Những dấu hiệu cần cảnh giác tuyệt đối
Theo Tiến sĩ Regine Muradian, chuyên gia tâm lý lâm sàng, cha mẹ cần đặc biệt chú ý đến các biểu hiện bất thường của con, ngay cả khi chúng có vẻ nhỏ nhặt.
Một số dấu hiệu cảnh báo bao gồm:
- Mất cảm giác thèm ăn hoặc thay đổi khẩu vị đột ngột: Đây có thể là dấu hiệu của lo âu, trầm cảm hoặc rối loạn ăn uống, chứ không đơn thuần là “giai đoạn kén ăn”.
- Thường xuyên tức giận, nổi cáu, có hành vi bạo lực: Nếu những hành vi này kéo dài mà không được can thiệp, chúng có thể tiếp diễn và trầm trọng hơn trong những năm học tiểu học và trung học.
- Lén lút sử dụng thiết bị điện tử: Tiến sĩ Brett Biller cảnh báo: “Nếu trẻ khăng khăng muốn sử dụng internet trong không gian riêng tư mà không có sự giám sát, cha mẹ cần tìm hiểu lý do phía sau hành vi đó thay vì cấm đoán đơn thuần”.
Ảnh minh họa: stock.adobe.com
- Chậm phát triển hoặc thoái lui kỹ năng: Tiến sĩ Carla Allan cho biết: “Những trì trệ hoặc thoái lui trong kỹ năng hoặc hành vi phát triển là dấu hiệu cần được trao đổi ngay với bác sĩ nhi khoa”.
- Cắn móng tay quá mức: Đây thường là biểu hiện lo âu kéo dài, đặc biệt ở trẻ chưa biết diễn đạt cảm xúc bằng lời.
Theo một nghiên cứu năm 2024 của Đại học Bang Ohio, sự kiệt sức trong vai trò làm cha mẹ có mối liên hệ trực tiếp với các vấn đề hành vi ở trẻ.
Tiến sĩ Kate Gawlik, tác giả nghiên cứu, nhận định: “Chúng ta đặt kỳ vọng quá cao vào vai trò làm cha mẹ, trong khi liên tục so sánh bản thân với người khác. Chính điều này tạo ra áp lực âm thầm, dẫn đến kiệt sức”.
Tình trạng kiệt sức khiến cha mẹ dễ mất kiểm soát, quát mắng, trừng phạt con hoặc khiến con cảm thấy bị xấu hổ. Điều này chỉ càng khiến mối quan hệ giữa cha mẹ và con trẻ thêm căng thẳng, thậm chí đẩy trẻ vào những khủng hoảng tâm lý nghiêm trọng hơn.
Làm gì khi nhận thấy dấu hiệu bất thường ở trẻ?
Tiến sĩ Denitrea Vaughan, chuyên gia tâm lý trẻ em tại Thriveworks, khuyến nghị các phụ huynh nên:
- Không hoảng loạn, giải quyết từng vấn đề một: “Hãy tập trung vào một thói quen tại một thời điểm để không khiến trẻ bị choáng ngợp”, bà chia sẻ.
- Tăng cường khen ngợi, khích lệ hành vi tích cực: Việc ghi nhận, động viên những thay đổi tốt sẽ giúp trẻ cảm thấy được thấu hiểu và hợp tác hơn.
Ảnh minh họa: stock.adobe.com
- Tìm kiếm sự trợ giúp chuyên môn: Những biểu hiện như rối loạn lo âu, rối loạn ăn uống hay xu hướng bạo lực không nên tự xử lý tại nhà. Các chuyên gia tâm lý trẻ em có thể hỗ trợ thông qua liệu pháp trò chuyện hoặc trị liệu qua trò chơi.
Những hành vi bất thường của trẻ không nên bị bỏ qua hay quy chụp là “chuyện thường ở trẻ con”. Đó có thể là những lời kêu cứu thầm lặng mà chỉ những người cha, người mẹ đủ quan sát và yêu thương mới nhận ra được. Hành trình nuôi dưỡng một đứa trẻ khỏe mạnh cả thể chất lẫn tinh thần bắt đầu từ sự thấu hiểu, kiên nhẫn và sẵn sàng tìm kiếm sự hỗ trợ khi cần.
Ngọc Bảo (Theo New York Post)