Lion Championship MMA là giải đấu chuyên nghiệp đầu tiên tại Việt Nam dành riêng cho bộ môn võ thuật tổng hợp (MMA).
Nhưng những gì MMA Việt Nam đạt được mới chỉ là bước khởi đầu. Chiến lược phát triển bộ môn này cần điều chỉnh, hướng vào trọng tâm để vươn ra thế giới.
Việc thành lập (VMMAF) từ năm 2020 là bước ngoặt mang tính quan trọng. Từ đó, các giải MMA toàn quốc và trẻ được tổ chức thường xuyên, góp phần phát hiện lớp võ sĩ mới gắn bó với thể thao đỉnh cao.
Những bước khởi đầu mạnh mẽ
Lion Championship MMA là giải đấu chuyên nghiệp đầu tiên tại Việt Nam dành riêng cho bộ môn võ thuật tổng hợp (MMA), do VMMAF phối hợp cùng các đối tác tổ chức từ năm 2022. Giải đã nhanh chóng trở thành bệ phóng cho các võ sĩ trẻ tài năng trong nước, góp phần chuyên nghiệp hóa phong trào và xây dựng hệ sinh thái MMA bài bản tại Việt Nam. Lion Championship được tổ chức theo hình thức giải đấu xuyên suốt trong năm, gồm nhiều sự kiện vòng loại, bán kết và chung kết theo thể thức loại trực tiếp. Các võ sĩ thi đấu theo hệ thống 8 hạng cân chuyên nghiệp của nam (56 kg, 60 kg, 65 kg, 70 kg, 77 kg, 84 kg, 93 kg) và nữ (52 kg). Mỗi trận đấu diễn ra trong lồng bát giác tiêu chuẩn quốc tế, với thời lượng ba hiệp (mỗi hiệp 5 phút), riêng các trận tranh đai vô địch có thể kéo dài đến năm hiệp.
Võ sĩ được tuyển chọn từ nhiều nguồn: các câu lạc bộ MMA trong nước, chuyên nghiệp ở bộ môn khác chuyển sang và các gương mặt từ phong trào nghiệp dư. Việc phân hạng, xếp cặp và tích điểm được thực hiện chặt chẽ nhằm xây dựng bảng xếp hạng công khai, minh bạch. Từ bệ phóng này, nhiều gương mặt tiêu biểu như võ sĩ Trần Quang Lộc (Huy chương vàng SEA Games 32) đã xuất hiện như biểu tượng của MMA Việt với tinh thần quyết tâm và niềm đam mê cháy bỏng. Bên cạnh đó, những tài năng như Nguyễn Thị Thanh Trúc, Phạm Quốc Đạt và Hoàng Nam Thắng… cũng không ngừng gây chú ý tại các giải quốc tế, phản ánh tiềm năng đáng kể của nền võ thuật Việt Nam.
Tại SEA Games 32 tổ chức năm 2023, MMA chính thức được đưa vào hệ thống thi đấu. Việt Nam đã giành nhiều huy chương, nổi bật là tấm Huy chương vàng của Trần Quang Lộc ở hạng 65 kg, cho thấy bản lĩnh và khả năng cạnh tranh trong khu vực Đông Nam Á. Không chỉ vậy, tại Giải vô địch MMA châu Á 2024, Việt Nam gây bất ngờ khi có hai võ sĩ vào bán kết. Dù chưa giành huy chương, nhưng đây là dấu hiệu tích cực tiếp tục cho thấy MMA Việt Nam đủ khả năng tranh đua ở cấp châu lục. Bởi trước đó, võ sĩ Nguyễn Tiến Long giành Huy chương vàng hạng 65 kg nội dung MMA truyền thống tại Giải vô địch MMA châu Á lần thứ nhất năm 2023.
