Khi bạn đọc cũng là... bạn đời

3 giờ trướcBài gốc

Paul Auster, tác giả của "Khởi sinh của cô độc', và vợ. Ảnh; Vanityfair.

Tôi tin rằng nhà văn nào cũng chọn một độc giả đầu tiên cho tác phẩm của mình. Độc giả đầu tiên rất quan trọng và người viết luôn có sự chọn lựa kĩ càng, cẩn trọng vì người ấy có thể ảnh hưởng ít nhiều đến tác phẩm bởi nhận xét của anh ta.

Nhà văn Nhật Bản Haruki Murakami coi vợ mình là người cộng sự nên bà là người đầu tiên đọc tác phẩm của chồng. Điều này cũng giống như nhà văn nổi tiếng người Mỹ F. Scott Fitzgerald, bà vợ Zelda là người đầu tiên đọc tác phẩm của ông chồng nhà văn.

Danh sách các bà vợ là người đọc đầu tiên khá nhiều, có thể kể thêm Paul Auster, tác giả của Khởi sinh của cô độc và nhiều người nữa. Điều này có thể gây ngạc nhiên bởi những người sống cùng nhà, nhất là vợ chồng lại có thể là độc giả đầu tiên!

Tôi lí giải điều này ngay để mọi người khỏi hiểu lầm, bởi vợ chồng là những người rất gần gũi, hầu như họ hiểu được suy nghĩ và quan hệ của người bạn đời nên những nguyên mẫu hoặc hư cấu trong khi viết rất có thể gây ra những rắc rối. Mặt khác, vì có quan hệ quá gần gũi nên đánh giá đưa ra có thể không đủ độ khách quan cần thiết.

Nhưng mặc thế, nhiều nhà văn vẫn chọn người bạn đời của mình là một trong những độc giả đầu tiên. Vì sự tin cậy, thuận tiện, đó là người có thể giữ bí mật cho kế hoạch của tác giả và đủ thân tình để nói ra mọi suy nghĩ mà không sợ bị phật lòng.

Một đối tượng khác được nhiều người ưa thích chọn làm bạn đọc đầu tiên là những bạn nghề. Nhận xét của bạn nghề mang tính chuyên môn cao, đặc biệt nếu người ấy có nhiều kinh nghiệm. Những lời nhận xét khách quan, chân tình của bạn nghề sẽ là thứ bảo lãnh đáng tin cậy khi tác phẩm trên con đường hoàn thiện.

Tuy nhiên, bạn nghề đọc đầu tiên cũng có những hạn chế nhất định, có thể người ấy không đủ một độ trung thành và tin cậy tuyệt đối cho những bí mật của tác giả. Bạn nghề có kinh nghiệm hoặc nổi tiếng cũng có những bất tiện vì họ thường có huynh hướng “lái” tác phẩm theo quan điểm cá nhân, theo gu sở thích riêng.

Nếu lời nhận xét mang quá nhiều màu sắc cá nhân hoặc sở thích riêng, nó có thể ảnh hưởng đến tác phẩm vì biết đâu tác giả nghe theo và có những điều chỉnh lớn. Lại nữa, vì có những người luôn luôn được nhờ cậy, họ bận rộn làm qua loa hoặc đưa ra những nhận xét không chuẩn xác và không có tác dụng làm cho tác phẩm tốt lên.

Một kiểu bạn đọc được chọn nữa là các nhà phê bình. Chính tôi cũng ưa thích những bạn đọc đầu tiên kiểu này. Chọn những nhà phê bình thân thiết và uy tín đọc giúp bản thảo là một ý tưởng hay.

Nhà phê bình có điểm riêng là họ đọc theo kiểu nhà khoa học, họ lí trí và tỉnh táo hơn các nhà văn và cũng am hiểu cấu trúc và ý tưởng. Một cái nhìn khoa học sẽ phát hiện ra những ưu khiếm khuyết của tác phẩm. Những nhận xét của đối tượng này đôi khi rất bổ ích, xứng đáng để tham khảo.

Uông Triều/ Trần Lê Books & NXB Văn học

Nguồn Znews : https://znews.vn/khi-ban-doc-cung-la-ban-doi-post1609550.html