Khi bản sắc là sợi dây kết nối cộng đồng

4 giờ trướcBài gốc

Đồng bào Tày, Nùng ở Đồng Nai, Bình Phước tổ chức lễ hội Lồng tồng hàng năm. Trong ảnh: Lễ hội Lồng tồng năm 2025 của đồng bào Tày, Nùng xã Thanh Sơn, huyện Định Quán. Ảnh: Ly Na

Khi văn hóa trở thành sợi chỉ đỏ gắn kết con người, gắn kết cộng đồng cư dân thành một khối đại đoàn kết hứa hẹn sẽ tạo nên diện mạo của Đồng Nai mới đầy tiềm năng và giàu bản sắc.

Từ vùng đất Biên Hòa…

Gốm Biên Hòa, xưa vốn có một thời kỳ vàng son “trên bến dưới thuyền”, khi mà gốm có mặt ở hầu hết các công trình trong và ngoài khu vực Đông Nam Bộ. Trải qua bao thăng trầm, gốm Biên Hòa vẫn bền bỉ giữ gìn hồn gốm truyền thống bên dòng sông Đồng Nai hiền hòa. Trong sân xưởng gốm Hiến Nam (phường Hóa An, thành phố Biên Hòa), nghệ nhân Hoàng Ngọc Hiến - người thợ gốm đã gắn bó với nghề hơn 20 năm vẫn miệt mài bên bàn xoay, đôi tay thô ráp thoăn thoắt nặn hình hài chiếc bình gốm mới.

Giữa nhịp xoay đều đặn ấy, nghệ nhân Hoàng Ngọc Hiến kể chuyện xưa: “Gốm Biên Hòa nổi tiếng từ thời Pháp thuộc, gốm làm ra bán khắp Nam Kỳ Lục tỉnh. Những năm 1920-1950, gốm Biên Hòa tham gia các triển lãm lớn ở Paris, Indonesia, Nhật Bản, Thái Lan… Người Đồng Nai xưa không giỏi làm nghề thủ công mà cũng gan dạ lắm. Đánh giặc, giữ đất, dựng làng, không sợ hy sinh. Bởi vậy, nhiều sản phẩm gốm mà tôi thực hiện đã và đang kể những câu chuyện lịch sử, văn hóa của vùng đất 327 năm hình thành và phát triển”.

Nghệ nhân dân gian PHẠM LƠ chia sẻ: “Đờn ca tài tử là hồn cốt của vùng đất Đồng Nai nói riêng, Nam Bộ nói chung. Chúng tôi đã ấp ủ dự định sẽ mang tài tử, cải lương về Bình Phước biểu diễn, phục vụ bà con. Giờ đây, khi sáp nhập, Đồng Nai rộng hơn, chúng tôi càng phải gìn giữ và lan tỏa loại hình nghệ thuật này, để lời ca, tiếng đờn nối nhịp tình người, gắn kết nhân dân”.

Quả thực, Đồng Nai không chỉ là vùng đất có công nghiệp phát triển sôi động mà còn là vùng đất mang đậm dấu ấn lịch sử, kháng chiến. Từ Chiến khu Đ, đến các di tích lịch sử, văn hóa dọc sông Đồng Nai như: Nhà lao Tân Hiệp, Đền thờ và mộ Nguyễn Hữu Cảnh, đình Tân Lân, Mộ cự thạch Hàng Gòn… đều ghi dấu những trang sử hào hùng và bền bỉ của bao thế hệ cư dân kiên cường bám trụ, giữ gìn quê hương.

Không chỉ có truyền thống lịch sử kháng chiến, Đồng Nai còn nổi bật với kho tàng di sản văn hóa phi vật thể phong phú. Các lễ hội như: chùa Ông, Sayangva, Sayangbri, kỳ yên ở các đình làng; làn điệu dân ca của đồng bào các dân tộc thiểu số Đồng Nai hay các bài bản đờn ca tài tử vẫn vang vọng trong đời sống thường ngày, như sợi dây vô hình gắn kết các thế hệ người Đồng Nai với nhau.

Nghệ nhân dân gian Phạm Lơ, Chủ nhiệm Câu lạc bộ đờn ca tài tử tỉnh Đồng Nai cho biết, khi Bình Phước chính thức sáp nhập với Đồng Nai, ông cùng với nghệ sĩ Trâm Oanh cùng sáng tác một bài bản tài tử về 2 vùng đất Bình Phước - Đồng Nai như một món quà tinh thần gửi tặng người dân hai tỉnh. Bài bản này không chỉ ca ngợi thiên nhiên, con người mà còn khơi dậy niềm tự hào về cội nguồn văn hóa, hun đúc ý chí đồng lòng dựng xây quê hương ngày một giàu đẹp.

… đến kết nối, phát huy giá trị văn hóa

Trên lĩnh vực văn hóa, thời gian qua có nhiều gia đình văn hóa tiêu biểu ở Bình Phước về giao lưu nhân Ngày Gia đình Việt Nam tại Đồng Nai; hay các đội nhạc cụ dân tộc thiểu số, bộ đàn đá của Bình Phước về biểu diễn ở Đồng Nai và ngược lại. Đó chính là những minh chứng sống động cho mối quan hệ giao lưu văn hóa, kết nối giữa hai vùng đất vốn đã “thâm tình”, nay lại càng thêm gần gũi khi chính thức về chung một mái nhà hành chính.

Theo Giám đốc Trung tâm Văn hóa - điện ảnh Đồng Nai Tôn Thị Thanh Tình, từ lâu Bình Phước - Đồng Nai đã có nhiều nét tương đồng và gắn bó về lịch sử, văn hóa cũng như con người. Khi trở thành một thể thống nhất, đơn vị sẽ có điều kiện để kết nối, mở rộng các sân chơi, giao lưu văn hóa trong cộng đồng. Đây cũng là cách để vun đắp tình đoàn kết, phát huy sức mạnh con người, góp phần xây dựng Đồng Nai mới văn minh, hiện đại, đậm đà bản sắc.

Như lời nghệ nhân Phạm Lơ nhắn gửi: “Đất này, nghề này, tiếng ca, tiếng đờn này… là của chúng ta. Muốn giữ được thì phải truyền lại, làm cho nó sống tiếp, đẹp hơn, hay hơn”. Hành trình gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa đang và sẽ mở ra cơ hội mới, góp phần nâng cao đời sống tinh thần cho người dân, cùng nhau vun đắp một Đồng Nai rộng mở, hiện đại nhưng vẫn giữ được hồn quê, bản sắc truyền thống.

Và khi bản sắc văn hóa là sợi dây kết nối cộng đồng trong hành trình chung xây dựng và phát triển… những di sản quý giá được gìn giữ, những câu chuyện lịch sử, văn hóa được kể lại, được vun đắp, tất cả sẽ tiếp tục được trao truyền, lan tỏa từ thế hệ này sang thế hệ khác. Dẫu phía trước còn nhiều thách thức, nhưng với tinh thần đoàn kết, cần cù, sáng tạo của người dân hai vùng đất, một Đồng Nai mới hiện đại, năng động, nghĩa tình chắc chắn sẽ sớm khẳng định vị thế là trung tâm kinh tế, văn hóa quan trọng của miền Đông Nam Bộ.

Ly Na

Nguồn Đồng Nai : https://baodongnai.com.vn/dong-nai-cuoi-tuan/202506/khi-ban-sac-la-soi-day-ket-noi-cong-dong-8170cf1/