Khám phá 'rùng rợn' bên trong Hang Máu

2 ngày trướcBài gốc

Bên dưới thành phố Maya cổ đại Dos Pilas ở miền bắc Guatemala, các nhà khảo cổ học gần đây đã có một khám phá "rùng rợn" tiết lộ những điều mà người Maya sẽ làm để lấy lòng các vị thần vào mùa gặt.

Những tàn tích còn sót lại của nền văn minh cổ đại Maya tại Công viên quốc gia Tikal

Sâu bên trong một hang động ngập nước được gọi là Cueva de Sangre hay "Hang Máu", các nhà khảo cổ học đã phát hiện ra hàng trăm mảnh xương người bị phân mảnh. Nhiều trong số đó có dấu hiệu rõ ràng của các cuộc tấn công dữ dội (nhiều người thực sự bị chặt thành từng mảnh). Bản chất của những hài cốt này cho thấy rõ ràng rằng đã từng có nghi lễ hiến tế con người, dường như đã diễn ra gần 2.000 năm trước.

Cueva de Sangre hay "Hang Máu", nằm bên dưới địa điểm khảo cổ Dos Pilas ở Petén, Guatemala

Hang Máu là một phần của mạng lưới các phòng ngầm nằm bên dưới Dos Pilas và được lập bản đồ lần đầu tiên vào đầu những năm 1990. Các hang động này được người Maya sử dụng trong thời kỳ thịnh vượng và có vẻ như Cueva de Sangre được dành riêng cho các nghi lễ hiến tế liên quan đến sự thay đổi theo mùa và các hoạt động nông nghiệp.

Quang cảnh khu khảo cổ Dos Pilas ở Guatemala

Nhà khảo cổ sinh học Michele Bleuze thuộc Đại học bang California, Los Angeles (Mỹ), người đã nghiên cứu những bộ xương bị chặt nhỏ được tìm thấy ở Guatemala, đã ghi nhận một sự thật kỳ lạ về những hài cốt đã được phát hiện cho đến nay.

NHỮNG NGHI LỄ BẠO LỰC ĐỂ “XOA DỊU” CÁC VỊ THẦN KHÁT MÁU

Các nhà nghiên cứu tin rằng, sự phân mảnh này đóng vai trò trung tâm trong việc hiểu mục đích của hang động.

Lối vào một trong nhiều hang động được người Maya sử dụng tại địa điểm Dos Pilas

Người ta tìm thấy xương nằm lộ thiên trên bề mặt sàn hang động không được chôn cất như trong các bối cảnh tang lễ truyền thống. Sự hiện diện của đất son đỏ (một loại chất màu được sử dụng trong nhiều nghi lễ cổ xưa) và lưỡi kiếm đá vỏ chai - một loại thủy tinh núi lửa sắc bén được ưa chuộng trong các nghi lễ của người Maya - ủng hộ cho lý thuyết rằng, Cueva de Sangre không phải là một ngôi mộ mà là một địa điểm linh thiêng, nơi thường xuyên diễn ra các cuộc hiến tế máu.

Bên trong một hộp sọ có vết thương rõ ràng

Tình trạng vật lý của xương cung cấp bằng chứng không thể chối cãi nhất về bạo lực nghi lễ. Nhà nhân chủng học pháp y Ellen Fricano của Đại học Khoa học Y tế Western đã kiểm tra các vết thương trên xương và ghi nhận nhiều trường hợp chấn thương xảy ra vào thời điểm tử vong.

Những vết thương này bao gồm các vết do lực sắc trên một mảnh trán, có thể được tạo ra bằng một lưỡi dao vát và một vết cắt tương tự trên xương hông của một đứa trẻ. Sự lựa chọn và độ chính xác của các công cụ cho thấy sự cắt xẻo có chủ đích chứ không phải là bạo lực ngẫu nhiên hoặc vết thương chiến đấu.

"Chúng tôi đã sử dụng một số bằng chứng để xác định rằng đây có nhiều khả năng là một địa điểm nghi lễ", Ellen Fricano cho biết.

