Chiều 9/10, tiếp tục phiên họp thứ 50, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nghe tờ trình và báo cáo thẩm tra sơ bộ dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của dự án Luật Chuyển giao công nghệ.
Thúc đẩy chuyển giao công nghệ nội sinh
Trình bày tờ trình, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng cho biết sau khi sửa đổi, bổ sung, Luật Chuyển giao công nghệ có 6 chương và 60 điều (giữ nguyên số chương, số lượng điều giảm 1 so với Luật hiện hành).
Các nội dung sửa đổi, bổ sung tập trung vào 6 nhóm chính sách, đó là: Xác định phạm vi công nghệ điều chỉnh trong Luật để bao quát công nghệ mới theo xu thế trên thế giới và yêu cầu thực tiễn; Hỗ trợ, thúc đẩy chuyển giao công nghệ nội sinh, bao gồm chuyển giao công nghệ giữa các doanh nghiệp/tổ chức, cá nhân trong nước, thương mại hóa kết quả nghiên cứu và phát triển; Phát triển thị trường khoa học và công nghệ hoạt động chuyên nghiệp, minh bạch.
Tạo động lực tài chính, thể chế, pháp lý cho hoạt động chuyển giao công nghệ; Tăng cường kiểm soát chuyển giao công nghệ xuyên biên giới để vừa kiểm soát an ninh công nghệ, vừa thúc đẩy chuyển giao công nghệ quốc tế hiệu quả; Tăng cường năng lực quản lý Nhà nước, thực hiện giám sát, thống kê, đo lường hiệu quả chuyển giao công nghệ.
Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng (Ảnh: Media Quốc hội).
Thẩm tra, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học Công nghệ và Môi trường Nguyễn Phương Tuấn cho biết, về phạm vi điều chỉnh, Thường trực Ủy ban Khoa học Công nghệ và Môi trường cơ bản tán thành với việc mở rộng một số đối tượng chuyển giao công nghệ phù hợp với xu thế của thế giới như công nghệ xanh, công nghệ sạch.
Tuy nhiên, việc mở rộng phạm vi "thẩm định công nghệ" mà không chỉ giới hạn trong các "dự án đầu tư" như quy định tại Luật Chuyển giao công nghệ hiện hành, Thường trực Ủy ban cho rằng cần tiếp tục rà soát để bảo đảm tính khả thi trong tổ chức thực hiện và đồng bộ với pháp luật có liên quan.
Về chính sách của Nhà nước đối với hoạt động chuyển giao công nghệ, Thường trực Ủy ban đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo rà soát, nghiên cứu bổ sung cơ chế khuyến khích đủ mạnh và thực chất để thực hiện hiệu quả chính sách "chú trọng lan tỏa công nghệ từ doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài sang doanh nghiệp trong nước"; đồng thời, nghiên cứu nội dung bổ sung đối tượng doanh nghiệp vừa và nhỏ.
Phải tạo được sự phát triển đột phá
Tham gia ý kiến, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh, Luật Chuyển giao công nghệ sửa đổi phải khắc phục được tình trạng đề tài khoa học nghiệm thu xong rồi để trong ngăn tủ.
Làm sao sửa luật này để thúc đẩy nội sinh và thương mại hóa cao hơn, bằng cách giao quyền sở hữu kết quả nghiên cứu cho tổ chức, cá nhân, khuyến khích chuyển giao giữa doanh nghiệp nội địa, các trường đại học, các viện nghiên cứu.
"Khắc phục tình trạng lâu nay chúng ta nói là nghiên cứu rồi để đó, để trong ngăn tủ, "nghiên cứu treo", Chủ tịch Quốc hội nêu.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn (Ảnh: Media Quốc hội).
Theo Chủ tịch Quốc hội, điều này sẽ hỗ trợ khởi nghiệp, góp phần nâng cao năng suất lao động và kinh tế số.
Cùng với đó, cần tích hợp các chính sách ưu đãi mạnh mẽ nhằm thu hút các nhà đầu tư chiến lược, doanh nghiệp hàng đầu về công nghệ có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) vào Việt Nam, kèm theo yêu cầu chuyển giao công nghệ từ doanh nghiệp FDI sang doanh nghiệp trong nước.
Đồng thời, cần có cơ chế đo lường tỉ lệ thương mại hóa kết quả nghiên cứu, chuyển giao công nghệ và có cơ chế giám sát hiệu quả.
Giải trình, làm rõ thêm ý kiến các đại biểu, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng thừa nhận hoạt động chuyển giao công nghệ thời gian qua còn yếu, chưa hiệu quả, lý do là giai đoạn qua tập trung nhiều vào gia công, lắp ráp và cũng chưa chú ý đến công nghệ.
"Nay đã đến giai đoạn phát triển dựa vào khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo thì sửa đổi Luật Chuyển giao công nghệ phải tạo ra được sự phát triển đột phá về chuyển giao công nghệ, về thương mại hóa kết quả nghiên cứu, giảm các thủ tục hành chính", Bộ trưởng Hùng cho hay.
Lần đầu tiên chúng ta phân làm 3 mức chuyển giao công nghệ, từ ứng dụng đến làm chủ rồi nghiên cứu phát triển để có những chính sách phù hợp.
Hiện nay chúng ta quy định mức một là mua về dùng được tính chi phí được khấu trừ thuế 100 %; mức hai là tiêu hóa, tức là hiểu được công nghệ, cải tiến công nghệ cho phép khấu trừ 150%; mức 3 mức sáng tạo, giống như nghiên cứu phát triển được hưởng mức ưu đãi là 200% khấu trừ thuế như Luật Khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo. Hỗ trợ đủ cho người chuyển giao, người nhận chuyển giao và người trung gian kết nối.
Bộ trưởng cũng cho biết, tạo động lực thúc đẩy chuyển giao công nghệ thông qua các chính sách hỗ trợ về tài chính, thuế, pháp lý, thủ tục liên thông, thông qua các quỹ về đổi mới công nghệ và coi chuyển giao công nghệ là mức cao của đổi mới công nghệ để hỗ trợ. Đồng thời, các quy định chi tiết về chuyển giao công nghệ sẽ để Chính phủ quy định.
Hoàng Thị Bích