Khai thác giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào các DTTS gắn với phát triển du lịch (Bài 2)

11 giờ trướcBài gốc

Bài 2: Dân tộc Churu - dấu ấn Chăm Pa huyền bí

Trang phục của người Churu là có nét biến tấu từ trang phục của người Chăm và người K’Ho

Theo nhà dân tộc học Đinh Thị Nga, người Churu ở Lâm Đồng có thể có nguồn gốc từ một nhóm người Chăm Pa cổ, cư trú từ Đà Nẵng đến Ninh Thuận, Bình Thuận, di chuyển dần vào phía Nam (khoảng 400 năm trước), để tìm đất mới, nên có tên là C-ru (người đi xâm đất), gọi chệch dần thành Churu... Đến nay, người Churu vẫn giữ được nhiều nét văn hóa Chăm trong đời sống, như phương thức canh tác, lễ nghi truyền thống, trang phục, nhạc cụ, dân ca, dân vũ, nghề truyền thống, tín ngưỡng và ngôn ngữ… Bên cạnh đó, Lâm Đồng vẫn còn dấu tích 2 ngồi đền Chăm ở vùng Loan (Đức Trọng)…

Du khách thích thú trải nghiệm làm gốm cùng nghệ nhân làng Krăng Gọ

Còn theo nghiên cứu của cố nhà báo Khắc Dũng: Dân tộc Churu ở Đơn Dương thuộc ngữ hệ Môn Khơme, cùng với việc lưu giữ văn hóa của dân tộc mình, họ không chỉ tiếp nhận dòng văn hóa bên ngoài theo quy luật tự nhiên, mà còn chấp nhận ngay trong không gian sinh tồn của dân tộc mình một dòng văn hóa ngoài Churu. Như vậy, “dòng văn hóa ngoài Churu” và “dòng văn hóa Churu” tạo nên một thế mạnh để Đơn Dương khai thác tài nguyên văn hóa tộc người thiểu số bản địa Churu rất đặc trưng trong phát triển du lịch, mà không huyện nào trong tỉnh Lâm Đồng có được…

Du khách ở Làng Văn hóa Churu

Di sản văn hóa Churu hiện lưu giữ vốn ca dao, tục ngữ khá phong phú, với những bài hát, dân ca, dân vũ... ca ngợi chế độ mẫu hệ, vai trò người phụ nữ trong xã hội, đấu tranh để có cuộc sống hạnh phúc hơn... Nhưng, sôi nổi và thấm đẫm văn hóa Chăm là các hoạt động lễ hội và văn hóa cộng đồng,với những nhạc cụ truyền thống độc đáo của người Churu xưa, như: Cồng chiêng, kèn, trống, đồng la… được biểu diễn không chỉ trong hoạt động tín ngưỡng, nghi lễ thờ cúng, lễ hội; mà còn trong đời sống sản xuất... Trong đó, vũ điệu Tamya Arya là vũ điệu mang tính cộng đồng rất cao, được tấu lên trên nền của gần như tất cả các nhạc cụ… Bên ánh lửa bập bùng, những đôi chân trần của các chàng trai, cô gái miền sơn cước trong men say đại ngàn như bay lượn, lả lơi...

Tộc người Churu vẫn còn lưu giữ các nghề truyền thống lâu đời như: làm gốm, đúc nhẫn bạc

Đồng bào Churu cũng là dân tộc có và giữ được 2 nghề thủ công truyền thống lâu đời và nổi tiếng là nghề làm nhẫn bạc và nghề làm gốm truyền thống. Cả 2 nghề truyền thống này đều có nét độc đáo là hoàn toàn thủ công và sử dụng vật liệu quen thuộc, như: nghề gốm không dùng bàn xoay và không nung trong lò lửa; còn nghề đúc nhẫn bạc thì dùng các nguyên liệu là sáp ong, phân trâu… để làm khuôn, bạc được nấu chảy trên bếp than…

Tộc người Churu vẫn còn lưu giữ các nghề truyền thống lâu đời như: làm gốm, đúc nhẫn bạc

Nhiều công trình kiến trúc ở Đơn Dương mang nét văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Churu, đó là những ngôi nhà ở, nhà sinh hoạt cộng đồng. Đặc biệt, những căn nhà gỗ cổ của đồng bào dân tộc Churu ở thôn Diom A (xã Lạc Xuân); nhà thờ Ka Đơn (xã Ka Đơn) là công trình kiến trúc thánh, nhưng vô cùng độc đáo, tôn trọng vật liệu tự nhiên, cảnh quan thiên nhiên; Làng Văn hóa Churu (thôn Đông Hồ, xã Quảng Lập) có diện tích 1,2 ha, được xây dựng trên đồi thông, là địa chỉ bảo tồn văn hóa vật thể và phi vật thể, được phỏng theo mô hình nhà ở của đồng bào Churu, trưng bày hiện vật trong đời sống sinh hoạt gia đình và cộng đồng của người Churu…

Văn hóa ẩm thực của đồng bào dân tộc Churu cũng là một điểm nhấn đặc sắc, ngoài món canh cà đắng nấu với da trâu, lá rừng cuốn với cá suối nướng ăn kèm với muối ớt xanh... thì còn có các món như: thịt trâu, bò 1 nắng, thịt khô, cá khô... hoặc những thức ăn có thể kiếm được xung quanh khu vực họ sinh sống, mang đậm hương vị núi rừng, như nhái bén, rau rừng…

Đặc trưng của đồng bào dân tộc Churu cùng với đặc trưng của các dân tộc khác tạo cho Đơn Dương trở thành một vùng dân cư đa dạng, mang nhiều sắc thái tiêu biểu và là nơi lưu giữ đậm nét giá trị truyền thống dân tộc bản địa với cảnh quan tự nhiên tươi đẹp...

(CÒN NỮA)

NHẬT QUÂN

Nguồn Lâm Đồng : https://baolamdong.vn/du-lich/202503/khai-thac-gia-tri-van-hoa-truyen-thong-cua-dong-bao-cac-dtts-gan-voi-phat-trien-du-lich-bai-2-f8652eb/