Hình ảnh tại tọa đàm hôm 15/10. Ảnh: Người Đô Thị.
Tại tọa đàm “Làm gì để bảo tồn và phát huy giá trị di sản Nhà Bưu điện Sài Gòn?” do Tạp chí Người Đô Thị tổ chức ngày 15/10, nhiều chuyên gia kiến trúc và nghiên cứu văn hóa nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo vệ tổng thể quần thể di sản đô thị tại khu vực trung tâm TP.HCM.
PGS.TS Nguyễn Hạnh Nguyên cho rằng cần định vị toàn bộ cụm không gian quanh Bưu điện Trung tâm TP.HCM, bao gồm Nhà thờ Đức Bà, Công xã Paris, Nguyễn Văn Bình... như một quần thể di sản đặc biệt của đô thị. “Toàn bộ khu vực này chính là lõi mà các đô thị trên thế giới rất cần. Tại sao chúng ta không nhìn ra giá trị đấy mà lại cứ đi xé nhỏ ra?”, bà đặt vấn đề.
Theo TS Nguyên, các nước như Singapore hay Mumbai đều có bộ hướng dẫn quản lý di sản đô thị rất chặt chẽ, từ màu sơn, vật liệu đến công năng. “Tổng thể kiến trúc cảnh quan ở đây chỉ nên cho phép các công trình văn hóa, không nên thương mại hóa một cách tùy tiện”, bà nhấn mạnh.
Ở góc nhìn kỹ thuật và bảo tồn kiến trúc, TS.KTS Hoàng Anh Tú phân tích tòa nhà Bưu điện hiện tại và công trình số 125 Hai Bà Trưng là một tổng thể gắn kết được thiết kế ngay từ đầu theo nguyên tắc front office - back office (Tạm dịch: Văn phòng phía trước - Văn phòng phía sau). “Nếu giá trị sử dụng lấn át giá trị văn hóa và kỹ thuật, thì cuối cùng biểu tượng đô thị sẽ bị rạn nứt”, ông cảnh báo.
Ông cũng dẫn chứng nhiều mô hình bảo tồn thành công ở khu vực Đông Nam Á như Fullerton Hotel tại Singapore vốn là Bưu điện trung tâm được cải tạo lại nhưng vẫn giữ trọn kiến trúc gốc. Từ đó, ông khẳng định việc tái sử dụng công trình di sản là khả thi, miễn là tôn trọng nguyên trạng và bối cảnh đô thị.
Các chuyên gia đồng thuận việc xếp hạng di tích cho Bưu điện Trung tâm cần được tiến hành sớm và theo hướng mở rộng phạm vi bảo tồn, không chỉ dừng lại ở kiến trúc mặt tiền, mà bao gồm toàn bộ không gian đô thị liên kết. Đây là nền tảng để gìn giữ một phần ký ức đô thị đặc sắc và tạo động lực phát triển bền vững cho thành phố.
Đức An