Khi công chức bộ được cử về địa phương làm việc

4 giờ trướcBài gốc

Chỉ trong một thời gian chuẩn bị rất ngắn, chính quyền địa phương 2 cấp đã chính thức đi vào hoạt động từ ngày 1/7 vừa qua.

Hiện tại, các cơ quan có trách nhiệm đang thông qua nhiều giải pháp để khắc phục những bất cập, những khó khăn được phát hiện trong hoạt động của chính quyền, thông qua đó làm cho chính quyền địa phương 2 cấp thực sự hoạt động thông suốt, hiệu lực và hiệu quả.

Một trong những giải pháp đáng chú ý là việc các bộ, ngành cử công chức về địa phương làm việc trong một khoảng thời gian nhất định.

'Trung ương không làm thay nhưng cũng không được xa rời địa phương'

Bộ Công thương đã cử 34 công chức lãnh đạo cấp vụ về địa phương. Sau Bộ Công thương, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã cử 34 công chức của Cục Quản lý đất đai về các tỉnh, đồng thời thành lập 10 đoàn công tác do các thứ trưởng dẫn đầu về 34 tỉnh, thành làm việc trong tháng 8. Tiếp theo đó, Bộ Nội vụ cũng đã quyết định cử 34 công chức về địa phương làm việc từ 20/8 đến 20/10.

Bộ Dân tộc và Tôn giáo cũng có sự chuẩn bị kỹ càng. Bộ trưởng Đào Ngọc Dung chỉ đạo các đơn vị trực thuộc cử cán bộ biệt phái hỗ trợ các địa phương xử lý khó khăn liên quan chính sách dân tộc, tôn giáo khi triển khai mô hình chính quyền 2 cấp; soạn thảo cẩm nang về các tình huống cho cán bộ đi cơ sở.

Đặc biệt, theo Bộ trưởng Dung, “Trung ương không làm thay địa phương nhưng cũng không được xa rời địa phương. Cách làm của chúng ta sẽ không theo kiểu đại trà ‘ném quân xuống’ mà sẽ phối hợp các Sở Dân tộc và Tôn giáo lựa chọn những địa bàn có vấn đề vướng mắc để cùng tập trung xử lý dứt điểm”.

Người dân làm thủ tục tại xã Bum Tở, tỉnh Lai Châu. Ảnh: ĐVK

Việc các bộ, ngành Trung ương cử công chức về hỗ trợ địa phương trong những bước đi ban đầu của chính quyền 2 cấp quả thực là một sáng kiến, một nỗ lực thể hiện trách nhiệm trong triển khai cuộc cách mạng tổ chức tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả.

Bên cạnh đó, cũng cần bàn đến hiệu quả thực sự của việc cử công chức về địa phương làm việc, đặc biệt cần tránh tính hình thức, phô trương của câu chuyện này. 17 bộ, cơ quan ngang bộ đồng loạt cử mỗi cơ quan 34 công chức về địa phương? Hay có những bộ không nhất thiết cần triển khai việc này?

Và nếu cử thì lựa chọn công chức như thế nào? Lựa chọn công chức của tất cả các vụ, cục giống trường hợp của Bộ Công thương và Bộ Nội vụ hay chỉ lựa chọn công chức của một đơn vị chuyên ngành như trường hợp Cục Quản lý đất đai của Bộ Nông nghiệp và Môi trường?

Cho nên, điều quan trọng và cần thiết trước hết là xem xét công chức Trung ương về làm gì ở địa phương. Điều đó có nghĩa là cụ thể hóa những nhiệm vụ được khẳng định là về để hỗ trợ, giúp đỡ địa phương triển khai có hiệu quả, hiệu lực chính quyền địa phương 2 cấp.

Từ chức năng của bộ, ngành dẫn đến công chức các bộ phải làm nhiều việc trong mảng xây dựng thể chế, chính sách ngành, lĩnh vực. Nói cách khác, đây là sở trường, thế mạnh của công chức Trung ương. Mặt khác, cũng cần chú ý đến tính chuyên môn hóa tương đối cao của công chức các bộ. Có nghĩa là bộ quản lý nhà nước nhiều ngành, lĩnh vực thì công chức cũng được tổ chức làm việc theo các vụ chuyên ngành, lĩnh vực. Sở trường, thế mạnh của công chức các bộ vì thế có giới hạn nhất định, không thể bao quát toàn bộ các ngành, lĩnh vực của bộ.

Với thế mạnh, sở trường như vậy, công chức Trung ương về địa phương, mà cụ thể là về 1 sở tương ứng với bộ để làm việc thì chắc chắn không dễ dàng.

Không dễ vì thứ nhất, hoạt động của sở là hình ảnh thu nhỏ của bộ, tức sở cũng quản lý nhà nước đa ngành, đa lĩnh vực. Công chức bộ sâu về 1 lĩnh vực có thể giúp gì cho sở quản lý nhà nước nhiều ngành, lĩnh vực?

Không dễ vì thứ hai là sở ngoài nhiệm vụ xây dựng thể chế, chính sách còn có việc hướng dẫn triển khai và tổ chức thực hiện. Đây cũng là những loại việc không nằm trong sở trường của công chức bộ. Xem xét từ góc độ này cho thấy công chức bộ về địa phương sẽ không dễ làm việc, thậm chí sẽ lúng túng, bị động trong khá nhiều công việc cụ thể của sở tương ứng.

