Khi truyền hình chuyển mình trong làn sóng truyền thông số

4 giờ trướcBài gốc

Mạng xã hội là "thế lực" mới

Phiên 6 của Diễn đàn Báo chí Toàn quốc năm 2025 với chủ đề "Truyền hình thích nghi trong môi trường truyền thông mới" đã mở ra một góc nhìn toàn diện, sâu sắc về những chuyển động bên trong các đài truyền hình Việt Nam trong hành trình tái định vị chính mình giữa cơn xoáy truyền thông đa nền tảng.

Khi video không còn là lãnh địa độc quyền của truyền hình, khi mỗi cá nhân đều có thể trở thành một kênh phát sóng ngay trên nền tảng xã hội, ngành truyền hình buộc phải tự đặt lại những câu hỏi căn bản về chính mình.

Không còn đơn thuần là chuyện công nghệ, đây là một cuộc thích nghi sâu rộng về nội dung, công chúng, nền tảng và mô hình vận hành.

Mở đầu phiên thảo luận, bà Nguyễn Thu Hà – Trưởng Ban Chuyên đề Khoa giáo, Đài Truyền hình Việt Nam (Điều phối phiên thảo luận) đã thẳng thắn chỉ ra: "Truyền hình ngày nay không còn là trung tâm phát nội dung hình ảnh duy nhất".

Trong bối cảnh YouTube, TikTok, các ứng dụng OTT… bùng nổ, tốc độ sản xuất – phân phối – tiếp cận khán giả đang vượt xa khả năng của truyền hình truyền thống. Sự thay đổi không chỉ đến từ công nghệ, mà là một cuộc "cách mạng" toàn diện về nội dung, về cách tiếp cận công chúng, về mô hình vận hành, và cả cách tư duy nghề báo.

Các đại biểu tham gia thảo luận.

Chia sẻ từ góc nhìn địa phương, ông Huỳnh Tấn Phát – Phó Giám đốc Báo và Đài PT-TH Vĩnh Long hồi tưởng thời kỳ hoàng kim của truyền hình, được đánh dấu vào khoảng năm 2015, khi truyền hình "làm mưa làm gió" cả ở mảng chính luận lẫn giải trí.

Nhưng hiện tại, cuộc chơi không còn là "sân nhà". Facebook, TikTok, YouTube với tính cá nhân hóa cao, chi phí thấp và khả năng tương tác mạnh đã trở thành đối thủ trực diện. Trong khi đó, truyền hình vẫn vận hành theo lịch phát sóng cố định, thiếu tính linh hoạt và tương tác, không đáp ứng được nhu cầu "xem ngay, chia sẻ liền" của người dùng hiện đại.

"Làm truyền hình bây giờ không chỉ là cạnh tranh nội dung, mà còn là cạnh tranh tốc độ, công nghệ, chi phí và khả năng kết nối công chúng", ông Phát nhấn mạnh.

Cùng trao đổi về vấn đề này, nhà báo Ngô Thanh – Giám đốc Trung tâm các chương trình giải trí, Đài PT-TH Hà Nội ví mạng xã hội như một "thế lực" mới nổi, đang tác động dữ dội đến truyền hình. Nếu như trước kia, chiếc remote là "kẻ thù" lớn nhất, thì nay là những chiếc điện thoại thông minh, nơi mỗi người dùng có thể trở thành một nhà sản xuất nội dung.

Tại phiên thảo luận, các diễn giả đã đưa ra giải pháp và sáng kiến của các cơ quan báo hình trong môi trường truyền thông mới.

Tuy nhiên, nhà báo Ngô Thanh cũng chỉ ra lợi thế không thể thay thế của truyền hình đó là tính chính thống. Không đơn thuần là chính luận, mà là sự chính xác, đáng tin cậy – giá trị cốt lõi mà báo chí chuyên nghiệp vẫn kiên định giữa dòng thác thông tin hỗn loạn. Chính điều này giúp truyền hình giữ được vị thế là "lá chắn" thông tin cho công chúng.

Ở góc độ nghiên cứu công chúng, nhà báo Thu Uyên – Trưởng khoa Quan hệ Quốc tế, Học viện Báo chí và Tuyên truyền nhấn mạnh, tương lai của truyền hình không nằm ở việc phân mảnh nội dung để chiều lòng từng nhóm khán giả, mà là tìm ra điểm chạm chung sâu nhất. Theo bà, điểm chạm đó không nằm ở sự giải trí nhất thời, mà ở giá trị nhân văn.

