Khẩn trương hành động trước nỗi lo 'kép' bên dòng Vu Gia

3 giờ trướcBài gốc

Nếu sạt lở bờ sông Vu Gia đe dọa trực tiếp tính mạng thì bồi lấp lại“bóp nghẹt” sinh kế của người dân. Hiện tượng bồi lấp đất sản xuất xảy ra nghiêm trọng tại các thôn Hòa Hữu Đông, Phước Lâm, Hòa Hữu Tây (xã Hà Nha). Lớp đất cát pha được lũ cuốn về phủ dày đặc, có nơi cao hơn 1m, khiến hàng chục hécta đất nông nghiệp, hoa màu không thể canh tác trở lại.

Cùng với các cán bộ Phòng Kinh tế xã Hà Nha đến khu vực bị bồi lấp nghiêm trọng bên dòng Vu Gia, PV Báo CAND ghi nhận hàng chục, thậm chí hàng trăm hécta đất sản xuất ven sông đã bị bồi lấp rất nghiêm trọng. Việc bồi lấp diễn ra trước mùa vụ sản xuất mới làm cho đất sản xuất bị “đóng băng”, đồng nghĩa với việc nguồn thu nhập chính của người dân bị cắt đứt. Điều này đẩy người nông dân vào cảnh khó khăn chồng chất, đối mặt với nguy cơ tái nghèo sau thiên tai.

Trên mảnh đất canh tác rộng chừng 500m2, bị bồi lấp hơn 0,5m, ông Phan Nhất (SN 1964, trú thôn Hòa Hữu Tây, xã Hà Nha) cùng vợ cố khắc phục bồi lấp đám hoa màu. Ông Nhất cho biết, hồi trước đám đất của gia đình ông trồng đậu phụng, ngô cho năng suất rất cao. Song, sau đợt mưa lũ dữ cuối tháng 10, đầu tháng 11 vừa qua kéo theo lượng đất cát pha tràn về bồi lấp quá nhiều nên mùa này gia đình ông chưa biết trồng giống cây gì cho phù hợp.

“Đất sản xuất bị bồi lấp ri thì biết trồng cây chi được con. Chừ vợ chồng chú chỉ nhặt nhạnh mấy cành cây củi bị mắc lại và cố gắng san gạt đất bồi được ít nào hay ít đó, chứ chưa có biện pháp gì hiệu quả cả. Rất mong chính quyền quan tâm, hỗ trợ người nông dân lúc này”, ông Nhất chia sẻ.

Theo ông Nhất, tình trạng bồi lấp đất sản xuất rất đáng lo ngại, trong khi đó, sạt lở bờ sông Vu Gia cũng khiến người dân rất bất an. Sau các đợt mưa lũ vừa qua, bờ sông Vu Gia đã bị sạt lở rộng hàng trăm mét, kéo dài nhiều cây số. Nếu không có giải pháp căn cơ, bền vững lâu dài thì chỉ sau vài trận lũ nữa, tình trạng sạt lở sẽ đe dọa đến an toàn nhà cửa và đất sản xuất của người dân dọc sông. Như lời ông Nhất, chúng tôi ghi nhận bờ sông Vu Gia đoạn qua thôn Hòa Hữu Đông, Hòa Hữu Tây bị sạt lở rất nghiêm trọng. Bờ sông bị xâm thực nặng, giữa dòng sông giờ nổi lên mấy bụi tre mà người dân trồng ngày trước, bên trong là một căn nhà bị sạt lở trôi tuột xuống lòng sông, chỉ còn sót lại dấu vết của nền bê tông, tường vỡ vụn và mấy bi giếng đào nổi trồi lên mặt nước.

Chính quyền xã Thượng Đức cắm biển cảnh báo sạt lở bờ sông tại thôn Hà Dục Đông.

Ông Mai Thanh Sang, Chủ tịch UBND xã Hà Nha cho biết, đợt mưa lũ vừa qua đã gây thiệt hại nặng nề trên địa bàn với tổng thiệt hại kinh tế hơn 153 tỷ đồng. Tại xã Hà Nha, lượng đất cát bồi lấp kênh mương thủy lợi, bồi lấp đất sản xuất cây màu của bà con nhân dân đặc biệt lớn.

