Khai thác lợi thế kinh tế cửa khẩu, tạo sức bật tăng trưởng trong giai đoạn mới

một giờ trướcBài gốc

Hoạt động giao thương giữa tỉnh Tây Ninh và Campuchia qua Cửa khẩu quốc tế Mộc Bài (xã Bến Cầu, tỉnh Tây Ninh). Ảnh: Minh Phú - TTXVN

Với đường biên giới dài gần 369 km và nhiều cửa khẩu trọng điểm, Tây Ninh đang từng bước khẳng định vai trò chiến lược trên hành lang kinh tế biên giới phía Nam, khi liên tục hoàn thiện hạ tầng cửa khẩu, mở rộng không gian hợp tác và thúc đẩy thương mại qua biên giới. Việc khai thác hiệu quả các lợi thế đặc thù về vị trí địa lý, logistics và công nghiệp phụ trợ đang tạo sức bật mới cho tăng trưởng, đồng thời mở ra dư địa phát triển bền vững trong giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ của tỉnh.

* Tây Ninh – điểm tựa chiến lược trên hành lang kinh tế biên giới phía Nam

Những năm gần đây, hoạt động kinh tế cửa khẩu của tỉnh ghi nhận bước phát triển tích cực. Theo Sở Công Thương Tây Ninh, kim ngạch xuất nhập khẩu 10 tháng năm 2025 đạt 2,6 tỷ USD; giá trị trao đổi cư dân biên giới đạt trên 1.700 tỷ đồng, phản ánh sức sống mạnh mẽ của thị trường biên mậu. Dòng hàng hóa luân chuyển qua các cửa khẩu ngày càng ổn định, mở ra dư địa lớn cho doanh nghiệp trên cả hai phía biên giới.

Quốc môn Cửa khẩu quốc tế Xa Mát (xã Tân Lập, tỉnh Tây Ninh). Ảnh: Minh Phú - TTXVN

Chủ tịch UBND tỉnh Lê Văn Hẳn cho biết ,Tây Ninh hiện sở hữu 4 cửa khẩu quốc tế, 4 cửa khẩu chính, 13 cửa khẩu phụ, 3 khu kinh tế cửa khẩu cùng mạng lưới khu công nghiệp, cụm công nghiệp quy mô lớn. Cùng với cảng quốc tế Long An liền kề, hệ thống này đã và đang trở thành động lực đưa Tây Ninh vươn lên nhóm tỉnh có tốc độ tăng trưởng cao nhất cả nước, với GRDP đạt 9,52%, đứng đầu vùng Đông Nam Bộ. Kết quả thu ngân sách vượt xa dự toán, đạt 128%, là minh chứng cho tiềm lực kinh tế đang mở rộng nhanh và bền vững.

Tây Ninh vừa là điểm đến đầu tư hấp dẫn, vừa là cầu nối hữu nghị, hợp tác phát triển giữa hai quốc gia Việt Nam – Campuchia. Việc xây dựng mô hình kinh tế cửa khẩu đa trung tâm với “tứ giác cửa khẩu” Mộc Bài – Xa Mát – Bình Hiệp – Tân Nam giúp tỉnh chủ động phân luồng dòng hàng, khai thác tối đa tiềm năng từng khu vực và giảm phụ thuộc vào một điểm thông quan duy nhất. Từ đó, tỉnh không chỉ tạo ra nguồn thu bền vững hơn mà còn thúc đẩy mạnh mẽ các lĩnh vực thương mại, đầu tư, du lịch và giao lưu văn hóa.

Cửa khẩu quốc tế Meun Chey, tỉnh tỉnh Prey Veng, Vương quốc Campuchia đối diện Cửa khẩu quốc tế Tân Nam (xã Tân Biên, tỉnh Tây Ninh) vừa được khai trương. Ảnh: Minh Phú - TTXVN

Đáng chú ý, việc nâng cấp Cửa khẩu phụ Tân Nam lên cửa khẩu quốc tế được xem là bước ngoặt quan trọng, mở ra hướng phát triển mới cho cả vùng biên giới. Khi đi vào vận hành đồng bộ với Cửa khẩu quốc tế Meun Chey (Campuchia), Tân Nam sẽ trở thành trục giao thương quan trọng, rút ngắn hành trình từ Thành phố Hồ Chí Minh), đến Phnom Penh, đồng thời tạo động lực phát triển kinh tế – xã hội cho cả Tây Ninh và tỉnh Prey Veng.

*Hạ tầng bứt phá – động lực mở rộng thương mại và dịch vụ logistics

Tại tỉnh Prey Veng, theo Tỉnh trưởng Suon Somalin đánh giá, Cửa khẩu quốc tế Meun Chey – đối diện với Tân Nam – là điểm kết nối quan trọng trong trao đổi hàng hóa truyền thống giữa cư dân hai bên. Sau khi được nâng cấp, hạ tầng khu vực cửa khẩu phía Campuchia đã được đầu tư đồng bộ, gồm các khu chức năng rộng gần 90.000 m2, hệ thống làm thủ tục xuất nhập cảnh, nhà hành chính, khu lưu trú công vụ và các tuyến đường kết nối với Quốc lộ 8. Sự hoàn thiện này tạo nền tảng để Meun Chey đáp ứng tiêu chuẩn cửa khẩu quốc tế, nâng cao năng lực tiếp nhận, kiểm soát và phục vụ hoạt động thương mại.

