nẵng và phát triển Cảng Hàng không Chu Lai đạt chuẩn quốc tế; nạo vét sông Cổ Cò, sông Trường Giang; đường sắt nhánh nối đến cảng Liên Chiểu.
Đà Nẵng ưu tiên hoàn thiện và nâng cấp các tuyến đường bộ huyết mạch, kết nối liên vùng Đông - Tây, giữa trung tâm Đà Nẵng với các huyện, thị xã của Quảng Nam cũ, đặc biệt là khu vực miền núi. Điều này không chỉ giúp giảm thời gian di chuyển mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho giao thương, vận chuyển nông sản, thu hút du lịch sinh thái. Đà Nẵng cũng sẽ phối hợp đề xuất đầu tư tuyến cao tốc Đà Nẵng - Thạnh Mỹ - Ngọc Hồi - Bờ Y; mở rộng cao tốc Bắc - Nam phía Đông đoạn La Sơn - Hòa Liên. Bên cạnh đó, Đà Nẵng đang xúc tiến triển khai một số tuyến đường sắt đô thị (mô hình LRT và MRT) kết nối với Hội An Đông, Quảng Phú, Chu Lai…
"Phát triển hạ tầng giao thông không chỉ là xây dựng những con đường, cây cầu mới, mà còn mở ra những cơ hội phát triển bền vững cho thành phố. Đây là chìa khóa để Đà Nẵng kết nối mạnh mẽ hơn với các tỉnh, thành trong khu vực và cả quốc tế, từ đó tạo động lực tăng trưởng kinh tế, thu hút đầu tư, thúc đẩy du lịch và nâng cao chất lượng cuộc sống người dân" - ông Triết nhìn nhận.
Khai thác hiệu quả tiềm năng khu vực miền núi
Tại buổi tiếp xúc cử tri xã Nam Trà My - TP Đà Nẵng đầu tháng 7, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải lưu ý việc sáp nhập Quảng Nam - Đà Nẵng không chỉ nhằm phát triển đô thị trung tâm, mà còn hướng đến mục tiêu khai thác hiệu quả tiềm năng lớn từ khu vực miền núi rộng lớn, nơi vẫn còn nhiều dư địa phát triển. Vì vậy, chính quyền thành phố cần có cái nhìn toàn diện, bao trùm và dài hạn, không chỉ tập trung cho đô thị hóa vùng lõi, mà còn ưu tiên đầu tư phát triển vùng cao.
BÍCH VÂN - TRẦN THƯỜNG