Câu nói vừa dứt, cả xóm cười rộ. Nhưng càng lắng lại, càng thấy gợi mở: đó không chỉ là một lời đùa, mà là một phép ẩn dụ sinh động về một cuộc gặp gỡ đầy biểu tượng giữa truyền thống và hiện đại, giữa chất dân gian và tinh thần đổi mới.
Minh họa: Tô Minh Tấn
Một người kể chuyện - Một người làm chuyện
Bác Ba Phi, biểu tượng cho người nông dân Nam Bộ, giàu trí tưởng tượng, sống chan hòa với thiên nhiên, yêu cuộc sống bằng tiếng cười và những câu chuyện “kể dóc mà thật tình”. Trong sự hài hước mộc mạc ấy là phẩm chất sáng tạo, ứng biến linh hoạt, điều kiện nền tảng để thích nghi giữa vùng đất ngập mặn, sình lầy và biến đổi.
Công tử Bạc Liêu, người ta hay nhớ đến vẻ ngoài hào hoa, nhưng ẩn sau đó là tinh thần dám nghĩ, dám làm, dám tiêu tiền vào chuyện lớn. Trong thời đại mới, hình tượng ấy có thể được nhìn bằng ánh sáng khác: khát vọng vươn lên, tư duy kinh tế tư nhân, thái độ chủ động trước thời cuộc.
Khi bác Ba Phi gặp Công tử Bạc Liêu, ấy là lúc tri thức bản địa bắt tay với tinh thần doanh thương. Một người giữ gìn hồn vía đất phương Nam, một người mở cánh cửa cho kinh tế xanh, kinh tế văn hóa phát triển.
Một cái bắt tay trên nền đất mặn
Hình dung một buổi chiều trên vàm sông Gành Hào, gió lồng lộng từ biển thổi về. Bác Ba Phi ngồi chồm hổm trên cầu khỉ, tay cầm cần câu, miệng kể chuyện cá lóc bự bằng cái ghe tam bản. Công tử Bạc Liêu, áo vest trắng, giày bóng loáng, tay cầm điếu xì gà, ngồi ghế tre mà vẫn chăm chú lắng nghe.
Câu chuyện dứt, Công tử cười vang: “Mấy chuyện bác kể, đem làm phim hay dữ. Phim thì được, nhưng đóng vai bác thì khó à nghen, bụng bự đi ghe bầu coi chừng không lọt đó nghen!”.
Tiếng cười vỡ òa. Nhưng đằng sau tiếng cười là một cái bắt tay đầy ẩn ý: truyền thống và hiện đại có thể cùng chung bàn, cùng kể lại một câu chuyện quê hương, theo cách mới, trên nền cũ.
Tỉnh Cà Mau mới - Khi câu chuyện kể thành giấc mơ phát triển
Từ một hình ảnh biểu tượng, có thể gợi mở cả một cách nghĩ mới cho không gian phát triển sau hợp nhất. Không còn đơn thuần là chồng bản đồ hành chính, mà là hợp nhất dòng chảy văn hóa, con người, tiềm năng và khát vọng.
Tỉnh Cà Mau mới có thể chọn cho mình một chiến lược khác biệt: gìn giữ nét quê, chất xưa, bản sắc đất - nước - rừng - biển. Ðồng thời, bứt phá bằng tinh thần khởi nghiệp, liên kết vùng, đổi mới công nghệ.
Triết lý từ cuộc gặp: Phát triển từ nội lực
Phát triển không bắt đầu từ cái chưa có, mà từ cái đang có. Triết lý ABCD - “Phát triển dựa trên tài sản sẵn có trong cộng đồng”, có thể bắt đầu từ một câu chuyện, một con người, một nhóm thợ thủ công, một tổ nông dân giỏi.
Hình ảnh bác Ba Phi chính là kho tàng tri thức dân gian, nếu biết trân trọng, biết tái hiện, sẽ trở thành sản phẩm du lịch, giáo dục, truyền thông. Còn tinh thần Công tử Bạc Liêu, nếu được hiểu như khát vọng đổi mới, sẽ là nguồn lực tinh thần mạnh mẽ cho thanh niên địa phương, cho doanh nhân trẻ, cho người dám nghĩ lớn từ chính quê mình.
Cà Mau Mới - Từ chuyện kể đến hành động
Khi một vùng đất biết kể lại câu chuyện của chính mình, bằng giọng nói quê hương, bằng gương mặt của người thật, việc thật, thì nơi đó không còn là “vùng trũng”, mà là điểm nhấn trong không gian phát triển.
Tỉnh Cà Mau mới, sau khi hợp nhất, hoàn toàn có thể trở thành hình mẫu về phát triển sinh thái, văn hóa, cộng đồng. Một nơi mà giấc mơ vươn xa bắt đầu bằng tiếng cười, bằng lời kể, bằng cái bắt tay giữa hai con người tưởng chừng trái ngược, nhưng thật ra, rất bổ khuyết cho nhau.
Một người dám kể khác, một người dám làm khác, và biết đâu, từ đó, một vùng đất sẽ thay đổi theo cách riêng, sâu sắc và mặn mà hơn./.
Lê Minh Hoan