Toàn cảnh Trại rắn Đồng Tâm (Tiền Giang), rộng 12ha.
Ngoài khu vực nuôi, bảo tồn 40 loài rắn, nơi đây còn có bảo tàng rắn, vườn th vườn du lịch sinh thái và có cả khu điều trị cho người bị rắn cắn.
Trại rắn Đồng Tâm là cơ sở nghiên cứu khoa học về các loài rắn, bảo tồn nguồn gen của các cây, con thuốc quý hiếm; sản xuất thuốc y học dân tộc; cấp cứu và điều trị rắn cắn cho bộ đội và nhân dân. Mỗi năm, Khoa điều trị rắn cắn tiếp nhận cấp cứu hơn 1.000 ca, trong đó, trên 80% bị rắn độc cắn. Tất cả bệnh nhân đều được điều trị khỏi bệnh, không có trường hợp tử vong.
Trại rắn Đồng Tâm thu hút khách du lịch tham quan.
Khách du lịch quốc tế tham quan tại Trại rắn Đồng Tâm và được tận mắt xem nhân viên lấy nọc rắn.
Nhân viên lấy nọc độc rắn hổ mang chúa.
Không chỉ là cơ sở nghiên cứu khoa học và bảo tồn nguồn gen của các cây, con thuốc quý hiếm…, nơi đây còn là điểm du lịch sinh thái hấp dẫn đối với khách du lịch trong và ngoài nước. Đến tham quan trại rắn, du khách được tận mắt chiêm ngưỡng các loài rắn và xem nhân viên lấy nọc rắn, tìm hiểu về những cây thuốc nam quý hiếm, đang được lưu trữ và nhân giống phục vụ chữa bệnh.
Nhân viên lấy nọc độc rắn phục vụ sản xuất huyết thanh kháng nọc rắn để cấp cứu, điều trị cho bệnh nhân bị rắn cắn.
Ngoài ra, Trại rắn còn sở hữu bảo tàng rắn duy nhất ở Việt Nam và đã được xác lập kỷ lục Guiness Việt Nam về lưu giữ tiêu bản của hầu hết các loại rắn hiện đang có ở Việt Nam.
Bảo tàng rắn duy nhất ở Việt Nam và đã được xác lập kỷ lục Guiness Việt Nam về lưu giữ tiêu bản của hầu hết các loại rắn hiện đang có ở Việt Nam.
Thiếu tá Đàm Huy Hoàng, Giám đốc Trại rắn Đồng Tâm cho biết: Trải qua 47 năm xây dựng, phát triển và trưởng thành, Trung tâm đã đạt nhiều thành tựu trên nhiều lĩnh vực. Đặc biệt, trong nghiên cứu khoa học, Trung tâm có rất nhiều đề tài, đề án, dự án cấp Nhà nước và cấp Bộ, như “Nghiên cứu sinh lý, sinh thái của rắn, các biện pháp phòng và điều trị rắn độc cắn”; “Khai thác và phát triển nguồn gen rắn hổ mang đất, hổ mang chúa làm nguyên liệu sản xuất thuốc; Phối hợp với Viện Vắc xin và Sinh phẩm y tế trong sản xuất huyết thanh kháng nọc rắn để cấp cứu, điều trị cho bệnh nhân bị rắn cắn.
Trại rắn Đồng Tâm hiện có hơn 1.000 con rắn các loại, trong đó chủ yếu là rắn hổ mang.
Rắn hổ mang chúa được nuôi dưỡng và bảo tồn tại Trại rắn Đồng Tâm.
Chăm sóc rắn tại Trại rắn Đồng Tâm.
Hiện tại, Trung tâm đang thực hiện đề tài nghiên cứu khoa học cấp Bộ “Nghiên cứu bào chế, đánh giá tác dụng chống viêm, giảm đau của kem Cobratofor từ nọc rắn hổ mang”… Những đề tài, dự án của Trung tâm thực sự là những công trình khoa học trên lĩnh vực y dược có giá trị cả về mặt khoa học và thực tiễn. Nổi bật là kem bôi da Cobratoxan - sản phẩm từ đề tài nghiên cứu khoa học cấp Nhà nước được Cục Quản lý dược (Bộ Y tế) cho phép lưu hành toàn quốc. Ngoài ra, Trung tâm còn sản xuất nhiều loại thuốc, mỹ phẩm, thực phẩm từ nguồn nguyên liệu là cây, con thuốc phục vụ chăm sóc sức khỏe cho bộ đội và nhân dân.