Nhờ hạ tầng được cải thiện, trao đổi thương mại qua cửa khẩu hai bên tăng trưởng rõ rệt. Đến tháng 11/2025, kim ngạch thương mại qua Meun Chey đạt hơn 1.384 tỷ riel, tập trung vào các mặt hàng nông sản, hàng tiêu dùng, vật liệu xây dựng. Nguồn thu thuế quan đạt trên 19 tỷ riel, cho thấy tiềm năng rất lớn của tuyến giao thương này khi được khai thác bài bản và hiệu quả.

Hoạt động giao thương giữa tỉnh Tây Ninh và Campuchia tại Cửa khẩu quốc tế Bình Hiệp (xã Bình Hiệp, tỉnh Tây Ninh). Ảnh: Minh Phú - TTXVN

Từ góc nhìn doanh nghiệp, ông Trần Thái Bình, Giám đốc điều hành Công ty Xuất nhập khẩu và Vận tải RUBYTRAN (Phường Phú Thọ Hòa, Thành phố Hồ Chí Minh) nhận định, hệ thống cửa khẩu dày đặc của Tây Ninh là nền tảng quan trọng giúp doanh nghiệp tái cấu trúc chuỗi cung ứng theo hướng linh hoạt và tiết kiệm chi phí. Với 4 cửa khẩu quốc tế, nhiều cửa khẩu chính – phụ và 3 khu kinh tế cửa khẩu, doanh nghiệp có thể phân luồng hàng hóa theo tính chất từng mặt hàng, giảm áp lực lên một tuyến và tạo dòng chảy ổn định, liên tục cho hoạt động vận tải.

Ông Bình cho rằng sự đồng bộ của hạ tầng cùng nỗ lực cải cách thủ tục của tỉnh giúp doanh nghiệp chủ động kế hoạch sản xuất – xuất khẩu. Với logistics, sự linh hoạt và ổn định là yếu tố quyết định khả năng cạnh tranh, và Tây Ninh đang đáp ứng rất tốt cả ba yêu cầu: mạng lưới cửa khẩu đa dạng, kết nối liên vùng thuận lợi và môi trường kinh doanh ngày càng cải thiện.

Theo cộng đồng doanh nghiệp, Tây Ninh đang đứng trước cơ hội trở thành trung tâm logistics biên giới quan trọng của vùng Đông Nam Bộ. Từ Tây Ninh, dòng hàng có thể kết nối sang Campuchia và ASEAN, về TP Hồ Chí Minh, lưu thông qua cảng biển quốc tế, hoặc mở rộng về Đồng bằng sông Cửu Long và các tỉnh Tây Nguyên. Nếu tiếp tục đầu tư vào hệ thống kho bãi, logistics lạnh, kho ngoại quan và dịch vụ giá trị gia tăng, Tây Ninh sẽ hình thành hệ sinh thái logistics hoàn chỉnh, giảm chi phí toàn chuỗi và nâng cao giá trị hàng hóa xuất khẩu. Doanh nghiệp kỳ vọng Tây Ninh không chỉ là điểm thông quan mà còn trở thành “điểm tựa chiến lược” của chuỗi logistics khu vực, đưa kinh tế biên mậu phát triển theo hướng hiện đại, bền vững.

Khu kinh tế cửa khẩu Long An, Cửa khẩu quốc tế Bình Hiệp (xã Bình Hiệp, tỉnh Tây Ninh) có tiềm năng lớn về phát triển kinh tế biên mậu, thương mại và du lịch nhờ vị trí chiến lược giáp Campuchia. Ảnh: Minh Phú – TTXVN

*Không gian hợp tác mới – nền tảng cho phát triển bền vững hai nước

Phát biểu tại Lễ khai trương Cặp cửa khẩu quốc tế Tân Nam – Meun Chey ngày 8/12, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh, cặp cửa khẩu quốc tế mới không chỉ mở ra một tuyến giao thương thuận lợi, mà còn là “nhịp cầu hữu nghị” được nối dài, tiếp tục khẳng định tinh thần đoàn kết, gắn bó keo sơn giữa hai dân tộc.

Thủ tướng khẳng định Việt Nam và Campuchia là hai quốc gia láng giềng gần gũi, núi sông liền một dải, có nhiều điểm tương đồng về văn hóa, lịch sử và cùng chung nền văn minh lúa nước. Trải qua những biến động của lịch sử, hai nước luôn gìn giữ và phát huy quan hệ láng giềng tốt đẹp, hữu nghị truyền thống, hợp tác toàn diện và bền vững lâu dài.

