Khả năng NATO triển khai quân - bước ngoặt trong xung đột Ukraine?

2 giờ trướcBài gốc

Bộ trưởng Quốc phòng Anh John Healey tại London ngày 20/10/2025. Ảnh: AP.

Tuyên bố này được đưa ra ngay trước cuộc gặp dự kiến giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin, làm dấy lên câu hỏi: Phải chăng phương Tây đang chuẩn bị cho một giai đoạn mới của cuộc chiến Ukraine - giai đoạn chuyển từ đối đầu quân sự sang định hình hòa bình chính trị?

Theo giới phân tích, thông điệp của ông Healey không chỉ là cam kết hỗ trợ Ukraine, mà còn là tín hiệu chính trị có tính thăm dò. London dường như đang muốn mở ra một “phương án NATO mềm” - tức là sự hiện diện quân sự giới hạn, tập trung vào giữ gìn trật tự và giám sát sau xung đột, thay vì tham chiến trực tiếp.

Tuần trước, sau cuộc điện đàm kéo dài hai giờ với Tổng thống Nga Vladimir Putin, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết ông sẽ gặp nhà lãnh đạo Nga tại Budapest “để xem liệu chúng ta có thể chấm dứt cuộc xung đột này hay không.” Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky không có tên trong danh sách khách mời, song ông tuyên bố sẵn sàng tham dự, đồng thời chỉ trích nước chủ nhà Hungary - vì lập trường phản đối việc hỗ trợ Kyiv.

Địa điểm tổ chức hội nghị được xem là nhạy cảm với Ukraine, khi Budapest gắn liền với Bản ghi nhớ Budapest - thỏa thuận mà Ukraine ký với Mỹ, Anh và Nga sau khi Liên Xô tan rã. Theo đó, Kyiv từ bỏ kho vũ khí hạt nhân để đổi lấy những “cam kết bảo đảm an ninh” cho độc lập và toàn vẹn lãnh thổ của mình. Tuy nhiên, các cam kết này đã bị phá vỡ vào các năm 2014 và 2022, khiến hội nghị tại Budapest lần này mang nhiều ý nghĩa biểu tượng và chính trị sâu sắc đối với Ukraine và châu Âu.

Hội nghị thượng đỉnh tại Alaska giữa ông Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin hồi tháng 8 đã không đạt được bước tiến cụ thể nào hướng tới thỏa thuận hòa bình mà ông Trump từng cam kết mang lại cho Ukraine. Dù thể hiện rõ sự thất vọng ngày càng lớn với Moscow, tổng thống Mỹ vẫn chưa áp đặt các biện pháp trừng phạt cứng rắn mà Kyiv nhiều lần kêu gọi.

Trong khi đó, các quốc gia châu Âu, đứng đầu là Anh và Pháp, đã nhiều tháng qua cân nhắc khả năng thành lập một lực lượng gìn giữ hoặc ổn định hòa bình, cũng như những cam kết an ninh mà Mỹ cần đưa ra để sáng kiến này có thể trở thành hiện thực.

Một quân nhân cầm quốc kỳ khi chờ Thủ tướng Canada Justin Trudeau cùng Tổng Thư ký NATO Jens Stoltenberg đến Adazi, Latvia, ngày 8/3/2022. Ảnh: REUTERS

Phát biểu của Bộ trưởng Quốc phòng Anh John Healey cho thấy London sẵn sàng đóng vai trò chủ động hơn tại Ukraine, với kế hoạch triển khai lực lượng trong “liên minh sẵn sàng hành động” trị giá hơn 100 triệu bảng Anh.

Anh đã hoàn tất đánh giá năng lực và phối hợp cùng 30 quốc gia để chuẩn bị một lực lượng đa quốc gia sẵn sàng hoạt động khi có lệnh ngừng bắn. Tại Kyiv, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Quốc hội Oleksandr Merezhko đánh giá đây là “tín hiệu tích cực” cho giai đoạn hậu xung đột, song nhấn mạnh một thỏa thuận ngừng bắn khả thi vẫn còn xa. Ông đồng thời bày tỏ lo ngại việc ông Trump đứng giữa Nga và Ukraine có thể khiến lợi ích của Kyiv và châu Âu bị xem nhẹ, nếu không có sự tham gia trực tiếp của các bên liên quan.

Ông Trump gần đây đề xuất đóng băng xung đột theo hiện trạng, điều có thể khiến Ukraine mất phần lãnh thổ đáng kể. Đề xuất này đi kèm với những tín hiệu thay đổi trong lập trường của ông - từ ủng hộ khả năng Kyiv giành lại toàn bộ lãnh thổ đến kêu gọi “thỏa thuận thực tế” với Moscow.

Trong khi đó, Nga vẫn duy trì các đợt tấn công bằng tên lửa và máy bay không người lái, cho thấy tình hình an ninh chưa có dấu hiệu hạ nhiệt. Tổng thống Zelensky cho biết Ukraine đang xúc tiến thỏa thuận mua 25 hệ thống Patriot từ Mỹ, coi đây là bước bảo đảm an ninh dài hạn giữa lúc tiến trình hòa bình vẫn nhiều bất định.

Phát biểu của Bộ trưởng Quốc phòng Anh John Healey cho thấy London muốn khẳng định vai trò “người bảo đảm hòa bình” trong bối cảnh Washington đang dẫn dắt các nỗ lực ngoại giao. Tuy nhiên, châu Âu dường như vẫn ở thế quan sát, chờ xem liệu tiến trình do ông Trump khởi xướng có mang lại kết quả thực chất hay không.

Dù được kỳ vọng mở ra bước ngoặt trong đối thoại Nga - Ukraine, hội nghị Budapest đến nay vẫn chưa có lịch cụ thể. Việc cuộc gặp chuẩn bị giữa Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio và người đồng cấp Nga Sergey Lavrov bị hoãn càng làm dấy lên nghi ngờ về khả năng sớm đạt được tiến triển.

Thanh Hằng

Nguồn: Newsweek

Nguồn Thanh Hóa : http://baothanhhoa.vn/kha-nang-nato-trien-khai-quan-buoc-ngoat-trong-xung-dot-ukraine-266270.htm