Khắc phục 'thẻ vàng' IUU: Việt Nam hành động toàn diện và quyết liệt

14 giờ trướcBài gốc

Lãnh đạo tỉnh Đắk Lắk kiểm tra công tác phòng chống IUU tại cảng cá Dân Phước (phường Sông Cầu). Ảnh: TTXVN

Cuộc chiến chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định (IUU) đang chuyển sang giai đoạn chuyển trạng thái đột phá để khẳng định vị thế Việt Nam là quốc gia tích cực, tiêu biểu và có trách nhiệm, là đối tác tin cậy cùng cộng đồng quốc tế chống khai thác IUU hiệu quả và phát triển nghề cá bền vững, có trách nhiệm.

Dưới sự chỉ đạo quyết liệt của Thủ tướng Chính phủ, Tháng cao điểm hành động chống IUU đang được triển khai đồng bộ với trọng tâm là quản lý chặt đội tàu, tăng cường giám sát hành trình, minh bạch truy xuất nguồn gốc và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, khẳng định cam kết của Việt Nam về một nghề cá có trách nhiệm, bền vững và hội nhập quốc tế.

Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 2310/QĐ-TTg về “Kế hoạch hành động tháng cao điểm chống khai thác IUU và phát triển bền vững ngành thủy sản Việt Nam”.

Tại Phiên họp thứ 18 của Ban Chỉ đạo Quốc gia IUU mới đây, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu các bộ, ngành, địa phương phải hoàn thành việc cấp phép cho toàn bộ tàu cá đủ điều kiện hoạt động, kiên quyết không cho phép tàu không đủ điều kiện ra khơi; đồng thời, phải hoàn thành lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (VMS) trên 100% tàu cá, chấm dứt tình trạng ngắt kết nối thiết bị, cấp phép và nâng cấp các cảng cá đủ điều kiện hoạt động, hoàn thiện hồ sơ truy xuất nguồn gốc và dữ liệu nghề cá quốc gia.

Đợt cao điểm này thiết lập cơ chế quản lý, điều hành triển khai đồng bộ, hiệu quả, lâu dài các biện pháp chống khai thác IUU và phát triển nghề cá bền vững, có trách nhiệm ở Việt Nam phù hợp với các quy định quốc tế.

Trước mắt, tập trung nguồn lực thực hiện các nhiệm vụ cấp bách, xử lý dứt điểm những tồn tại, hạn chế trong công tác chống khai thác IUU, thực hiện đầy đủ các khuyến nghị của EC và yêu cầu của thị trường quốc tế để đảm bảo sản phẩm thủy sản có xuất xứ từ Việt Nam không vi phạm khai thác IUU, gian lận thương mại, phù hợp với các tiêu chuẩn của thị trường trong nước và quốc tế. Từ đó nâng cao uy tín và vị thế của ngành thủy sản Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định, việc thực hiện kế hoạch này không chỉ là để gỡ “thẻ vàng” mà là mục tiêu hướng tới phát triển bền vững ngành thủy sản, đảm bảo lợi ích của người dân và quốc gia, đồng thời nâng cao trách nhiệm quốc tế của Việt Nam trong bảo vệ môi trường và hệ sinh thái biển, góp phần giữ vững quốc phòng, an ninh và chủ quyền biển, đảo quốc gia và trong khu vực.

Việt Nam đặt mục tiêu đến ngày 15/11/2025 sẽ hoàn thiện quy định pháp luật về thủy sản, đặc biệt là nâng mức xử phạt đủ sức răn đe, bổ sung thẩm quyền cho các cơ quan chức năng, nhất là chính quyền cấp xã và công an xã; quản lý chặt đội tàu; kiểm soát hoạt động khai thác; truy xuất nguồn gốc thủy sản và tăng cường thực thi pháp luật, xử lý nghiêm các vi phạm.

Theo Cục Thủy sản và Kiểm ngư, việc triển khai Hệ thống phần mềm truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác điện tử (eCDT) đảm bảo minh bạch, không thể gian lận, tương đồng và có thể kết nối liên thông với hệ thống truy xuất điện tử quốc tế khác như CATCH của EU, CDS của FAO...

Từ đầu năm đến tháng 10/2025, số lượt tàu rời cảng thực hiện trên hệ thống eCDT tăng gần 80%, lượt tàu cập cảng tăng 139%, sản lượng thủy sản cập cảng tăng 41%; số giấy chứng nhận nguyên liệu thủy sản (SC) tăng gần 290% và giấy chứng nhận nguồn gốc thủy sản khai thác (CC) tăng tới 785% so với cùng kỳ năm trước.