Lễ khai trương Cửa khẩu quốc tế Meun Chey, tỉnh tỉnh Prey Veng, Vương quốc Campuchia. Ảnh: Minh Phú – TTXVN

Trong bối cảnh mới, Thủ tướng đánh giá quan hệ hai nước tiếp tục phát triển mạnh mẽ, thực chất và hiệu quả trên tất cả các lĩnh vực. Chính trị – ngoại giao được củng cố tin cậy; quốc phòng – an ninh tiếp tục khẳng định vai trò trụ cột; hợp tác giáo dục, y tế, văn hóa, lao động và du lịch đi vào chiều sâu. Đặc biệt, hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư đạt kết quả ấn tượng, với kim ngạch thương mại song phương những năm gần đây luôn được duy trì bình quân ở mức khoảng 10 tỷ USD/năm, riêng 11 tháng năm 2025 đạt 10,4 tỷ USD, tăng 12,7% so với cùng kỳ năm 2024, dự kiến năm 2025 có thể đạt 12 tỷ USD.

Thủ tướng kêu gọi tăng cường kết nối hạ tầng giao thông, hạ tầng số và hạ tầng năng lượng giữa hai bên; đẩy mạnh liên kết vùng và hợp tác giữa các địa phương, đặc biệt giữa tỉnh Tây Ninh và tỉnh Prey Veng; phát huy vai trò của doanh nghiệp và hiệp hội doanh nghiệp trong mở rộng đầu tư, phát triển logistics, chế biến nông sản và thương mại biên giới.

Quốc môn Cửa khẩu quốc tế Tân Nam đối diện Cửa khẩu quốc tế Meun Chay (tỉnh Prey Veng, Vương quốc Campuchia) vừa được khai trương. Ảnh: Minh Phú – TTVXN

Thủ tướng Vương quốc Campuchia Hun Manet khẳng định việc đưa vào vận hành đồng bộ cửa khẩu quốc tế và các hạ tầng phụ trợ là dấu mốc quan trọng, mang ý nghĩa chiến lược trong thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội của hai nước. Hoạt động thông quan ổn định không chỉ mở rộng thương mại, đầu tư, du lịch mà còn nâng cao phúc lợi của người dân hai bên biên giới.

Thủ tướng Hun Manet nhấn mạnh Campuchia và Việt Nam cần tiếp tục phối hợp trong hoạch định chiến lược, triển khai kế hoạch tạo thuận lợi cho dòng chảy hàng hóa và dịch vụ xuyên biên giới. Ông đánh giá cao tiềm năng hợp tác trong các lĩnh vực nông nghiệp, nông – công nghiệp, chế biến xuất khẩu; đồng thời yêu cầu tăng cường đấu tranh với tội phạm xuyên biên giới để bảo đảm môi trường thương mại an toàn, minh bạch.

Về phương diện hợp tác dài hạn, Thủ tướng Campuchia đề nghị hai nước sớm thúc đẩy đưa các cặp cửa khẩu mới vào danh mục thuộc Hiệp định hàng hóa quá cảnh và Nghị định thư về vận tải đường bộ, nhằm tạo hành lang pháp lý thuận lợi hơn cho doanh nghiệp, nhất là trong bối cảnh hội nhập kinh tế khu vực ngày càng sâu rộng. Ông cho rằng việc hoàn thiện hệ thống cửa khẩu và hạ tầng kết nối sẽ tạo thêm nhiều động lực mới cho thu hút đầu tư, thúc đẩy thương mại hàng hóa, nông sản, du lịch và tạo điều kiện thuận lợi cho sự lưu thông của người dân hai nước.

Cửa khẩu quốc tế Tân Nam (xã Tân Biên, tỉnh Tây Ninh) vừa được khai trương. Ảnh: Minh Phú - TTXVN

Thủ tướng Hun Manet bày tỏ trân trọng sự hợp tác và hỗ trợ của Việt Nam, khẳng định Campuchia luôn coi trọng quan hệ láng giềng tốt đẹp, hữu nghị truyền thống và hợp tác lâu dài giữa hai quốc gia. Sự gắn kết này sẽ tiếp tục được củng cố qua các chương trình hợp tác thực chất, các dự án hạ tầng xuyên biên giới và các cặp cửa khẩu mới được nâng cấp trong thời gian tới.
Không gian phát triển biên giới ngày càng được mở rộng không chỉ đem lại lợi ích kinh tế mà còn tạo nền tảng chính trị – xã hội bền vững cho cả hai nước. Việc khai thác hợp lý lợi thế cửa khẩu góp phần xây dựng biên giới hòa bình, ổn định, và cùng thịnh vượng; đồng thời tạo ra khu vực hợp tác năng động, nơi thương mại, du lịch, văn hóa và giao lưu nhân dân được thúc đẩy hiệu quả.

Minh Phú/vnanet.vn

Nguồn Bnews : https://bnews.vn/khai-thac-loi-the-kinh-te-cua-khau-tao-suc-bat-tang-truong-trong-giai-doan-moi/399946.html