Không chỉ bờ sông Vu Gia phía xã Hà Nha bị sạt lở, ở phía bờ bên kia thuộc xã Thượng Đức cũng xảy ra tình trạng sạt lở nghiêm trọng. Tại thôn Hà Dục Đông, xã Thượng Đức, qua kiểm tra của chính quyền địa phương cho thấy tình trạng sạt lở dọc bờ sông, sát nhà dân với chiều dài hàng trăm mét và khối lượng sạt lở đất rất lớn. Ngoài ra, sạt lở bờ tả sông Vu Gia tại khu vực thôn Hội Khách Tây, xã Thượng Đức cũng được ghi nhận với chiều dài khoảng 300m, nguy cơ ảnh hưởng trực đến 30 hộ dân. Xã Thượng Đức đã có báo cáo gửi UBND TP Đà Nẵng và các sở, ngành liên quan đề xuất phương án xử lý và biện pháp khắc phục.

Tình trạng sạt lở tại thôn Hà Dục Đông được xã Thượng Đức xác định đây là nội dung, nhiệm vụ quan trọng, cần sớm khắc phục nhằm giảm thiểu thiệt hại đất sản xuất, đảm bảo an toàn cho nhân dân. Phòng Kinh tế xã Thượng Đức đã có báo cáo và đề xuất nhu cầu khắc phục bằng hình thức kè tại khu vực này là rất cấp thiết, đã tham mưu UBND xã báo cáo nhu cầu kế hoạch vốn trung hạn 2026-2030 với tổng kinh phí đề xuất đoạn Hà Dục Đông - Tịnh Đông Tây là 100 tỷ đồng.

Xuôi về phía hạ du, tại thôn Đại An, khu vực cầu Quảng Huế (tuyến đường ĐT609C), chính quyền xã Đại Lộc đã khảo sát và ghi nhận dòng nước lũ chảy xiết đã gây ra sạt lở nghiêm trọng bờ Bắc sông Vu Gia theo vách đứng. Đoạn bờ sạt lở dài hơn 300m, bề rộng từ 25-30m, làm mất diện tích đất sản xuất hoa màu của nhân dân, phá hủy mặt bằng canh tác, ảnh hưởng trực tiếp đến sinh kế và nguồn thu nhập của các hộ nông dân.

Người dân kể, trước đây, khu vực này là bãi bồi ổn định, nhưng hiện nay dòng chảy thay đổi hướng đã gây xói lở nghiêm trọng, làm tăng nguy cơ mất đất sản xuất và phá hủy các công trình hạ tầng nội đồng, thủy lợi và đường giao thông phục vụ sản xuất. Đặc biệt, sạt lở đã tiến sát đến mố cầu Quảng Huế, làm suy yếu nền móng công trình. Nếu không có biện pháp gia cố khẩn cấp, mố cầu có nguy cơ hư hỏng nghiêm trọng, dẫn đến tê liệt hoàn toàn giao thông trên tuyến ĐT609C, khiến các xã Vu Gia và Phú Thuận mất khả năng kết nối, ảnh hưởng nghiêm trọng đến vận chuyển nông sản, vật tư, máy móc và đi lại của người dân.

Từ thực tế tình trạng sạt lở bờ sông và bồi lấp đất sản xuất ven sông Vu Gia qua địa bàn các xã Thượng Đức, Hà Nha, Đại Lộc đã vượt quá khả năng xử lý của chính quyền cấp xã. Mà đây cũng là thực trạng đang xảy ra tại nhiều địa phương của miền Trung, đòi hỏi sự vào cuộc khẩn cấp với một chiến lược tổng thể và dài hạn. Các cơ quan chức năng cần có kế hoạch khảo sát, đánh giá tổng thể và triển khai ngay các giải pháp hợp lý mang tính bền vững tại các điểm nóng sạt lở để bảo vệ an toàn cho người dân.

Tương tự đó là các giải pháp, chính sách hỗ trợ người dân tại các thôn bị bồi lấp, sớm khôi phục sản xuất. Về lâu dài, cần có giải pháp quản lý tổng hợp, đồng bộ đối với toàn bộ lưu vực sông Vu Gia, bao gồm cả việc điều tiết thủy điện và các dự án phát triển, để giảm thiểu tối đa tác động tiêu cực đến dòng chảy tự nhiên và hệ sinh thái ven sông.

Ngọc Thi

Nguồn CAND : https://cand.com.vn/ban-doc-cand/khan-truong-hanh-dong-truoc-noi-lo-kep-ben-dong-vu-gia-i789663/