Thiếu tá Nguyễn Viết Nghị (đứng) cùng đồng đội truy vết dấu tích tội phạm trên không gian mạng.
Sau khi tốt nghiệp đại học, năm 2010, anh Nguyễn Viết Nghị về công tác tại Phòng Tham mưu. Từ năm 2023 đến nay, anh công tác tại Phòng An ninh mạng và Phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao với quân hàm Thiếu tá. Với những kiến thức về công nghệ thông tin, Thiếu tá Nguyễn Viết Nghị nhận thấy, trong kỷ nguyên số, tội phạm không còn ẩn sau bụi rậm, góc phố hay biên giới mà ẩn trong các dòng mã, đường truyền, ứng dụng trên điện thoại, website, sàn tiền ảo... Chúng len lỏi trong đời sống số của từng người dân, thao túng tài khoản, lừa đảo công nghệ cao, đánh cắp dữ liệu cá nhân, phá hoại nền tảng chính trị, kinh tế, xã hội.
Anh Nghị tâm sự: "Tôi từng chứng kiến một người dân nghỉ hưu bị lừa mất toàn bộ số tiền dưỡng già qua đường link giả danh cơ quan Nhà nước; một doanh nghiệp mất sạch dữ liệu vì email có mã độc và cũng từng bắt gặp nhiều ánh mắt tuyệt vọng, không tin rằng “chúng lại lừa được mình dễ thế”. Đó là những lúc tôi cùng đồng đội hiểu rằng phòng, chống tội phạm trên không gian mạng không chỉ đấu tranh với đối tượng lừa đảo bằng công nghệ số mà còn ngăn ngừa những sơ hở, mất mát của người dân".
Với trách nhiệm của một chiến sĩ Công an nhân dân, Thiếu tá Nguyễn Viết Nghị xác định, nơi tuyến đầu ấy, mỗi cán bộ, chiến sĩ Phòng An ninh mạng và Phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao phải là lá chắn số, là người đối diện với những hacker tinh vi, những mã độc phức tạp, những đường dây lừa đảo hàng nghìn tỷ và cả âm mưu kích động, xuyên tạc chống phá trên không gian mạng, quyết tâm bằng mọi giá đưa những kẻ lừa đảo ra pháp luật trừng trị.
Đặc biệt, để đấu trí với tội phạm công nghệ cao, Thiếu tá Nguyễn Viết Nghị đã tự nghiên cứu, thiết kế và đưa vào vận hành 20 phần mềm kỹ thuật nghiệp vụ chuyên biệt, phục vụ công tác thu thập thông tin, phân tích dữ liệu, tấn công kỹ thuật, bóc gỡ mã độc, xử lý chứng cứ điện tử trong các chuyên án lớn về tội phạm công nghệ cao. Các phần mềm này tự nghiên cứu, xây dựng, không phụ thuộc vào bên ngoài, bảo đảm tuyệt đối bí mật, bảo mật và an toàn thông tin. Nhiều công cụ đã thể hiện rõ tính ưu việt trong thực tiễn tác chiến như: Phần mềm giám sát hoạt động bất thường trong hệ thống mạng mục tiêu, phát hiện sớm hành vi truyền tải dữ liệu trái phép; công cụ thu thập, tổng hợp và phân tích hành vi số trên mạng xã hội, giúp định danh đối tượng ẩn danh; trình tạo mã độc tấn công có kiểm soát phục vụ kiểm thử an ninh và hỗ trợ phá khóa trong điều kiện pháp lý cho phép; phần mềm phân tích dữ liệu truy vết giao dịch dòng tiền trong các vụ án lừa đảo, rửa tiền xuyên biên giới cùng nhiều công cụ phân tích lịch sử truy vấn, trích xuất dữ liệu từ thiết bị di động và máy tính phục vụ công tác điều tra, giám định kỹ thuật số...
Thiếu tá Nguyễn Viết Nghị cho biết: Những phần mềm này không có tên gọi cụ thể nào nhưng mỗi dòng mã đều được viết trong những “đêm trắng”. Mỗi chức năng đều ra đời từ những vụ án nghẹt thở và mỗi lần cập nhật đều mang theo một quyết tâm - Phải nhanh hơn tội phạm hoặc chúng sẽ cướp đi niềm tin của Nhân dân.
Với quyết tâm đưa những kẻ phạm tội ra pháp luật trừng trị, những công cụ, sáng kiến của Thiếu tá Nguyễn Viết Nghị đã được tập thể phòng ứng dụng hiệu quả trong đấu tranh với các chuyên án, vụ án trọng điểm của Công an tỉnh, nổi bật như: Chuyên án mua bán thông tin cá nhân (với hàng chục triệu thông tin) trên địa bàn tỉnh Phú Thọ và cả nước; vụ thu thập, tàng trữ, mua bán tài khoản ngân hàng xảy ra tại nhiều tỉnh thành trên cả nước; vụ đấu tranh, triệt phá đường dây cá độ bóng đá, tín dụng đen công nghệ cao; vụ phát hiện, bóc gỡ, vô hiệu hóa hệ thống phát tán mã độc, xâm nhập thiết bị công vụ, lộ lọt tài liệu nội bộ. Và mới đây nhất là chuyên án HLD4 đấu tranh với nhóm đối tượng có hoạt động kinh doanh đa cấp trái phép với quy mô gần 200 ngàn người (đối tượng cầm đầu là người nước ngoài).
Với thành tích đặc biệt xuất sắc của mình, Thiếu tá Nguyễn Viết Nghị là một trong những tấm gương điển hình tiên tiến trong lực lượng CAND vinh danh tại Đại hội thi đua “Vì an ninh Tổ quốc” lần thứ IX, nhân kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống lực lượng CAND và 20 năm Ngày hội toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc. Thiếu tá Nguyễn Viết Nghị xứng đáng là “khắc tinh” của tội phạm công nghệ cao thời 4.0.
Huy Thắng