Tổng thống Nga Vladimir Putin bắt tay Bộ trưởng Ngoại giao Iran Abbas Araqchi trong cuộc gặp tại Điện Kremlin ở Moscow, Nga ngày 23 tháng 6 năm 2025. Ảnh RT
Theo CNBC, trong suốt cuộc chiến ở Ukraine, Iran từng cung cấp máy bay không người lái cho Nga. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, Moscow giờ đây có thể không muốn – hoặc không đủ khả năng – “đáp lễ” Tehran.
Nga khó có khả năng ra tay ngay lập tức
Thế giới đang dõi theo phản ứng của Nga trước lời kêu gọi giúp đỡ từ Iran, sau cuộc không kích của Mỹ vào các cơ sở hạt nhân cuối tuần qua. Nhưng theo nhiều dấu hiệu, Moscow khó có thể nhanh chóng ra tay cứu đồng minh.
Tổng thống Mỹ Donald Trump gọi cuộc tấn công này là hành động “xóa sổ”, khiến Iran phải vội vã tìm kiếm sự ủng hộ từ những đồng minh ít ỏi còn lại – trong đó Nga là lựa chọn hàng đầu. Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi đã đến Moscow hôm thứ Hai để gặp Tổng thống Putin, bàn cách đối phó tình hình.
Iran từng hỗ trợ vũ khí và công nghệ cho Nga trong chiến sự ở Ukraine. Nhưng giờ đây, Moscow có thể không đủ nguồn lực để đáp trả tương xứng.
“Iran đã hỗ trợ đáng kể cho Nga trong xung đột tại Ukraine, và hiện tại họ mong muốn nhận được sự đền đáp từ phía Moscow”, chuyên gia kinh tế Holger Schmieding của Ngân hàng Berenberg nhận định.
“Tuy nhiên, ông Putin gần như không thể làm gì hơn ngoài những tuyên bố ủng hộ mang tính ngoại giao, trong bối cảnh chính Nga cũng đang thiếu hụt vũ khí cho cuộc chiến tại Ukraine”, ông nói thêm.
Nga lưỡng lự giữa Iran và Mỹ
Moscow đang cố cân bằng giữa việc giữ quan hệ đồng minh với Iran và không muốn làm mất lòng chính quyền Trump – vốn đang có thái độ thân thiện hơn với Nga.
“Nếu Nga khiến ông Trump tức giận vì ủng hộ Iran, nước này hoàn toàn có thể bị trả đũa bằng các biện pháp trừng phạt, hoặc các hành động làm suy yếu vị thế của Nga”, ông Schmieding cảnh báo.
Tới thời điểm hiện tại, phản ứng chính thức của Nga vẫn khá mềm mỏng, chủ yếu là kêu gọi Iran và Israel đàm phán hòa bình để giải quyết khủng hoảng.
Cân nhắc được – mất
Một số chuyên gia cho rằng xung đột ở Iran có thể giúp Nga đôi chút trên mặt trận ở Ukraine, vì sẽ làm các nước phương Tây bị phân tán sự chú ý và nguồn lực. Giá dầu tăng cũng có thể giúp Nga tăng thu ngân sách từ xuất khẩu.
Tuy nhiên, về lâu dài, Nga lại chứng kiến một đồng minh nữa ở Trung Đông suy yếu, làm giảm ảnh hưởng của nước này tại khu vực. Trước đó, việc chính quyền Bashar al-Assad ở Syria bị lật đổ từng khiến các căn cứ quân sự của Nga tại đây bị đe dọa.
Ngoài ra, nếu Iran rơi vào bất ổn nghiêm trọng, Nga sẽ mất trắng nhiều dự án hợp tác lớn trong các lĩnh vực như hạ tầng và năng lượng. Moscow lúc này đang phải cân nhắc giữa việc tiếp tục hỗ trợ Iran, hay chấp nhận từ bỏ.
“Chính Nga cũng đang lúng túng trước viễn cảnh xảy ra một cuộc chiến mới ở Trung Đông”, chuyên gia Nikita Smagin từ Trung tâm Carnegie Nga – Âu Á nhận định.
“Một mặt, Nga đã đầu tư khá nhiều vào Iran trong 3 năm qua – và có thể sẽ mất trắng. Mặt khác, họ cũng hy vọng tận dụng sự hỗn loạn để hưởng lợi từ giá dầu cao và khiến phương Tây giảm chú ý đến Ukraine”, ông nói thêm.
Hỗ trợ quân sự gần như bằng không
Theo ông Smagin, khả năng Nga hỗ trợ quân sự trực tiếp cho Iran là rất thấp. Điều mà Moscow lo hơn là số phận của loạt dự án hợp tác kinh tế đang triển khai tại Iran – từ dầu khí, hạ tầng đến vận tải.
“Chỉ vài ngày trước khi Israel mở chiến dịch quân sự, Đại sứ Iran tại Moscow còn tuyên bố Nga là ‘nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất’ của Iran trong năm 2024”, ông Smagin tiết lộ.
“Dù không công bố con số cụ thể, nhưng năm ngoái, đầu tư của Nga vào Iran được ước tính khoảng 2,76 tỷ USD. Riêng các dự án dầu khí, Moscow dự kiến rót tới 8 tỷ USD. Tuy nhiên, tương lai của những khoản đầu tư này đang rất bấp bênh”, ông nói thêm.
Nh.Thạch
AFP