Phát biểu khai mạc, Chủ tịch Trung ương Hội Người cao tuổi Việt Nam Nguyễn Thanh Bình cho biết, "Kinh tế bạc” hay còn gọi là 'Kinh tế tóc bạc' không phải là thuật ngữ mới trên thế giới, nhất là ở những quốc gia đi trước trên lộ trình già hóa dân số. Nhưng đối với Việt Nam thì đây lại là vấn đề mới và khó, có nhiều cách tiếp cận khác nhau, nhất là khi gắn vai trò của người cao tuổi với nhiệm vụ phát triển kinh tế đất nước.
Quang cảnh hội thảo khoa học.
Gần 40 năm sau Đổi mới, Việt Nam đang chứng kiến một lực lượng lớn người cao tuổi tiếp tục lao động, sáng tạo trong nhiều lĩnh vực. Hiện cả nước có hơn 9 triệu người cao tuổi còn đang sản xuất, kinh doanh; dự báo trong vòng một thập niên nữa (đến 2036), Việt Nam chính thức trở thành quốc gia có dân số già.
Trong bối cảnh đất nước ta đẩy mạnh chuyển đổi mô hình tăng trưởng, phát triển kinh tế tri thức, kinh tế xanh và xã hội số, thì việc nghiên cứu và hoạch định chính sách phát triển kinh tế bạc càng có ý nghĩa góp phần bảo đảm an sinh xã hội, thúc đẩy tăng trưởng bền vững và nâng cao vị thế quốc gia trong kỷ nguyên mới.
Phát biểu chỉ đạo, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh Nguyễn Xuân Thắng khẳng định người cao tuổi luôn là “rường cột nước nhà” trong truyền thống dân tộc Việt Nam. Trong bối cảnh Việt Nam đang trải qua “cơn bão” già hóa dân số mạnh mẽ nhất châu Á và thuộc nhóm nhanh nhất trên thế giới, đây không chỉ là thách thức đối với hệ thống chăm sóc sức khỏe người dân, an sinh xã hội mà còn là cơ hội để khai thông “nguồn lực nội sinh”, khai thác “sức mạnh nội tại” của thế hệ đi trước, góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu chiến lược của đất nước trong kỷ nguyên phát triển mới.
Ông cho rằng muốn phát triển kinh tế bạc hiệu quả phải chuyển tư duy từ cách tiếp cận an sinh – chi phí sang tư duy đầu tư – giá trị – thị trường. Theo ông, cần sớm hình thành khung thể chế quốc gia về kinh tế bạc, tương tự như kinh tế số hay kinh tế xanh, để khai mở tiềm năng của lực lượng đặc biệt này.
Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh Nguyễn Xuân Thắng phát biểu chỉ đạo tại hội thảo.
Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh cũng gợi mở 6 nhóm vấn đề trọng tâm với mục tiêu biến kinh tế bạc thành động lực tăng trưởng quốc gia đồng thời xây dựng cơ chế thu hút người cao tuổi tiếp tục cống hiến bền vững. Không chỉ vậy, cần lựa chọn những phân khúc thị trường ưu tiên, kết hợp giá trị gia đình Việt Nam kết hợp với mô hình chăm sóc hiện đại để huy động khu vực tư nhân và FDI cùng các giải pháp về nhân lực, hạ tầng, dữ liệu sức khỏe, công nghệ để phát triển nền kinh tế.
Hoàn thiện chính sách để đưa kinh tế bạc trở thành trụ cột phát triển quốc gia
Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản Hoàng Trung Dũng nhấn mạnh, Việt Nam đang bước vào giai đoạn già hóa dân số với tốc độ nhanh chưa từng có. Kinh nghiệm quốc tế cho thấy, Nhật Bản, Hàn Quốc hay Pháp đều biến kinh tế bạc thành trụ cột kinh tế – xã hội để thích ứng bền vững với xu hướng nhân khẩu học này.
Theo ông Dũng, trong bối cảnh Việt Nam đẩy mạnh chuyển đổi mô hình tăng trưởng và phát triển kinh tế tri thức, xanh hóa và số hóa, việc tận dụng nguồn lực người cao tuổi sẽ không chỉ hỗ trợ an sinh xã hội mà còn mở ra các ngành dịch vụ, công nghiệp và công nghệ mới.
Với góc nhìn nhân văn hơn về kinh tế bạc, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan cho rằng, đây không chỉ là lĩnh vực chăm sóc sức khỏe hay hưu trí, mà là cách tạo “không gian cống hiến” cho người cao tuổi. Khi những “mái đầu bạc” vẫn say mê học tập, sáng tạo, hòa mình vào cuộc sống cộng đồng hay sử dụng công nghệ để cập nhật tri thức mới, xã hội không chỉ giàu thêm giá trị mà còn tăng sức sống văn hóa.
Kết quả thu được tại hội thảo sẽ là căn cứ quan trọng để Ban Chỉ đạo hội thảo và Hội Người cao tuổi Việt Nam xây dựng báo cáo kiến nghị trình Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Chính phủ và Quốc hội. Mục tiêu là đưa kinh tế bạc trở thành một trụ cột trong chiến lược phát triển kinh tế – xã hội của Việt Nam trong kỷ nguyên mới – nơi mỗi người cao tuổi không chỉ được chăm lo tốt hơn mà còn là nhân tố tạo ra giá trị mới cho đất nước.
Phùng Linh