Và mới đây nhất, ngày 23/5 vừa qua, võ sĩ Nghiêm Văn Ý đã vào tới bán kết MMA Road to UFC 2025 sẽ diễn ra trong tháng 8 tới… Không chỉ dừng lại ở các trận đấu quốc tế, một số võ sĩ Việt Nam như Phạm Quốc Đạt và Hoàng Nam Thắng đã được giao lưu thi đấu với các giải thuộc IMMAF, BRAVE CF và ROAD FC, cho thấy MMA Việt Nam đã bước đầu hội nhập với “đường đua khuôn khổ toàn cầu”.
Thách thức và định hướng phát triển
Bên cạnh những tín hiệu lạc quan, phần còn lại của hệ thống MMA vẫn còn nhiều vấn đề chưa được giải quyết: Trung tâm huấn luyện chuẩn quốc tế tại hai đầu đất nước Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh chưa được hình thành. Các phòng tập hiện nay hầu hết do tư nhân đầu tư và vận hành, thiếu lồng đấu đạt chuẩn để tổ chức giải chuyên nghiệp toàn quốc. Đội ngũ huấn luyện viên còn thiếu kỹ năng chuyên sâu tổng hợp, đa số đến từ các môn võ quen thuộc như: boxing, judo, muay, wushu… cho nên chưa bảo đảm theo đúng xu hướng hiện đại của MMA. Về tài chính, nhiều võ sĩ vẫn phải tự chi trả chi phí tập huấn, việc thiếu nguồn hỗ trợ khiến họ khó tập trung toàn lực cho thi đấu quốc tế.
VMMAF đang hoạch định chiến lược phát triển đến năm 2030 với các mục tiêu rõ ràng: thành lập trung tâm MMA quốc gia, tuyển chọn võ sĩ trẻ từ khắp các địa phương và tăng cường hợp tác quốc tế. Chiến lược còn đặt mục tiêu tổ chức giải MMA chuyên nghiệp , mô phỏng mô hình giải ONE Championship nhằm tạo động lực thi đấu và thu hút tài trợ. Điều này đã được Huấn luyện viên trưởng đội tuyển MMA quốc gia Trần Văn Thắng bày tỏ: “Chúng tôi không chỉ muốn tham gia mà muốn có võ sĩ Việt Nam đóng vai trò quan trọng trên các sàn đấu ONE, UFC trong vài năm tới”.
Vấn đề quan trọng hiện còn thiếu là cơ chế chính sách và sự hỗ trợ từ Nhà nước; một hệ sinh thái vững chắc dựa trên nguồn lực cơ sở vật chất, đội ngũ chuyên gia quốc tế và tài chính bền vững. Bước đầu, MMA được xem là một trong những môn có khả năng vươn tầm quốc tế. Nguyên Cục trưởng Thể dục thể thao quốc gia Việt Nam Đặng Hà Việt chia sẻ: “Chúng ta phải đầu tư trọng điểm cho các môn từ lực lượng đến trang thiết bị, để nhắm đến ASIAD 2026 và Olympic 2028…, tạo điều kiện để các môn thể thao mới như MMA phát triển đúng hướng”.
MMA là môn thể thao võ thuật thể hiện sức mạnh, chiến thuật, khả năng chịu đòn và bản lĩnh không chịu khuất phục. Việt Nam từ lâu đã có nền võ học truyền thống mạnh. Với MMA, chúng ta có thể kết hợp tinh hoa võ cổ truyền với kỹ thuật hiện đại để tạo ra con đường riêng mang bản sắc quốc gia.
Để võ sĩ Việt Nam có thể góp mặt trên sàn UFC và khán giả được tự hào với hình ảnh trên các võ đài quốc tế, cần sự đầu tư chiến lược từ cả Nhà nước, liên đoàn, cộng đồng và khối tư nhân. MMA Việt Nam đang đứng trước ngưỡng cửa lớn. Vượt qua được khó khăn về cơ sở vật chất, nhân lực, tài chính, MMA Việt Nam hoàn toàn có thể bước lên đỉnh cao quốc tế, thể hiện tài năng, bản sắc của một nền võ thuật quốc gia và tạo niềm tin vào thế hệ trẻ.
MINH GIANG