Khép lại kỳ thi 'đặc biệt' để bắt đầu hành trình mới

6 giờ trướcBài gốc

15h30 chiều 27/6, tiếng trống báo hiệu hết giờ thi cuối cùng vang lên khắp cả nước, khép lại Kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2025, kỳ thi được xem là “chưa từng có” trong lịch sử ngành giáo dục Việt Nam. Không chỉ bởi quy mô hơn 1,16 triệu thí sinh dự thi, mà còn bởi đây là kỳ thi đầu tiên đồng thời áp dụng hai chương trình giáo dục cũ và mới, cùng những cải tiến lớn từ khâu ra đề đến công tác tổ chức thi.

Một kỳ thi đặc biệt trong bối cảnh đặc biệt

Kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2025 được tổ chức trong 2 ngày 26 và 27/6, giữa bối cảnh đất nước đang tiến hành sắp xếp lại địa giới hành chính và chuyển đổi mô hình chính quyền địa phương sang hai cấp. Giữa những thay đổi bộ máy đầy sâu rộng, kỳ thi vẫn được tổ chức an toàn, nghiêm túc, gọn nhẹ.

Trước đó, phát biểu tại Hội nghị toàn quốc về công tác chuẩn bị cho kỳ thi, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh đây không đơn thuần là một kỳ kiểm tra cuối cấp, mà là “ngưỡng cửa trưởng thành”, là bước “chuyển tiếp” mang tính định hình tương lai mỗi học sinh. Tinh thần học tập suốt đời, kết quả của 12 năm rèn luyện, tất cả hội tụ tại cột mốc này.

Lần đầu tiên, hai lứa thí sinh với hơn 1,13 triệu em học theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018 và khoảng 25.000 em học chương trình 2006 (bao gồm thí sinh tự do) bước vào kỳ thi với hai lịch thi riêng biệt. Cách tổ chức linh hoạt này vừa bảo đảm quyền lợi cho người học, vừa phản ánh tư duy đổi mới trong điều hành giáo dục.

Thí sinh chương trình mới thi bốn môn, trong đó hai môn bắt buộc là Toán và Ngữ văn, cộng thêm hai môn tự chọn thuộc các môn: Hóa học, Vật lý, Sinh học, Địa lý, Lịch sử, Giáo dục kinh tế và pháp luật, Tin học, Công nghệ và Ngoại ngữ. Thời gian thi ngắn gọn chỉ 1,5 ngày nhưng hàm lượng kiến thức, kỹ năng được đặt ra không hề nhẹ nhàng.

Đặc biệt, năm nay đánh dấu bước chuyển mạnh trong phương pháp vận chuyển đề thi: lần đầu tiên, đề được truyền từ hội đồng ra đề đến 63 tỉnh, thành qua hệ thống mã hóa của Ban Cơ yếu Chính phủ, thay thế hoàn toàn việc vận chuyển vật lý truyền thống.

Kỳ thi được tổ chức tại gần 2.500 điểm thi với hơn 50.000 phòng thi, huy động khoảng 200.000 cán bộ, giáo viên và lực lượng hỗ trợ. Những con số ấy không chỉ cho thấy quy mô khổng lồ, mà còn thể hiện nỗ lực đồng bộ của cả hệ thống chính trị, như lời Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phạm Ngọc Thưởng: “Kỳ thi thành công là nhờ sự vào cuộc của cả xã hội, sự chuẩn bị từ sớm, từ xa và sự phối hợp nhịp nhàng giữa các khâu”.

Kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2025 được xem là “chưa từng có” trong lịch sử ngành giáo dục Việt Nam. Ảnh: Thanh Tuấn

Điều khiến kỳ thi 2025 trở nên đặc biệt còn nằm ở bên trong phòng thi, nơi mỗi đề thi không chỉ kiểm tra kiến thức, mà còn phản ánh triết lý giáo dục mới: phát triển phẩm chất và năng lực người học.

