Sự kiện là lời tri ân thiêng liêng gửi đến 16 thanh niên xung phong thuộc Đại đội thanh niên xung phong C130 anh hùng đã ngã xuống vào 53 năm về trước, và đặc biệt ý nghĩa trong không khí cả nước kỷ niệm 80 năm Quốc khánh Việt Nam.
Dự chương trình có các đồng chí Trần Quang Phương - Phó Chủ tịch Quốc hội; Nguyễn Văn Hùng - Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch;Lê Ngọc Quang - Bí thư Tỉnh ủy Quảng Trị. Cùng dự còn có các đồng chí lãnh đạo các bộ, ban, ngành Trung ương; lãnh đạo các tỉnh Hà Tĩnh, Hưng Yên; lãnh đạo Tập đoàn T&T Group, Ngân hàng SHB.
Các đại biểu thực hiện nghi thức cắt băng khánh thành.
Bến phà anh hùng trên “tọa độ lửa”
Bến phà Long Đại trên đường 15 – Trường Sơn (xã Trường Ninh, Quảng Trị) từng là huyết mạch giao thông nối miền Bắc với chiến trường miền Nam và nước bạn Lào. Nhằm “cắt đứt” tuyến chi viện này, Mỹ đã dội xuống hàng vạn tấn bom, biến nơi đây thành “tọa độ lửa”. Đầu năm 1971, để giảm tổn thất, bến phà được tách thành hai nhánh: Phà I gần cầu và Phà II cách 500m về hạ lưu, nơi Đại đội Thanh niên xung phong C130 Thái Bình cùng bộ đội công binh thường trực làm nhiệm vụ.
Ông Hoàng Nam - Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Quảng Trị phát biểu tại lễ khánh thành.
Tại nơi được mệnh danh “túi bom”, “chảo lửa”, các chiến sĩ Thanh niên xung phong C130 vẫn kiên cường bám trụ, giữ vững quyết tâm “đánh địch mà đi, mở đường mà tiến”, đảm bảo huyết mạch giao thông.
Trong hai trận bom ác liệt ngày 19 và 23/9/1972, 16 chiến sĩ (7 nữ, 9 nam) đã anh dũng hy sinh khi làm nhiệm vụ, để mạch máu chi viện cho chiến trường không bao giờ đứt gãy. Sự hy sinh ấy trở thành biểu tượng bất tử của tinh thần “Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh”, để hôm nay Bến phà Long Đại mãi là “địa chỉ đỏ” trong hành trình tri ân và giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ.
“Máu đào của các anh, các chị đã hòa vào dòng sông, khắc lên trang sử Quảng Trị một bản anh hùng ca bất tử, để mỗi khi nhắc đến, lòng ta lại trào dâng niềm thương nhớ, tự hào và biết ơn vô hạn”, ông Hoàng Nam, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Quảng Trị nhấn mạnh.
“Địa chỉ đỏ” bên dòng Long Đại
Cũng theo lãnh đạo tỉnh Quảng Trị, nhận thức rõ giá trị thiêng liêng của di tích, nhiều năm qua, tỉnh đã quan tâm công tác đầu tư, tôn tạo. Năm 2012, Nhà bia tưởng niệm 16 Thanh niên xung phong hy sinh đã được khánh thành bằng nguồn kính phí xã hội hóa. Tháng 10/2016, di tích được công nhận là di tích lịch sử cấp tỉnh.
Trải qua thời gian, một số hạng mục xuống cấp, quy mô công trình chưa tương xứng với tầm vóc, ý nghĩa lịch sử của địa danh. Trước yêu cầu cấp thiết đó, đồng thời đáp ứng nguyện vọng sâu sắc của nhân dân, các cựu TNXP và thân nhân gia đình liệt sĩ, tỉnh đã lên phương án nâng cấp, tôn tạo công trình.
Tháng 4/2025, với sự đồng hành của Tập đoàn T&T Group cùng nhiều doanh nghiệp và cá nhân, dự án Nâng cấp, tôn tạo di tích lịch sử Bến phà II Long Đại đã chính thức khởi công. Toàn bộ nguồn lực tài chính do các đơn vị tài trợ đóng góp, hiện thực hóa chủ trương xã hội hóa, nhằm xây dựng khu tưởng niệm nơi 16 Thanh niên xung phong anh dũng hy sinh được đồng bộ, khang trang và bền vững.
Sau hơn 4 tháng triển khai khẩn trương, công trình đã hoàn thành với tổng mức đầu tư gần 20 tỷ đồng. Điểm nhấn là Đài tưởng niệm mới, mô phỏng hình bó lúa gồm 16 bông cao 16 mét trên khối bệ hình ngôi sao – biểu tượng thiêng liêng tưởng nhớ 16 Thanh niên xung phong quê lúa Thái Bình đã ngã xuống hơn 50 năm trước.
Các đại biểu dâng hương tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ tại sự kiện.
Công trình Nhà khánh tiết – tư liệu hơn 200m² được xây dựng theo kiến trúc nhà năm gian truyền thống, vừa phục vụ tiếp đón đại biểu, vừa trưng bày tư liệu, hiện vật lịch sử. Hai nhà chờ, bến thuyền, cổng chính – phụ cùng hệ thống hàng rào được xây mới, tạo diện mạo trang nghiêm cho toàn bộ di tích.
Hạ tầng đồng bộ gồm sân hành lễ, đường dạo, bãi đỗ xe, cây xanh, chiếu sáng và cảnh quan sân vườn; đặc biệt có đường dốc riêng cho thương binh, người khuyết tật – thể hiện tính nhân văn và tiếp cận toàn diện.
