Kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025 vừa khép lại sau hai ngày đầy cam go, mang đến vô vàn cảm xúc cho hàng triệu sĩ tử trên cả nước, đặc biệt là thế hệ 2007 – những người đầu tiên trải nghiệm sự đổi mới toàn diện này. Hơn 1,16 triệu thí sinh đã tham gia, đánh dấu cột mốc quan trọng trong cách thức tổ chức và ra đề, với những thay đổi lớn từ cấu trúc môn thi đến phương pháp đánh giá, hứa hẹn mở ra một kỷ nguyên mới cho giáo dục phổ thông Việt Nam.
Các sĩ tử 2007 đã kết thúc kì thi tốt nghiệp THPT. (Ảnh: Phương Thảo)
Đề Văn bám sát thực tế, đề Toán khó nhất trong những năm gần đây
Mở màn kỳ thi là đề Văn với ấn tượng mạnh mẽ về chiều sâu và tính thực tế. Không còn bó buộc trong những tác phẩm sẵn có, đề Văn năm nay chọn những đoạn trích ngoài, hạn chế học tủ, học thuộc lòng, và khuyến khích tư duy cảm thụ cùng khả năng diễn đạt cá nhân. Đây là một bước đi cực kỳ mới mẻ, giúp môn Văn trở về đúng bản chất là môn học của sự sáng tạo và cảm xúc.
Đoạn trích "Những vùng trời khác nhau" và phần nghị luận xã hội về "vùng trời quê hương nào cũng là bầu trời tổ quốc" không chỉ khơi gợi tình đồng chí, mà còn lay động tình yêu quê hương đất nước trong bối cảnh sáp nhập các tỉnh thành đang diễn ra. Những câu hỏi thực tế về văn hóa khi sáp nhập đã được đặt ra tinh tế, mở ra không gian đa chiều cho thí sinh suy nghĩ. Đề Văn được đánh giá là vừa sức, có tính chuyên môn cao và rất "thời sự", giúp thí sinh rèn luyện tư duy phản biện và gắn kết kiến thức với các vấn đề xã hội.
Đề Văn thi tốt nghiệp THPT được đánh giá là có tính thực tế cao, mang lại nhiều ý tưởng viết cho học sinh. (Ảnh: Đài Phát Thanh)
Trái ngược với sự bay bổng của môn Văn, môn Toán lại mang đến một thử thách lớn. Đây là năm đầu tiên đề Toán không hoàn toàn theo dạng trắc nghiệm 50 câu mà được chia thành ba phần: trắc nghiệm, đúng/sai và tự luận. Sự thay đổi này khiến nhiều học sinh bất ngờ. Đề Toán được đánh giá có tính ứng dụng rất cao, nhiều câu hỏi mang tính thực tế, đòi hỏi thí sinh vận dụng kiến thức linh hoạt thay vì chỉ giải các bài toán lý thuyết. Nhiều ý kiến cho rằng đề Toán năm nay khó hơn đáng kể so với những năm gần đây, thậm chí còn thách thức hơn cả đề năm 2018.
Nhìn chung, đề Toán năm nay đã hoàn thành rất tốt nhiệm vụ phân loại học lực thí sinh, từ đó giúp các trường đại học có cơ sở đánh giá năng lực một cách chính xác hơn. Đây là một tín hiệu tích cực cho thấy giáo dục đang chuyển mình, hướng tới việc đào tạo ra những thế hệ học sinh không chỉ giỏi lý thuyết mà còn biết cách áp dụng kiến thức vào giải quyết các vấn đề thực tế.
Đề Toán thi tốt nghiệp THPT được đánh giá mang tính ứng dụng cao khiến nhiều thí sinh gặp khó. (Ảnh: Theanh28 Entertainment)
Kỷ lục 9 môn tự chọn
Một trong những điểm đổi mới nổi bật nhất của kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025 chính là sự xuất hiện của kỷ lục 9 môn tự chọn. Thay vì hai môn bắt buộc (Toán, Văn) và ba môn tổ hợp cố định, giờ đây thí sinh có thể linh hoạt lựa chọn một trong 9 môn, bao gồm Ngoại ngữ, Lịch sử, Địa lý, Vật lý, Hóa học, Sinh học, Tin học, Công nghệ, và Giáo dục Kinh tế và Pháp luật. Đặc biệt, việc đưa Tin học và Công nghệ vào danh sách môn thi lần đầu tiên mở ra nhiều cơ hội mới cho những học sinh có sở trường và niềm đam mê công nghệ.
