Khi 'chảo lửa' Tây Ninh thôi khát: Bước ngoặt từ những dòng kênh mới

4 giờ trướcBài gốc

Từ “chảo lửa” đến vùng đất hồi sinh nhờ thủy lợi

“Có trạm bơm này rồi thì nói thật là… quá tuyệt vời, không còn gì để nói nữa. Nước về tận nơi, tưới tiêu dễ dàng mà lại không tốn kém”, ông Nguyễn Khắc Sinh, nông dân xã biên giới Hòa Hội, huyện Châu Thành (cũ) tỉnh Tây Ninh vừa cười vừa khoe những bụi tre măng xanh mướt sau vụ tưới đầu tiên bằng nguồn nước từ Trạm bơm Tân Long.

Với ông Sinh và hàng trăm hộ dân nơi đây, việc có nước tưới ổn định không chỉ là niềm vui giản dị, mà còn là lời khẳng định rằng vùng đất từng được mệnh danh “chảo lửa” Đông Nam Bộ đang đổi thay từng ngày. Từ chỗ phụ thuộc vào mưa nắng, nông dân nay có thể chủ động sản xuất, nâng năng suất, cải thiện thu nhập.

Những cánh đồng xanh mướt trải dài, hệ thống kênh mương thẳng tắp đưa dòng nước mát lành đến tận chân ruộng. (Ảnh: Trần Trung)

Trạm bơm Tân Long, khởi công cuối năm 2023 với tổng vốn đầu tư hơn 218 tỷ đồng, vừa hoàn thành và đưa vào sử dụng, không chỉ tưới tiêu cho hơn 730 ha đất nông nghiệp mà còn là “mắt xích” quan trọng trong mạng lưới các công trình thủy lợi trọng điểm của Tây Ninh.

Những công trình này đang được tỉnh định hướng phục vụ đa mục tiêu - vừa bảo đảm nước cho nông nghiệp, vừa cung cấp cho sinh hoạt và công nghiệp, tạo nền tảng hạ tầng cho các cụm, khu công nghiệp chiến lược, mở ra bước đột phá trong phát triển kinh tế.

Tây Ninh từng được biết đến là “chảo lửa” của miền Đông Nam Bộ, khí hậu khắc nghiệt, đất đai khô cằn, mùa khô kéo dài khiến nông dân thường xuyên đối diện nguy cơ mất mùa. Trong nhiều thập niên, bài toán thiếu nước tưới là rào cản lớn cho phát triển nông nghiệp và đời sống nông thôn.

Nhưng bức tranh hôm nay đã khác. Những cánh đồng xanh mướt trải dài, hệ thống kênh mương thẳng tắp đưa dòng nước mát lành đến tận chân ruộng. Sự thay đổi này đến từ tầm nhìn chiến lược của tỉnh trong đầu tư hạ tầng thủy lợi - yếu tố then chốt để kích hoạt sự phát triển toàn diện.

Từ các công trình quy mô lớn như hồ Dầu Tiếng, hồ Tha La đến hàng loạt trạm bơm, kênh mương kiên cố, Tây Ninh đã từng bước hình thành các vùng sản xuất tập trung: vùng chăn nuôi công nghệ cao ở Tân Châu, vùng cây ăn quả tại Gò Dầu, vùng rau màu - thủy sản ở Dương Minh Châu, vùng mía Tân Biên… Nước còn mở lối cho phát triển du lịch sinh thái, du lịch nông nghiệp, mang đến nguồn thu mới cho người dân.

Không chỉ dừng lại ở phục vụ nông nghiệp, các dự án thủy lợi mới ở Tây Ninh đang được định hướng đa mục tiêu, hỗ trợ hạ tầng cho các cụm, khu công nghiệp trọng điểm. Đây là chiến lược để tạo bước đột phá về kinh tế, thu hút đầu tư và phát triển đô thị.

Ông Nguyễn Đình Xuân, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Tây Ninh. (Ảnh: Trần Trung)

Ông Nguyễn Đình Xuân, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Tây Ninh cho biết, ông trình Trạm bơm Tân Long không chỉ cấp nước cho sản xuất nông nghiệp, mà còn hướng đến cung cấp nước cho công nghiệp và sinh hoạt, phục vụ trực tiếp cho Khu kinh tế cửa khẩu Mộc Bài - trung tâm động lực trong trục phát triển Đông - Tây của vùng, nhất là khi cao tốc TP.HCM - Mộc Bài được triển khai.

