Khi nào nên tự test nhanh, phải đi khám?

6 giờ trướcBài gốc

Những năm gần đây, việc tự mua bộ test nhanh để kiểm tra các bệnh lý phổ biến như cúm, COVID-19 hay sốt xuất huyết ngày càng trở nên quen thuộc. Dễ mua, dễ thực hiện, tiết kiệm thời gian… nhiều người tin rằng tự test nhanh tại nhà giúp chủ động kiểm tra sức khỏe mà không phải tốn công đi bệnh viện.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia y tế, không phải lúc nào test nhanh cũng cho kết quả chính xác và không phải ai cũng biết cách tự xét nghiệm đúng. Việc lạm dụng hoặc tin tưởng tuyệt đối vào bộ kit test có thể dẫn đến những rủi ro đáng tiếc, thậm chí làm chậm việc phát hiện và điều trị bệnh kịp thời.

Ảnh minh họa/ Nguồn internet

Trường hợp nên tự test nhanh tại nhà

Tự test nhanh không phải lúc nào cũng xấu. Trong một số trường hợp, test nhanh có thể là công cụ hỗ trợ sàng lọc ban đầu rất hữu ích:

Khi có triệu chứng nhẹ, nghi ngờ lây nhiễm: Ví dụ, bạn có các dấu hiệu sốt, ho, đau họng, mất khứu giác… những triệu chứng nghi ngờ COVID-19 hoặc cúm. Lúc này, test nhanh giúp phát hiện sớm để chủ động cách ly, tránh lây lan.

Khi sống chung hoặc làm việc với người mắc bệnh: Nếu bạn thuộc nhóm F1 hoặc tiếp xúc gần với người nhiễm bệnh, test nhanh giúp sàng lọc bước đầu để quyết định có nên đi xét nghiệm chuyên sâu hơn không.

Khi bác sĩ khuyến nghị tự test để theo dõi: Một số người mắc bệnh nền hoặc đang điều trị tại nhà theo chỉ định bác sĩ có thể được hướng dẫn tự test định kỳ để theo dõi diễn biến.

Tự test nhanh không thay thế được chẩn đoán y tế

Điều quan trọng cần nhớ là, test nhanh không phải xét nghiệm chẩn đoán khẳng định. Kết quả test chỉ có giá trị tham khảo. Tính chính xác của bộ kit phụ thuộc vào nhiều yếu tố như: Loại kit, cách lấy mẫu, thời gian thực hiện, thậm chí tay nghề người tự thực hiện.

Kết quả âm tính giả khá phổ biến nếu tải lượng virus thấp, bệnh mới khởi phát hoặc thao tác sai kỹ thuật.

Kết quả dương tính giả cũng xảy ra nếu kit test kém chất lượng, bảo quản sai quy cách hoặc đọc kết quả quá thời gian khuyến cáo.

Nhiều người chủ quan khi thấy test âm tính, vẫn tiếp xúc cộng đồng dù triệu chứng rõ rệt, dẫn đến nguy cơ lây lan bệnh ra cộng đồng.

Khi nào cần dừng tự test và đi khám ngay?

Bạn không nên chỉ dựa vào test nhanh nếu rơi vào các trường hợp sau:

Triệu chứng nặng: Sốt cao liên tục không hạ, khó thở, tức ngực, đau đầu dữ dội, mất ý thức.

Kết quả test không phù hợp: Ví dụ test COVID-19 âm tính nhưng ho dai dẳng, khó thở tăng dần – có thể bệnh lý hô hấp khác đang diễn tiến nặng.

Thuộc nhóm nguy cơ cao: Trẻ nhỏ, người già, người mang thai, người có bệnh nền như tim mạch, tiểu đường, suy giảm miễn dịch.

Đã tự điều trị tại nhà vài ngày không thuyên giảm.

Những sai lầm thường gặp khi tự test nhanh

Nhiều gia đình có thói quen mua sẵn hàng chục kit test để chủ động phòng bệnh. Nhưng không ít người tự test sai cách:

Lấy mẫu không đúng: Que ngoáy không đúng vị trí, thời gian đọc kết quả không chuẩn.

Không kiểm tra hạn dùng, nguồn gốc kit: Mua kit trôi nổi, hàng giả, không có chứng nhận y tế.

Tự ý dùng thuốc: Thấy test dương tính là uống kháng sinh, truyền dịch, mua thuốc theo tin đồn mà không có chỉ định. Việc lạm dụng thuốc có thể gây biến chứng, kháng thuốc hoặc khiến bệnh nặng thêm.

Lời khuyên của bác sĩ

Theo các chuyên gia y tế, người dân không nên coi test nhanh là lá chắn an toàn duy nhất. Tự test chỉ nên là bước sàng lọc, kết hợp với theo dõi triệu chứng và thực hành phòng bệnh (đeo khẩu trang, giữ khoảng cách, khai báo y tế).

Khi có dấu hiệu bất thường, hãy đi khám kịp thời thay vì ngồi chờ test ra kết quả rõ ràng.

Lắng nghe tư vấn của bác sĩ, không tự điều trị, không giấu bệnh.

Chỉ sử dụng bộ kit test đạt chuẩn, có hướng dẫn chi tiết, bảo quản đúng cách.

Tự test nhanh bệnh lý không xấu nếu biết dùng đúng lúc, đúng cách. Trong bối cảnh các bệnh lây nhiễm diễn biến phức tạp, test nhanh giúp bạn chủ động bảo vệ bản thân và gia đình. Nhưng đừng biến việc tự test thành lý do để trì hoãn đi khám, bởi đôi khi, vài giờ chậm trễ có thể tạo ra khác biệt lớn cho sức khỏe và tính mạng của bạn.

Trương Hiền

Nguồn Tri Thức & Cuộc Sống : https://kienthuc.net.vn/khi-nao-nen-tu-test-nhanh-phai-di-kham-post1553749.html