Việc mở rộng số lượng môn tự chọn không chỉ là một bước tiến chiến lược mà còn mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc. Nó thực sự trao quyền tự chủ và định hướng cho thí sinh, giúp các em lựa chọn đúng sở trường và phù hợp với định hướng nghề nghiệp tương lai. Thay vì bị áp lực bởi các môn không phải thế mạnh như Tiếng Anh, thí sinh giờ đây có thể tập trung nguồn lực, thời gian và năng lượng vào các môn học mà mình yêu thích, có năng khiếu và phù hợp nhất với bản thân.
Môn Tiếng Anh được xét vào môn thi tự chọn trong kỳ thi tốt nghiệp THPT. (Ảnh: Tin Giáo Dục TPHCM)
Điểm sáng đáng chú ý là sự "soán ngôi" bất ngờ của Lịch sử và Địa lý. Theo thống kê, có tới 499.000 thí sinh đăng ký môn Lịch sử và 494.000 thí sinh chọn Địa lý, biến Lịch sử trở thành môn tự chọn được đăng ký nhiều nhất. Con số này gây bất ngờ, bởi những năm trước, Lịch sử thường bị xem là môn khô khan và ít được ưu tiên.
Có thể thấy, sự quan tâm ngày càng tăng của xã hội đến giá trị lịch sử và lòng yêu nước, đặc biệt thông qua các hoạt động kỷ niệm lớn hay những bài học lịch sử, đã khơi gợi niềm yêu thích và tự hào trong các em học sinh.
Bên cạnh đó, việc Lịch sử và Địa lý được đánh giá là những môn có khả năng "dễ lấy điểm" hơn so với các môn tự nhiên hay ngoại ngữ đối với một số nhóm học sinh cũng là một yếu tố quan trọng thúc đẩy sự lựa chọn này.
Sự thay đổi mới mang đến nhiều kỳ vọng mới
Nhìn chung, những thay đổi trong cách thức tổ chức và ra đề của kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025 đã cho thấy một định hướng rõ ràng: hướng tới tính ứng dụng và thực tế cao. Các môn thi đều đòi hỏi học sinh không chỉ nắm vững lý thuyết mà còn phải biết vận dụng linh hoạt vào các tình huống thực tiễn. Điều này có thể đánh giá đúng năng lực của thí sinh, giúp các bạn khai thác nhiều khía cạnh của một vấn đề và tìm ra nhiều cách giải khác nhau.
Kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025 mang lại nhiều kỳ vọng mới cho nền giáo dục. (Ảnh: Theanh28 Entertainment)
Sự đổi mới đột phá của kỳ thi tốt nghiệp THPT năm nay, đặc biệt là việc trao quyền cho thí sinh lựa chọn tới 9 môn tự chọn, đã thắp lên nhiều kỳ vọng mới cho nền giáo dục Việt Nam.
Khi thị trường lao động ngày càng đòi hỏi những cá nhân có khả năng thích nghi nhanh chóng, giải quyết vấn đề hiệu quả và sở hữu tư duy sáng tạo, việc kỳ thi tốt nghiệp THPT tập trung vào tính ứng dụng và thực tế chính là cách giáo dục Việt Nam trang bị cho học sinh những hành trang thiết yếu đó. Bởi lẽ, khi các em được rèn luyện để giải quyết các vấn đề thực tế ngay từ bậc phổ thông, các em sẽ tự tin hơn rất nhiều khi bước vào môi trường đại học và sau này là môi trường làm việc đầy thử thách. Điều này khuyến khích mạnh mẽ tinh thần tìm tòi, khám phá và phát triển tư duy độc lập ở mỗi học sinh.
Với những đổi mới này, kỳ thi tốt nghiệp THPT sẽ ngày càng trở nên công bằng, khách quan và phản ánh đúng năng lực thực chất của học sinh, mở ra một tương lai tươi sáng hơn cho thế hệ trẻ Việt Nam.
Minh Đức - CTV