Có nghĩa là ngoài khía cạnh tuổi tác, trình độ của Mai Hoàng Mỹ Trang xứng đáng có suất trên tuyển. Nhưng điều đó cũng một lần nữa cho thấy bóng bàn nữ Việt Nam gần như giậm chân tại chỗ suốt 20 năm qua, tính từ thời điểm mà Mai Hoàng Mỹ Trang vô địch quốc gia ở tuổi 17.
Từ đó đến nay, cô đã có thêm 14 lần lên ngôi số 1 quốc gia, một con số choáng ngợp ở các môn chơi cá nhân như bóng bàn. Trong khi đó, trước Mai Hoàng Mỹ Trang, bóng bàn nữ Việt Nam hết Nhan Vi Quân rồi đến Nguyễn Mai Thy, Lê Hoàng Mỹ Linh, Ngô Thu Thủy… tiếp nối tạo nên sự cạnh tranh cho ngôi hậu.
Tay vợt kỳ cựu Mai Hoàng Mỹ Trang thi đấu và giành HCV đơn nữ ở Giải Bóng bàn các đội mạnh toàn quốc 2025. Ảnh: P.MINH
Dù thống trị sân chơi trong nước, nhưng Mai Hoàng Mỹ Trang lại gần như không có thành tích nổi trội nào ở quốc tế. Một phần vì cô chủ yếu tập huấn trong nước, một phần do lối đánh sở trường của cô bị xem là lạc hậu so với thế giới. Thế nhưng, chỉ như vậy, Mai Hoàng Mỹ Trang vẫn không có người thay thế, đủ thấy bóng bàn nữ Việt Nam khủng khoảng kế thừa đến mức nào.
Tuy nhiên, trường hợp của bóng bàn không phải là cá biệt. Có một thực tế là những môn có tính cá nhân tại Việt Nam rất thiếu gương mặt nổi trội, những ngôi sao có yếu tố “dẫn dắt” môn chơi của mình. 3 thập niên qua, lác đác vài gương mặt nổi trội như Nguyễn Tiến Minh, Nguyễn Thùy Linh (cầu lông), Trần Tuấn Quỳnh, Lý Hoàng Nam (quần vợt), Nguyễn Thị Ánh Viên (bơi lội), Nguyễn Thị Oanh, Vũ Thị Hương (điền kinh)… Ngược lại, những môn tập thể như bóng chuyền nữ, bóng đá, bóng rổ… lại có số nhân vật được biết đến rộng rãi nhiều hơn.
Nghịch lý này cho thấy quy trình đào tạo và phát triển tài năng của thể thao Việt Nam chưa thực sự có tính đột phá, thiếu đi tính “chiến đấu” cao và sự đầu tư đặc biệt cho những tài năng có phẩm chất nổi trội. Nói cách khác, những ngôi sao lớn nhất mà chúng ta từng có đều thuộc dạng “thiên phú” hơn là sản phẩm của một quá trình đào tạo tầm cỡ.
Điều này có thể thấy qua tấm HCV của xạ thủ Hoàng Xuân Vinh ở Olympic 2016, người phải đến gần 40 tuổi với hơn 20 năm thi đấu mới đạt đến đỉnh cao, trong khi tuổi bình quân của các nhà vô địch bắn súng Olympic chỉ ở mức 25. Một ví dụ khác, đó là những huyền thoại ở các môn cá nhân tại Việt Nam thường vô địch quốc gia ở tuổi 17-19, sau đó duy trì sự nghiệp một thời gian rất dài, có thể là nhờ thiên bẩm, trong khi hiện nay không còn các nhà vô địch tuổi teen nữa dù điều kiện làm quen, tiếp cận công nghệ và tập luyện với thể thao đỉnh cao đã dễ dàng hơn xưa.
Đội tuyển bóng bàn Việt Nam có 10 tay vợt được triệu tập, hướng đến mục tiêu giành tối thiểu 1 HCV tại SEA Games 33. Các vận động viên (VĐV) nam được triệu tập gồm: Đinh Anh Hoàng, Nguyễn Anh Tú, Nguyễn Đức Tuân, Đoàn Bá Tuấn Anh và Lê Đình Đức, trong khi các tuyển thủ nữ là: Nguyễn Thị Nga, Nguyễn Khoa Diệu Khánh, Bùi Ngọc Lan, Trần Mai Ngọc và Mai Hoàng Mỹ Trang.
Trong đó, Đinh Anh Hoàng và Trần Mai Ngọc là những cái tên nổi bật khi hai tay vợt này từng mang về tấm HCV đôi nam - nữ cho bóng bàn Việt Nam tại SEA Games 32. Đội tuyển bóng bàn Việt Nam sẽ bắt đầu hội quân tại Hà Nội từ ngày 7-11 với sự dẫn dắt của huấn luyện viên trưởng Vũ Văn Trung.
YẾN PHƯƠNG