Kết quả chuyến thăm Trung Quốc của Tổng thống Nga Vladimir Putin và ý nghĩa chiến lược

7 giờ trướcBài gốc

Kết quả song phương - Thúc đẩy hợp tác kinh tế và năng lượng

Chuyến công du lần này của Tổng thống Nga Vladimir Putin diễn ra trong bối cảnh thế giới tiếp tục đối mặt với những biến động địa chính trị phức tạp và xu thế chuyển dịch trong trật tự toàn cầu. Bên cạnh mục đích dự hội nghị SCO, chuyến thăm cũng là cơ hội để Nga và Trung Quốc thúc đẩy quan hệ song phương và mở rộng hợp tác trong khuôn khổ đa phương.

Chuyến thăm ghi nhận việc ký kết hơn 20 văn kiện giữa hai bên, trong đó đáng chú ý là biên bản ghi nhớ pháp lý về dự án đường ống dẫn khí đốt Sức mạnh Siberia 2, đi qua lãnh thổ Mông Cổ. Mặc dù các bên nhấn mạnh rằng thỏa thuận này là kết quả của quá trình đàm phán kéo dài, thời điểm công bố vào dịp chuyến thăm mang lại ý nghĩa biểu tượng rõ rệt, cho thấy ưu tiên chiến lược trong hợp tác năng lượng giữa Nga và Trung Quốc.

Ngoài lĩnh vực năng lượng, hai bên cũng thúc đẩy hợp tác đầu tư và thương mại. Theo Izvestia, Quỹ Đầu tư Trực tiếp Nga (RDIF) cùng các đối tác Trung Quốc như Tập đoàn Bất động sản Đường sắt và Công viên Phần mềm Sinh thái Hải Nam đã ký kết các thỏa thuận về phát triển khu trung tâm thương mại, văn hóa Trung-Nga, và hỗ trợ doanh nghiệp Nga tiếp cận thị trường Trung Quốc. Bên cạnh đó, việc áp dụng thí điểm chế độ miễn thị thực 30 ngày cho công dân hai nước cũng đánh dấu bước tiến về giao lưu nhân dân và hợp tác du lịch.

Kết quả đa phương - Tái khẳng định vai trò của SCO trong kiến trúc khu vực

Theo Tiến sỹ Alexander Korolev, Khoa kinh tế chính trị thế giới, Trường Kinh tế cao cấp Nga nhận định, Hội nghị thượng đỉnh SCO tại Thiên Tân có thể được xem là phần nối tiếp về mặt chiến lược so với Hội nghị thượng đỉnh BRICS tại Kazan trước đó. Trong tuyên bố chung, các nước thành viên tái khẳng định lập trường phản đối các biện pháp cưỡng chế đơn phương về kinh tế, ủng hộ hệ thống thương mại đa phương và nhấn mạnh vai trò của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO). Những quan điểm này phản ánh sự đồng thuận trong việc thúc đẩy một trật tự kinh tế công bằng, dựa trên luật lệ quốc tế, thay vì các công cụ đơn phương.

Bên cạnh các vấn đề kinh tế, các bên cũng thảo luận sâu rộng về an ninh khu vực và quốc tế. Tuyên bố chung ghi nhận các lo ngại về căng thẳng leo thang tại Trung Đông, với sự lên án rõ ràng nhằm vào các hành động quân sự của một số quốc gia đối với Iran. Mặc dù không nêu đích danh các nước liên quan, lập trường này cho thấy mức độ quan ngại chung về tác động của các xung đột khu vực đối với ổn định toàn cầu.

Không giống như BRICS, SCO là một tổ chức quốc tế chính thức với bộ máy điều phối và cơ cấu thành viên rõ ràng. Tuy nhiên, SCO vẫn thường xuyên bị đánh giá là thiếu tính thể chế, mang tính chất diễn đàn và hoạt động chưa hiệu quả. Hội nghị thượng đỉnh lần này được kỳ vọng sẽ đánh dấu bước chuyển quan trọng trong quá trình thể chế hóa tổ chức, qua đó củng cố vị thế của SCO trong kiến trúc hợp tác khu vực Á-Âu.

Một trong những dấu mốc đáng chú ý là sự đồng thuận về việc thành lập Ngân hàng Phát triển SCO, một đề xuất do Trung Quốc đưa ra từ hơn một thập kỷ trước, từng vấp phải nhiều trở ngại từ chính các quốc gia thành viên, bao gồm cả Nga. Dù thời điểm triển khai cụ thể vẫn chưa được xác định, việc đạt được đồng thuận bước đầu cho thấy sự dịch chuyển trong cách tiếp cận nội bộ, hướng tới củng cố nền tảng tài chính cho tổ chức.