Điều này càng thấy rõ hơn khi xem xét danh sách của Bộ Công thương có công chức lãnh đạo, ví dụ như của Vụ Dầu khí và Than, Cục Hóa chất, hoặc danh sách của Bộ Nội vụ có công chức của Vụ Công tác thanh niên và Bình đẳng giới, Viện Khoa học Tổ chức nhà nước và Lao động, Vụ Kế hoạch - Tài chính, Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước, Trung tâm Lưu trữ quốc gia II và IV…

Đấy là chưa nói đến công chức lãnh đạo cấp vụ các bộ cũng giống như công chức nói chung bao gồm người giỏi, khá, trung bình và kém, thăng tiến bằng nhiều con đường khác nhau.

Một vấn đề khác hết sức quan trọng là các bộ cử công chức, nhưng địa phương thì sao? Việc cử công chức về địa phương cần được xem xét dưới góc độ chủ động của địa phương. Địa phương cần gì từ các bộ, ngành? Địa phương có nhu cầu thực sự về việc có công chức Trung ương về địa phương mình?

Ba vấn đề cần xử lý

Thực tiễn hơn 1 tháng qua cho thấy đang nổi lên mấy vấn đề sau trong triển khai chính quyền 2 cấp.

Một là công việc các cấp chính quyền phải thực hiện. Cần tiếp tục rà soát, đánh giá việc phân định thẩm quyền của chính quyền cấp tỉnh và cấp xã để xác định đúng những việc cấp xã phải làm, đặc biệt là trên các lĩnh vực đất đai, xây dựng, giáo dục, y tế…

Vấn đề thứ hai là năng lực của công chức cấp xã. Đội ngũ hiện tại cấu tạo từ công chức các xã nhập lại, công chức cấp huyện về. Việc sắp xếp công chức cấp xã thời gian qua chủ yếu có tính cơ học, gom lại cái đã, hoạt động cái đã, rồi tính sau. Kết quả là trình độ, năng lực của đội ngũ này không đồng đều và một bộ phận được bố trí công việc không phù hợp. Chính vì vậy, câu chuyện trình độ, năng lực phù hợp của công chức cấp xã đang là vấn đề ưu tiên trong tìm các giải pháp bảo đảm hoạt động tốt của chính quyền cấp xã, trong đó có bố trí lại, có đào tạo, bồi dưỡng…

Vấn đề thứ ba là công nghệ thông tin, là số hóa trong hoạt động của chính quyền cấp xã. Chuyện này cũng liên quan tới trình độ của công chức. Thực tiễn nhập một số bộ cách đây mấy tháng đã cho thấy công chức từ 2 bộ nhập lại am hiểu và quen với làm việc trên môi trường mạng rất khác nhau. Công chức cấp xã có vậy không? Tiếp đến là mức độ số hóa trong hoạt động, nhất là tại Trung tâm Phục vụ hành chính công cấp xã. Yêu cầu về số hóa toàn bộ hồ sơ của người dân và tổ chức sau khi tiếp nhận đang đặt ra những thách thức không nhỏ cho chính quyền và công chức cấp xã.

Nếu đây quả là 3 vấn đề cấp thiết cần xử lý thì các bộ, ngành Trung ương nên chăng cần tập trung vào tìm giải pháp thích hợp theo đúng nghĩa hỗ trợ, giúp chính quyền cấp xã hoạt động tốt hơn.

Phương châm “bốc đúng thuốc”

Giải pháp thứ nhất là lựa chọn cử công chức của bộ theo một lĩnh vực chuyên sâu mà địa phương đang lúng túng, gặp nhiều khó khăn trong triển khai do thể chế chưa rõ, giống như trường hợp Bộ Nông nghiệp và Môi trường cử 34 công chức của Cục Quản lý đất đai. Lĩnh vực đất đai được lược chọn là trúng, công chức của Cục chắc chắn là những người am hiểu thể chế, chính sách về đất đai nhất trong hệ thống hành chính. 34 công chức này về 34 tỉnh, thành chắc chắn sẽ phát huy được tác dụng trong tìm hiểu, phát hiện vấn đề và phần nào hỗ trợ địa phương ở lĩnh vực đất đai.

Giải pháp thứ hai là có tổ công tác bao gồm công chức một số bộ về một số tỉnh, mỗi tỉnh độ 1-2 tuần để nắm tình hình, phát hiện vấn đề và cùng địa phương đề xuất giải pháp xử lý cho 3 loại vấn đề cần ưu tiên giải quyết.

Tại Bộ Dân tộc và Tôn giáo, ông Hà Xuân Tùng - Vụ trưởng Vụ Tổ chức cán bộ cho biết, phương án tăng cường cán bộ về cơ sở sẽ được triển khai trong 3 tháng, ngay từ hôm nay (15/8). Trên cơ sở rà soát nhu cầu thực tế, có thể Bộ sẽ không cử mỗi cán bộ về 1 địa phương mà cử theo đoàn công tác, mỗi đoàn đi hỗ trợ vài tỉnh với phương châm “bốc đúng thuốc”. Địa phương gặp khó khăn ở mảng nào thì cử cán bộ, chuyên viên phù hợp.

Giải pháp thứ ba giống như Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã làm là có các đoàn công tác, bao gồm công chức của các đơn vị thuộc Bộ dưới sự lãnh đạo của 1 thứ trưởng, về địa phương làm việc trong một thời gian ngắn để nắm bắt tình hình, hướng dẫn và giải đáp các khó khăn, vướng mắc của địa phương trong lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ.

Tiến sĩ Đinh Duy Hòa

Nguồn VietnamNet : https://vietnamnet.vn/khi-cong-chuc-bo-duoc-cu-ve-dia-phuong-lam-viec-2431012.html