Đề thi Ngữ văn năm nay được xem là “cú lật” ấn tượng nhất. Không còn sử dụng văn bản trong sách giáo khoa, đề thi đặt ra yêu cầu xử lý ngữ liệu thời sự, đời sống, nơi tư duy và cảm thụ cá nhân lên ngôi. Câu hỏi nghị luận xã hội bàn về chủ đề “Vùng trời quê hương nào cũng là bầu trời Tổ quốc” không chỉ có giá trị giáo dục sâu sắc, mà còn gợi mở chiều sâu tư tưởng về tình yêu quê hương, đất nước trong bối cảnh tinh gọn bộ máy, sáp nhập tỉnh, thành.

Thí sinh Phạm Thị Thu Hà thi tại điểm thi Trường THCS Nghĩa Tân, Cầu Giấy, Hà Nội, cho biết: “Đề thi Ngữ văn không sử dụng ngữ liệu trong sách giáo khoa là điều em đã biết trước trong quá trình ôn tập, nhưng đề thi mang đậm tính thời sự của đất nước trong cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy nên em làm bài Ngữ văn khá tốt”.

Trái lại, đề Toán lại gây nhiều thử thách. Dù bám sát chương trình mới và mục tiêu xét tốt nghiệp, nhiều thí sinh cho biết phần phân loại khó, cần tư duy sâu và kỹ năng vận dụng linh hoạt. Đây là hệ quả tất yếu khi cấu trúc đề thi đang chuyển mình: trắc nghiệm nhưng mang hơi hướng tự luận, không chỉ hỏi “biết gì” mà còn đo “làm được gì”.

Chính cách đặt vấn đề như vậy đã thúc đẩy sự thay đổi trong phương pháp giảng dạy. Giáo viên phải chuyển từ “truyền thụ” sang “gợi mở”, học sinh từ học thuộc lòng sang chủ động tư duy và kết nối thực tiễn.

Lịch sử khép lại để mở ra chặng đường mới

Kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2025 đã khép lại trong sự nhẹ nhõm của hơn một triệu thí sinh và sự đồng thuận của xã hội. Không có sự cố lớn, không có lùm xùm tổ chức, kỳ thi đi qua như một minh chứng sống động cho khả năng thích ứng và điều hành linh hoạt của ngành giáo dục.

Ngày 16/7 tới, điểm thi sẽ được công bố, sớm hơn một ngày so với năm 2024. Nhưng dù kết quả ra sao, điều đọng lại sau kỳ thi này là một bước ngoặt: giáo dục Việt Nam chính thức chia tay với một chương trình kéo dài gần 20 năm, để bước sang giai đoạn mới, giai đoạn đề cao người học như một chủ thể sáng tạo, độc lập và mang bản sắc cá nhân.

Chuyển đổi hệ thống thi cử chưa bao giờ là chuyện nhỏ, nhất là trong một quốc gia có hơn một triệu học sinh thi tốt nghiệp mỗi năm. Nhưng khi điều đó diễn ra trong bình yên, với sự chuẩn bị kỹ càng và tinh thần trách nhiệm cao, thì đó không chỉ là thành công của một kỳ thi mà là thắng lợi của một triết lý giáo dục mới.

Một mùa thi đã khép lại. Nhưng một chương mới, nơi giáo dục không chỉ đo điểm, mà đo được sự trưởng thành, bản lĩnh và nhân văn vừa mới mở ra.

Từ hôm nay (ngày 28/6), Ban Chỉ đạo thi tốt nghiệp trung học phổ thông tại các địa phương bắt đầu triển khai việc chấm thi. Trước ý kiến bày tỏ lo ngại liệu có xảy ra tình trạng "lỏng tay" trong chấm thi tốt nghiệp trung học phổ thông trong bối cảnh hợp nhất các tỉnh, thành, tại buổi họp báo sau Kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông 2025, GS Huỳnh Văn Chương, Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng, Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết, Bộ cũng đã lường trước các vấn đề có thể phát sinh trong chấm thi khi các địa phương thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp nên đã có văn bản hướng dẫn rất chi tiết cho từng bước chấm thi. Đoàn kiểm tra của Bộ đã làm việc với các địa phương và nhận được cam kết thực hiện đúng quy chế, chấm thi nghiêm túc, đảm bảo công bố kết quả thi cho thí sinh vào ngày 16/7.

Ngân Thương

Nguồn Công Thương : https://congthuong.vn/khep-lai-ky-thi-dac-biet-de-bat-dau-hanh-trinh-moi-408139.html