Bên cạnh đó, 2 thỏa thuận khác cũng đáng lưu ý: việc thành lập Trung tâm Toàn cầu về ứng phó với các thách thức và mối đe dọa an ninh tại Tashkent, và Trung tâm Chống ma túy SCO tại Dushanbe. Những sáng kiến này phản ánh sự mở rộng dần của SCO, từ một tổ chức an ninh sang một cơ chế hợp tác đa chiều.

Về mặt cơ cấu, SCO cũng ghi nhận những điều chỉnh mang tính kỹ thuật nhưng quan trọng: quyết định sáp nhập hai hạng mục “quan sát viên” và “đối tác đối thoại” thành một quy chế thống nhất - “đối tác SCO”. Lào là quốc gia đầu tiên được công nhận theo quy chế mới này, cho thấy sự linh hoạt trong mở rộng tổ chức.

Một xu hướng rõ rệt tại hội nghị là cam kết thúc đẩy hợp tác tài chính và thương mại nội khối. Ngoài đề xuất thành lập Ngân hàng Phát triển, Trung Quốc cũng đã cam kết phân bổ hạn mức tín dụng trị giá 1,4 tỷ USD cho các dự án trong khuôn khổ Hiệp hội Liên ngân hàng SCO trong vòng 3 năm tới.

Các nước thành viên cũng nhất trí tiếp tục tiến trình giảm phụ thuộc vào đồng USD trong thanh toán thương mại, đẩy mạnh sử dụng đồng nội tệ và đơn giản hóa thủ tục hải quan nội khối. Đây là một phần trong nỗ lực giảm thiểu tác động của các biện pháp trừng phạt hoặc rào cản thương mại bên ngoài, đồng thời tạo nền tảng bền vững cho thương mại nội khối.

Hội nghị cũng đánh dấu sự cải thiện rõ rệt trong quan hệ song phương giữa Trung Quốc và Ấn Độ, đặc biệt là trong bối cảnh các bên có nhiều bất đồng trong những năm gần đây. Trong khuôn khổ hội nghị, hai bên đã tổ chức các cuộc đối thoại cấp cao, đồng thời phát đi tín hiệu tích cực về việc làm “ấm lại” quan hệ chiến lược.

Cùng với Nga, 2 quốc gia này đã nối lại các cuộc tiếp xúc ba bên, khôi phục phần nào ý tưởng về một trục Nga - Ấn - Trung như một cấu phần chiến lược trong cấu trúc hợp tác khu vực. Dù chưa có bước đột phá rõ rệt, nhưng việc tam giác này được nhấn mạnh trong các cuộc gặp bên lề đã thu hút sự quan tâm của giới quan sát.

Đáng chú ý, Ấn Độ cũng đưa ra sáng kiến “Một trái đất, một gia đình, một tương lai” trong các tuyên bố chính thức, góp phần vào định hình quan điểm về một trật tự quốc tế dựa trên hợp tác, phát triển bền vững và chủ quyền quốc gia. Sáng kiến này được đưa vào tuyên bố chung, đứng cùng các khái niệm chiến lược như “Cộng đồng chung vận mệnh nhân loại” do Trung Quốc đề xuất.

Hội nghị thượng đỉnh SCO tại Thiên Tân phản ánh nỗ lực thực chất trong việc củng cố cấu trúc tổ chức và nâng cao hiệu quả hợp tác giữa các quốc gia thành viên. Việc đưa ra các đề xuất cụ thể như Ngân hàng Phát triển, các trung tâm hợp tác an ninh, thúc đẩy thương mại bằng đồng nội tệ, hay thống nhất lại hệ thống đối tác là những bước đi quan trọng nhằm vượt qua hình ảnh một SCO chỉ đơn thuần là diễn đàn chính trị.

Dù nhiều sáng kiến mới vẫn ở giai đoạn khởi động và cần thời gian để hiện thực hóa, xu hướng thể chế hóa và phối hợp thực chất hơn trong nội bộ SCO đã rõ rệt hơn. Trong bối cảnh trật tự toàn cầu ngày càng phân mảnh, những nỗ lực này có thể giúp tổ chức nâng cao vai trò trong việc định hình các cấu trúc hợp tác khu vực và toàn cầu trong tương lai.

Hùng Anh (CTV)

Nguồn Thanh Hóa : http://baothanhhoa.vn/ket-qua-chuyen-tham-trung-quoc-cua-tong-thong-nga-vladimir-putin-va-y-nghia-chien-luoc-260520.htm