Nhờ hạ tầng thủy lợi bảo đảm, nhiều doanh nghiệp đã mạnh dạn đầu tư: Công ty TNHH Hưng Thịnh với vùng sản xuất 1.287 ha; Công ty TNHH MTV Bò sữa Việt Nam (Vinamilk) với Trang trại bò sữa Tây Ninh 250 ha; Công ty Thành Thành Công (TTC) Tây Ninh tại Nông trường TTC Bến Cầu 150 ha.

"Các dự án này không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế trực tiếp, mà còn tạo việc làm, nâng cao thu nhập, hình thành chuỗi giá trị liên kết giữa nông dân - doanh nghiệp - thị trường", ông Xuân nói.

Hướng đến mạng lưới thủy lợi hiện đại, phủ khắp vùng sản xuất

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Tây Ninh, giai đoạn 2026 - 2030, tỉnh dự kiến triển khai 25 dự án thủy lợi từ nguồn vốn đầu tư công với tổng kinh phí khoảng 1.553 tỷ đồng (gồm 630 tỷ đồng từ ngân sách trung ương, 517,2 tỷ đồng từ ngân sách địa phương và khoảng 406 tỷ đồng từ nguồn vốn ODA).

Hiện tỉnh tập trung mở rộng, kiên cố hóa hệ thống kênh cấp 1, 2, 3 nhằm nâng tỷ lệ diện tích tưới chủ động lên hơn 85%, giảm phụ thuộc thời tiết. Song song đó, Tây Ninh đang triển khai giai đoạn 2 dự án tưới tiêu khu vực phía Tây sông Vàm Cỏ Đông, kỳ vọng vừa phục vụ nông nghiệp, vừa hỗ trợ hạ tầng cho các khu công nghiệp.

Đặc biệt, hồ Dầu Tiếng sẽ được khai thác theo hướng đa mục tiêu: Bảo đảm tưới tiêu cho nông nghiệp. Cấp nước cho đô thị và công nghiệp; Phát triển du lịch sinh thái kết hợp bảo vệ môi trường. Nông dân hưởng lợi - Kinh tế địa phương tăng tốc.

Tác động của các công trình thủy lợi không chỉ nằm ở những con số thống kê, mà còn thể hiện rõ qua đời sống người dân.

Bà Trần Thị Hồng, hộ canh tác 4 ha lúa và rau màu ở Hòa Hội, chia sẻ: "Ngày xưa mỗi vụ tôi phải tính toán xem nước có đủ không, gieo trễ là coi như mất trắng. Bây giờ có kênh dẫn nước, tôi yên tâm xuống giống đúng thời vụ, năng suất tăng 20-30%. Có thêm nguồn thu, gia đình tôi sửa được nhà, cho con học nghề”.

Không chỉ người dân trồng lúa hay rau màu, những hộ chăn nuôi cũng được hưởng lợi khi có nguồn nước sạch, ổn định, giảm rủi ro dịch bệnh. Các dịch vụ phụ trợ như chế biến nông sản, vận tải, thương mại… cũng phát triển nhờ nguồn nguyên liệu dồi dào và ổn định.

Hệ thống tươi tiêu bắc qua sông Vàm Cỏ Đông, Tây Ninh.

Định hướng của ngành nông nghiệp Tây Ninh trong thời gian tới là đầu tư hệ thống thủy lợi phục vụ đa mục tiêu, đồng bộ với giao thông nông thôn, lưới điện, khu sản xuất.

Điều này sẽ góp phần nâng cao hiệu quả vận chuyển hàng hóa; thuận lợi cho người dân chuyển đổi cây trồng; Cơ cấu lại sản xuất nông nghiệp theo hướng giá trị cao, bền vững; Sự phối hợp chặt chẽ giữa thủy lợi - giao thông - điện lực sẽ tạo nên một hạ tầng sản xuất hoàn chỉnh, đáp ứng cả yêu cầu của nông nghiệp công nghệ cao lẫn công nghiệp chế biến, xuất khẩu.

Từ “chảo lửa” khô hạn, Tây Ninh đang dần trở thành vùng đất màu mỡ, là điểm sáng về nông nghiệp hiện đại, công nghiệp phát triển và đời sống nông thôn khởi sắc. Những công trình như Trạm bơm Tân Long không chỉ dẫn nước về ruộng, mà còn dẫn dòng chảy của niềm tin và khát vọng đổi thay - để vùng biên này tiếp tục vươn lên mạnh mẽ trên bản đồ kinh tế Việt Nam.

Tâm Thọ

Nguồn VTC : https://vtcnews.vn/khi-chao-lua-tay-ninh-thoi-khat-buoc-ngoat-tu-nhung-dong-kenh-moi-ar958607.html