Để có thể chăm sóc được các loài rắn độc, các nhân viên tại Trại rắn Đồng Tâm phải là người có nhiều kinh nghiệm, tính tình cẩn thận để không làm bản thân bị thương lẫn ảnh hưởng đến sức khỏe của rắn. Họ luôn phải nhẹ nhàng, tỉ mỉ trong cách chăm sóc nhằm giúp rắn thích nghi và phát triển được tốt nhất.
Mỗi ngày, một con rắn ăn khoảng 1,5kg rắn nhỏ một lần. Trong khi đó, các lòa rắn hổ chỉ ăn cóc, nhái và chuột là chủ yếu. Với khẩu phần ăn đầy dinh dưỡng như vậy, các loài rắn ở đây đều phát triển bình thường và vô cùng khỏe mạnh
Theo Thiếu tá Đàm Huy Hoàng, Trung tâm thành lập ngày 27/10/1977 trên khu căn cứ quân sự đầy mìn và dây kẽm gai do Mỹ để lại. Người có sáng kiến, ý tưởng hình thành trại rắn là cố đại tá, bác sĩ Trần Văn Dược. Ông là người có kiến thức uyên thâm, hiểu biết sâu sắc và đam mê các loài rắn. Ông mong muốn xây dựng một trại rắn đa dạng, vừa lấy huyết thanh kháng nọc rắn vừa xuất khẩu nọc rắn. Những năm đầu, trại được lấy tên là Đội nuôi trồng dược liệu - Cục Hậu cần Quân khu 9, rộng khoảng 500m2 chỉ với 3 con rắn hổ đất và một số cây thuốc để điều trị bệnh cho bộ đội và nhân dân trong thời kỳ chiến tranh.
Trung tá, bác sĩ chuyên khoa I Lê Văn Tâm, Phó chủ nhiệm Khoa Điều trị rắn cắn, cho biết: “Hiện tại vườn dược liệu của Trại rắn Đồng Tâm đang bảo tồn, lưu giữ 12 nhóm thuốc với hơn 100 loại cây. Trong thời gian sắp tới, Trại rắn Đồng Tâm tiếp tục phối hợp Viện Y học cổ truyền Quân đội hình thành một vườn dược liệu mẫu trong Quân đội thành nơi để nghiên cứu khoa học, đào tạo huấn luyện và bảo tồn phát triển các cây dược liệu quý để điều trị phục vụ chăm sóc sức khỏe cho bộ đội và nhân dân”.
Trung tá, bác sĩ chuyên khoa I Lê Văn Tâm, Phó chủ nhiệm Khoa Điều trị rắn cắn (Trại rắn Đồng Tâm) thăm khám, điều trị bệnh nhân bị rắn cắn.
Tại Khoa Điều trị rắn cắn của Trại rắn Đồng Tâm, mỗi năm tiếp nhận và chữa trị hơn 1.000 ca rắn cắn, trong đó có trên 80% là rắn độc cắn. Đa số các nạn nhân bị rắn cắn đến từ các tỉnh vùng đồng bằng sông Cửu Long, nhiều nhất là người dân bị rắn lục đuôi đỏ cắn, trung bình mỗi năm chiếm từ 600-700 ca.
Trải qua thời gian phát triển với nhiều tên gọi khác nhau, đến nay trại có tên gọi là Trung tâm Nuôi trồng nghiên cứu chế biến dược liệu, Cục Hậu cần - Kỹ thuật Quân khu 9. “Để chuẩn bị đón Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, Trung tâm cũng có nhiều phương án, chương trình, hoạt động hấp dẫn để thu hút khách tham quan du lịch và trong công tác điều trị rắn cắn ngày càng tốt hơn. Bên cạnh đó, trong nghiên cứu khoa học ngày càng có nhiều đề tài ứng dụng thực tiễn mang lại hiệu quả thiết thực, đặc biệt trong công tác chăm sóc sức khỏe cho bộ đội và nhân dân”, Thiếu tá Đàm Huy Hoàng chia sẻ thêm.
Cán bộ Trại rắn Đồng Tâm đang ghiên cứu bào chế, đánh giá tác dụng chống viêm, giảm đau của kem Cobratofor từ nọc rắn hổ mang.
Chùm ảnh: Mạnh Linh/Báo Tin tức