Bên cạnh các vết cắt và vết nứt, sự sắp xếp không gian của xương có vẻ là cố ý. Trong một buồng, 4 mũ sọ được phát hiện xếp chồng lên nhau một cách gọn gàng. Các nhà khảo cổ học cho biết, đây là dấu hiệu cho thấy hài cốt được xử lý và trưng bày cẩn thận như một phần của các nghi lễ đang diễn ra.

Bố cục của hang động cũng cung cấp bối cảnh quan trọng. Chỉ có thể tiếp cận bằng một lối mở hẹp dẫn đến một lối đi thấp và sau đó mở ra một vũng nước, Cueva de Sangre sẽ bị ngập lụt trong hầu hết thời gian trong năm. Mùa khô (khoảng giữa tháng 3 và tháng 5) có lẽ là thời điểm duy nhất có thể tiếp cận được địa điểm này.

Vết thương trên một trong những hộp sọ được phục hồi

Thời điểm này có thể là chìa khóa để hiểu mục đích của các lễ hiến tế. Ngày 3 tháng 5 đánh dấu Ngày Thánh giá, một nghi lễ vẫn được một số cộng đồng Maya hiện đại duy trì. Ngày này diễn ra ngay trước khi mùa mưa hàng năm bắt đầu và bao gồm các chuyến viếng thăm hang động để cầu nguyện cho mưa và thành công trong nông nghiệp.

Các nhà khảo cổ học chịu trách nhiệm cho những phát hiện mới nhất tại Cueva de Sangre tin rằng, những cuộc hiến tế diễn ra ở đó từ rất lâu trước đây có liên quan đến lời cầu xin cổ xưa này cho sự đổi mới theo mùa. Việc hiến tế các bộ phận cơ thể hoặc toàn bộ cá thể có thể được coi là một cách để xoa dịu vị thần mưa Maya, Chaac để đảm bảo rằng họ sẽ có tâm trạng từ thiện trong những tháng tới.

TIẾT LỘ NHỮNG THỰC HÀNH TÂM LINH SÂU SẮC CỦA NGƯỜI MAYA

Một tác phẩm điêu khắc của người Maya tại Great Ballcourt ở Chichen Itza mô tả nghi lễ hiến tế

Việc phát hiện ra các hiện vật liên quan đến hiến tế người hoặc hài cốt không phải là điều bất thường tại các địa điểm khảo cổ học Maya. Tuy nhiên, những phát hiện ở Cueva de Sangre cung cấp một minh chứng đặc biệt sống động và được bảo quản tốt về cách các nghi lễ hiến tế được dàn dựng và thực hiện trong nền văn hóa Maya cổ đại.

Sự khác biệt giữa không gian chôn cất và không gian hiến tế là tối quan trọng để hiểu được văn hóa Maya. Trong khi việc chôn cất của người Maya thường mang tính tôn trọng, thì việc hiến tế lại mang tính trình diễn, nghĩa là chúng nhằm mục đích khơi dậy phản ứng cụ thể từ một hoặc nhiều vị thần Maya.

Tổn thương trên xương chẩm (xương ở phía sau dưới của hộp sọ) thu thập được từ hang động

Những bộ xương lộ ra, dấu hiệu chấn thương và các vật dụng nghi lễ vẽ nên bức tranh ám ảnh về một buổi lễ chắc chắn là bạo lực và gây sốc nhưng vẫn được thiết kế để đảm bảo kết quả tích cực cho toàn thể người Maya. Các nhà nghiên cứu nhấn mạnh rằng vẫn còn nhiều việc phải làm trên hài cốt. Phân tích DNA cổ đại và thử nghiệm đồng vị đang được tiến hành để xác định nguồn gốc, sức khỏe và mối quan hệ của những người bị hiến tế.

Trong khi việc chặt xác là bạo lực và cực đoan, nó được thực hiện trong bối cảnh được coi là thiêng liêng trong xã hội Maya cổ đại. Người dân hẳn đã tin rằng sự thịnh vượng của họ gắn liền với những tập tục này, nếu không họ đã không tiếp tục hiến tế người cho các vị thần của họ trong nhiều thế kỷ như vậy.