Nhà bia tưởng niệm được tu bổ, thay mới mái ngói, mái đao và các hạng mục xuống cấp, vừa đảm bảo thẩm mỹ vừa bền vững. Các hệ thống phụ trợ như PCCC, chống sét, cấp thoát nước, chiếu sáng, âm thanh và camera giám sát được lắp đặt đầy đủ, đáp ứng vận hành và bảo tồn lâu dài.
Không gian trưng bày ứng dụng công nghệ hiện đại với sa bàn trực quan, phim tư liệu và kiosk cảm ứng, giúp du khách tiếp cận thông tin sinh động, hấp dẫn.
Sự kết hợp giữa công nghệ hiện đại và nội dung lịch sử phong phú mang đến cho du khách trải nghiệm chân thực, sâu sắc về quá khứ hào hùng. Các hạng mục được triển khai theo đúng quy hoạch, với kiến trúc hài hòa không gian tri ân, bản sắc văn hóa địa phương và ưu tiên vật liệu thân thiện môi trường, bền vững với khí hậu. Nhờ đó, quần thể di tích hình thành khang trang, hài hòa và trang nghiêm.
Đặc biệt, ngày 9/9/2025, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ban hành Quyết định số 3232/QĐ-BVHTTDL xếp hạng Bến phà II Long Đại là di tích cấp quốc gia. Lễ công bố Quyết định, đón nhận Bằng xếp hạng và khánh thành công trình càng thêm ý nghĩa khi diễn ra đúng dịp tri ân 53 năm ngày hy sinh của 16 Thanh niên xung phong anh hùng.
“Hôm nay, người dân Quảng Trị tự hào và phấn khởi khi Bến phà Long Đại vinh dự được công nhận là Di tích lịch sử cấp quốc gia. Công trình sẽ trở thành địa chỉ đỏ để giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ hôm nay và mai sau”, lãnh đạo tỉnh Quảng Trị khẳng định.
Lời tri ân thiêng liêng từ hiện tại
Phát biểu tại sự kiện, ông Nguyễn Ngọc Nghị – Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn T&T Groupkhẳng định: Với tinh thần uống nước nhớ nguồn, đền ơn đáp nghĩa, Tập đoàn T&T vinh dự được tỉnh Quảng Bình trước đây, nay là tỉnh Quảng Trị tin tưởng lựa chọn là một trong những đơn vị đồng hành, tài trợ kinh phí nâng cấp, tôn tạo Khu di tích.
“Đây không chỉ là trách nhiệm mà còn là tình cảm, sự tri ân mà chúng tôi mong muốn gửi tới những anh hùng, liệt sĩ cũng như nhân dân Quảng Trị; góp phần cùng với địa phương bảo tồn và phát huy giá trị khu di tích lịch sử có ý nghĩa quan trọng này”, Phó Tổng Giám đốc T&T Group nhấn mạnh.
Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn T&T Group Nguyễn Ngọc Nghị phát biểu tại sự kiện
Theo ông Nghị, nhắc tới Bến phà II Long Đại, thế hệ hôm nay không chỉ gọi tên một di tích mà còn chạm vào mạch nguồn ký ức của Quảng Trị. Cùng với Thành cổ Quảng Trị, cụm di tích đôi bờ Hiền Lương – Bến Hải, Nghĩa trang Trường Sơn, địa đạo Vịnh Mốc…, Bến phà II Long Đại góp phần tạo nên không gian di sản liên hoàn, nơi từng nhịp cầu, bến nước, con đường đều nhắc nhớ các thế hệ về giá trị thiêng liêng của hòa bình, độc lập.
Trong khuôn khổ sự kiện, Tập đoàn T&T và ông Lê Đức Kính – Trưởng Ban Dự án, Ban Quản lý xây dựng Tập đoàn T&T – đã vinh dự nhận Bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị vì những đóng góp tích cực trong công tác triển khai công trình tu bổ, tôn tạo di tích lịch sử Bến phà II Long Đại.
Ông Nguyễn Ngọc Nghị (thứ 4 từ bên trái qua) thay mặt Tập đoàn T&T Group nhận Bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị.
Theo ban tổ chức, Lễ Khánh thành công trình tôn tạo khu tưởng niệm nơi hy sinh của 16 Thanh niên xung phong tháng 9/1972 tại Bến phà Long Đại chính là lời tri ân thiêng liêng của thế hệ hôm nay gửi đến những anh hùng, liệt sĩ đã ngã xuống nơi “tọa độ lửa” năm xưa.
Trong hành trình 32 năm phát triển, dưới sự dẫn dắt của Doanh nhân Đỗ Quang Hiển, T&T Group và Ngân hàng SHB luôn lấy triết lý “phát triển doanh nghiệp gắn với trách nhiệm xã hội” làm kim chỉ nam. Với tinh thần ấy, tập đoàn, ngân hàng cùng các doanh nghiệp trong hệ sinh thái đã ủng hộ hàng nghìn tỷ đồng cho nhiều công trình lịch sử, văn hóa tầm quốc gia; hỗ trợ người nghèo, người yếu thế; phụng dưỡng Mẹ Việt Nam Anh hùng; xây dựng nhà đại đoàn kết; hỗ trợ đồng bào vùng thiên tai, bão lũ; trao học bổng cho học sinh, sinh viên hiếu học có hoàn cảnh khó khăn.
Tại Quảng Trị, nhiều năm qua, T&T Group và SHB không chỉ đồng hành cùng địa phương trong phát triển kinh tế mà còn gắn bó bền bỉ với các hoạt động cộng đồng. Đặc biệt, tập đoàn đã tham gia tu bổ ba di tích lịch sử trọng điểm của tỉnh: Đôi bờ Hiền Lương – Bến Hải, Thành cổ Quảng Trị và Nghĩa trang Liệt sĩ Quốc gia Trường Sơn.
Hồng Nhung