Nhân viên Đội điều hành cảng cá Thọ Quang kiểm tra sản lượng đánh bắt của tàu cá khi cập cảng. Ảnh: Đỗ Trưởng - TTXVN

Ông Vũ Duyên Hải, Phó Cục trưởng Cục Thủy sản và Kiểm ngư (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết, hạ tầng công nghệ thông tin đang được nâng cấp đồng bộ, giúp ngư dân dễ dàng cập nhật dữ liệu qua các nền tảng VNeID, Biên phòng, e-logbook, eCDT. Cục đang phối hợp với các địa phương để mở rộng đối tượng áp dụng để đảm bảo truy xuất nguồn gốc toàn trình thủy sản khai thác ở Việt Nam, ngăn chặn triệt để sản phẩm thủy sản khai thác IUU lưu thông, tiêu thụ trên thị trường.

Ngoài ra, Cơ sở dữ liệu kiểm soát thủy sản sản khai thác từ nước ngoài nhập khẩu vào Việt Nam cũng được kết nối liên thông với Cổng Thông tin một cửa quốc gia để đảm bảo kiểm soát, ngăn chặn sản phẩm thủy sản vi phạm khai thác IUU vào Việt Nam theo quy định của Hiệp định về các biện pháp quốc gia có cảng (PSMA).

Toàn bộ ngư dân, cơ sở thu mua, doanh nghiệp chế biến, cảng cá và cơ quan quản lý thủy sản đều được yêu cầu giám sát chặt chẽ sản lượng khai thác, truy xuất nguồn gốc trên hệ thống điện tử. Tất cả tàu cá có chiều dài từ 6 mét trở lên bắt buộc phải cập nhật dữ liệu rời, cập cảng trên hệ thống eCDT và sử dụng nhật ký khai thác điện tử theo hướng dẫn của Bộ Nông nghiệp và Môi trường.

Đối với sản phẩm thủy sản nhập khẩu, Việt Nam triển khai thực hiện Hiệp định các biện pháp quốc gia có cảng (PSMA), thiết lập cơ chế liên hệ và xác minh thông tin với các quốc gia có tàu treo cờ, kiểm soát hồ sơ, giám sát thủy sản nhập khẩu tại cảng biển, nhà máy chế biến, xuất khẩu – đảm bảo không để thủy sản khai thác bất hợp pháp lọt vào chuỗi cung ứng.

Ông Vũ Duyên Hải nhấn mạnh: “Việt Nam đang triển khai đồng bộ các biện pháp chống khai thác IUU và phát triển nghề cá bền vững, trong đó có quản lý đăng ký, cấp phép khai thác trên cơ sở dữ liệu quốc gia VNFishbase; giám sát hành trình tàu cá, truy xuất nguồn gốc điện tử; xử lý nghiêm hành vi vi phạm và số hóa toàn bộ hoạt động khai thác để ngăn chặn thủy sản vi phạm lưu thông, chế biến, tiêu thụ. Hệ thống dữ liệu liên thông đảm bảo quản lý toàn trình, truy xuất minh bạch, không thể gian lận và sẵn sàng kết nối với hệ thống truy xuất nguồn gốc quốc tế”.

Song song với công tác quản lý và số hóa dữ liệu, các cơ quan chức năng và địa phương đã tăng cường kiểm tra, giám sát, phát hiện và xử lý nghiêm các vi phạm IUU. Đến nay, các lực lượng đã khởi tố 21 vụ với 22 bị can, đưa ra xét xử 1 vụ với 2 đối tượng vi phạm quy định khai thác bất hợp pháp.

Mới đây, tại Quảng Ninh, trong quá trình phối hợp kiểm tra, lực lượng chức năng đã phát hiện 13 tàu cá cố tình tháo thiết bị VMS để khai thác trái phép trong vùng cấm. Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Quảng Ninh đã khởi tố vụ án hình sự, đánh dấu vụ việc đầu tiên xử lý hình sự hành vi vi phạm IUU tại địa phương, thể hiện tính nghiêm minh và quyết liệt trong thực thi pháp luật.

Với sự chỉ đạo sát sao của Chính phủ, sự phối hợp chặt chẽ của các bộ, ngành và địa phương, cùng những kết quả rõ rệt trong quản lý, giám sát và xử lý vi phạm, Việt Nam đang từng bước khẳng định quyết tâm gỡ “thẻ vàng” IUU, đồng thời xây dựng ngành thủy sản hiện đại, có trách nhiệm và bền vững, đóng góp tích cực vào phát triển kinh tế biển và hội nhập quốc tế.

Bích Hồng/Bnews/vnanet.vn

Nguồn Bnews : https://bnews.vn/khac-phuc-the-vang-iuu-viet-nam-hanh-dong-toan-dien-va-quyet-liet/393040.html