"Cái khiến người ta rơi nước mắt không phải là danh vọng, mà là tình người. Nếu truyền hình chạm được vào cảm xúc ấy, nó sẽ chạm được vào tất cả",nhà báo Thu Uyên nói.

Điều đáng chú ý, theo bà Thu Uyên, chính Gen Z tưởng chừng là lớp công chúng "lướt qua" nhanh nhất thế nhưng lại là thế hệ sâu sắc, quan tâm đến công bằng, bền vững và nhân văn. Đây chính là "vùng chạm" mà truyền hình cần khai thác nếu muốn trở lại đầy sức sống trong lòng công chúng trẻ.

Truyền hình phải "đa nền tảng", "đa sản phẩm", "đa công chúng"

Cũng tại phiên thảo luận, nhiều sáng kiến và mô hình thay đổi nội dung từ các đài truyền hình trong và ngoài nước đã được giới thiệu.

Từ việc đổi mới nội dung, giữ vững các chương trình chính luận mang sứ mệnh chính trị, đến việc sáng tạo các format mới phù hợp với thị hiếu công chúng số, sản xuất nội dung đặc thù cho từng nền tảng tất cả đều hướng tới mục tiêu chung đó là thích nghi để phát triển.

Những xu hướng phát triển truyền hình giai đoạn tới đang hình thành một "bức tranh mới" đầy năng động. Truyền hình Việt Nam được đánh giá là vẫn có ưu thế nếu biết kết hợp nhuần nhuyễn giữa thực tiễn – lý luận – nghiên cứu, giữ được những giá trị cốt lõi, đồng thời không ngừng đổi mới về tư duy và sáng tạo.

"Nguồn lực bắt nguồn từ tư duy, động lực bắt nguồn từ đổi mới, và sức mạnh bắt nguồn từ nhân dân" – thông điệp này được nhấn mạnh, khẳng định rằng lấy khán giả làm trung tâm chính là kim chỉ nam để truyền hình chuyển mình.

Trong môi trường truyền thông đa nền tảng, truyền hình không còn bị giới hạn trên các kênh truyền thống mà đang hiện diện mạnh mẽ trên các nền tảng số như website, ứng dụng di động và mạng xã hội.

Các nhà cung cấp dịch vụ đang phát triển những ứng dụng với giao diện thân thiện, tốc độ tải nhanh, hình ảnh sắc nét, tối ưu hóa cho nhiều thiết bị và kết nối mạng – giúp người xem có thể tiếp cận nội dung mọi lúc, mọi nơi.

Từ đây, những chiến lược phát triển bền vững được hình thành như đầu tư vào hạ tầng công nghệ, chuyển giao kỹ thuật số, đa dạng hóa sản phẩm, nền tảng và phân khúc khán giả; đồng thời chú trọng đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao nhằm tạo ra các sản phẩm báo hình không chỉ hấp dẫn mà còn giàu giá trị, góp phần định hướng dư luận và thúc đẩy xã hội phát triển.

Phiên thảo luận đã khẳng định, truyền hình vẫn là một kênh quan trọng trong hệ sinh thái truyền thông hiện đại. Tuy nhiên, nó chỉ có thể giữ vững vai trò đó nếu biết kết hợp hài hòa với các nền tảng số, tạo ra các chương trình chuyên biệt hướng đến từng nhóm công chúng, từng độ tuổi, từng hành vi tiêu dùng nội dung.

Chia sẻ kết lại phiên thảo luận, bà Nguyễn Thu Hà - Trưởng Ban Chuyên đề Khoa giáo, Đài Truyền hình Việt Nam nhấn mạnh: "Sự thích nghi của truyền hình trong môi trường truyền thông mới không phải là một lựa chọn mang tính kỹ thuật, mà là một quyết định chiến lược mang tính sống còn.

Không thay đổi thì sẽ bị thay thế. Nhưng thay đổi cũng cần giữ lấy cốt lõi của một nghề nghiệp đã gắn bó với sự phát triển của xã hội suốt nhiều thập kỷ".

Truyền hình hôm nay đứng trước những cơ hội và thách thức chưa từng có. Nhưng nếu biết giữ lửa từ những giá trị nhân văn và đổi mới không ngừng để thích nghi, thì truyền hình không chỉ tồn tại mà còn có thể bứt phá, trở lại đầy sức sống trong trái tim công chúng hiện đại.

Kim Thoa - Quỳnh Anh

Nguồn Người Đưa Tin : https://nguoiduatin.vn/khi-truyen-hinh-chuyen-minh-trong-lan-song-truyen-thong-so-204250620093916937.htm