Thông tin từ Sở Xây dựng TP HCM trong buổi làm việc giữa lãnh đạo UBND TPHCM với Đại sứ, Tổng Lãnh sự Hà Lan cùng các chuyên gia, đơn vị tư vấn của nước này về giải pháp toàn diện giải quyết tình trạng ngập úng của thành phố cho hay tại TPHCM có 159 điểm ngập nước. Trong đó, khu vực TPHCM (cũ) có 76 vị trí, khu vực Bình Dương (cũ) 52 vị trí, khu vực Bà Rịa - Vũng Tàu (cũ) 31 vị trí.
Đối diện không ít vấn đề
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng ngập nước tại TPHCM. Trong đó, biến đổi khí hậu làm gia tăng các trận mưa có cường độ lớn, thời gian ngắn; sụt lún nền đất nghiêm trọng với tốc độ trung bình 2 cm/năm, nhiều nơi 5-8 cm/năm, gây mất độ dốc thoát nước.
Cũng theo Sở Xây dựng, quy hoạch cũ sử dụng thông số mưa - triều đã lạc hậu; đầu tư hạ tầng phân tán; nguồn lực tài chính chỉ đáp ứng khoảng 30% nhu cầu; tình trạng chiếm kênh rạch, bê tông hóa bề mặt, xả rác gây tắc nghẽn dòng chảy... là những vấn đề thành phố đối diện.
Về giải pháp, TPHCM ưu tiên triển khai đồng thời 3 nhóm giải pháp để chống ngập. Đó là quy hoạch - thể chế - công nghệ; hạ tầng xanh - trữ nước; công trình cứng bảo vệ - tiêu thoát nước.
Hiện trên toàn địa bàn TPHCM có 159 điểm ngập
Đầu tư nhiều dự án
Giai đoạn 2025-2026, TPHCM hoàn thành dự án giải quyết ngập do triều (giai đoạn 1) để kiểm soát triều cấp vùng; hoàn thiện đê bao xung yếu tại quận 7, Nhà Bè, TP Thủ Đức (cũ); bổ sung trạm bơm cưỡng bức tại các cửa xả thấp.
Cũng trong giai đoạn này, TPHCM tập trung hoàn thành các dự án trọng điểm như cải tạo kênh Tham Lương - Bến Cát, Rạch Nước Lên; dự án chống sạt lở Thanh Đa... TPHCM cũng sẽ lắp đặt van ngăn triều, nạo vét lòng cống và tổ chức ứng cứu ngập 24/7.
Giai đoạn 2026-2030, TPHCM sẽ hoàn thiện hệ thống đê bao, cống kiểm soát triều. Cạnh đó, xây dựng hồ điều tiết tại các khu đô thị và vùng trũng thấp, nâng cấp dung tích phòng lũ của các hồ chứa thượng nguồn.
Cũng trong giai đoạn này, TPHCM sẽ chỉnh trang đô thị và di dời khoảng 22.984 hộ ven kênh rạch để khơi thông dòng chảy và phát triển không gian xanh.
Đến năm 2030, TPHCM sẽ kiểm soát được 159 vị trí ngập.
Tầm nhìn đến năm 2050, TPHCM sẽ hình thành hệ thống đê vành đai theo lưu vực trên toàn thành phố, liên thông giữa các địa phương trong vùng và có khả năng phối hợp vận hành theo các kịch bản triều - mưa - sông. Hoàn thiện hệ thống kênh tiêu chính, chi lưu kênh chính và các tuyến tháo nước liên vùng, bảo đảm lưu thông dòng chảy từ TPHCM (cũ) ra biển và ra các vùng cửa sông.
Tiếp tục rà soát, xây dựng, hoàn thiện các hồ điều tiết quy mô lớn liên vùng và phát triển hệ thống trạm bơm công suất cao tại các vị trí chiến lược nhằm đảm bảo tiêu thoát nước trong các kịch bản cực đoan.
Vận hành toàn bộ hệ thống thoát nước - kiểm soát triều trên nền tảng điều khiển thông minh, có khả năng dự báo - mô phỏng kịch bản - điều hành từ xa, bảo đảm thành phố chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, mưa lớn bất thường và nước biển dâng...
Tin, ảnh: LÊ VĨNH