Khi tượng gỗ trở thành 'đại sứ văn hóa' của núi rừng

8 giờ trướcBài gốc

Đưa tượng gỗ đến gần hơn với cộng đồng

Từng là biểu tượng thiêng liêng gắn với nhà mồ, tượng gỗ dân gian đang dần chuyển mình để hòa vào nhịp sống hiện đại. Du khách không còn cần lặn lội về các buôn làng xa xôi để “nhìn tận mắt, chạm tận tay”, mà có thể thưởng lãm ngay giữa lòng thành phố.

Tại phường Kon Tum, nhiều quán cà phê chọn phong cách thiết kế mang dấu ấn Tây Nguyên, trong đó tượng gỗ là linh hồn của không gian. Quán Adam và Eva trên đường Phan Chu Trinh là một ví dụ. Gần 20 bức tượng được sắp đặt khéo léo giữa vườn cây, tạo nên một “phòng trưng bày mở” cho khách thưởng ngoạn.

Tượng gỗ được trưng bày, tạo dấu ấn riêng cho nhiều quán cà phê mang phong cách Tây Nguyên.

Chủ quán – ông Võ Văn Giáp (55 tuổi) – chia sẻ: hơn 10 năm trước, ông bắt đầu sưu tầm tượng gỗ Ba Na, tất cả đều do nghệ nhân trong làng tạc bằng tay. Những khuôn mặt vui – buồn – đăm chiêu – hồn nhiên khắc họa đầy cảm xúc khiến ai đến quán cũng tò mò, thích thú. Thậm chí, có người hỏi mua tượng để làm kỷ niệm. “Tôi muốn mang văn hóa dân tộc đến gần cộng đồng và du khách. Mỗi bức tượng là một câu chuyện về đời sống đồng bào miền núi,” ông nói.

Không chỉ quán cà phê, nhiều homestay và nhà hàng cũng xem tượng gỗ là điểm nhấn văn hóa. Tại Làng du lịch cộng đồng Đăk Răng (xã Dục Nông), hơn 10 bức tượng được đặt trong khuôn viên nhà rông, tái hiện sinh hoạt, sản xuất và tình cảm gia đình của người Gié Triêng. Già làng Brôl Vẻ còn trưng bày tượng ngay trong homestay của mình để du khách có thể quan sát, tìm hiểu và chụp ảnh lưu niệm. “Tượng gỗ có cái hồn riêng. Càng xem càng thấy thú vị”, già chia sẻ.

Nhiều homestay lựa chọn tượng gỗ để tạo điểm nhấn trong trang trí không gian.

Bảo tồn truyền thống gắn với phát triển du lịch

Tại xã Măng Đen, Vườn nghệ thuật Măng Đen – mở cửa từ tháng 8/2024 – đã trở thành điểm đến mới lạ. Dưới tán thông cổ thụ, hơn 500 bức tượng gỗ kết hợp với gỗ lũa và đá cuội tạo nên một không gian đậm chất nghệ thuật. Du khách đi giữa khu vườn như lạc vào câu chuyện về cuộc sống của người dân: cõng nước, giã gạo, vác rìu lên rẫy, đánh chiêng, làm lễ hội; hay những khoảnh khắc ấm áp như mẹ địu con, cha cõng con, bà ôm cháu.

Không gian tượng gỗ tại Vườn nghệ thuật Măng Đen là điểm dừng chân được nhiều du khách yêu thích.

Không chỉ con người, những bức tượng thú như chó, mèo, khỉ, voi… được tạc mộc mạc nhưng sinh động, thể hiện sự tài hoa của những nghệ sĩ làng nghề.

Chị Võ Thị Kim Luyến – du khách đến từ Đà Nẵng – bày tỏ: “Hàng trăm bức tượng gỗ cho thấy đời sống văn hóa rất phong phú của người bản địa. Ở đây không chỉ là nghệ thuật, mà là ký ức, là tinh thần của núi rừng.”

Ngày nay, tượng gỗ không chỉ được trưng bày, mà còn được sưu tầm như một loại tài sản văn hóa. Nhiều người mua về trang trí sân vườn, homestay hoặc làm quà lưu niệm.

Nghệ nhân A Gông (xã Măng Đen) là một trong những người đang miệt mài gìn giữ nghề. Anh tạc tượng cho các điểm du lịch, quán cà phê, nhà hàng và còn truyền dạy miễn phí cho thanh niên trong làng. “Tạc tượng giúp tôi có thêm thu nhập, nhưng quan trọng hơn là giữ nghề cha ông lại với đời sau. Khách du lịch càng quan tâm thì nghệ thuật này càng có cơ hội sống mãi,” anh chia sẻ.

Nghệ nhân A Gông (bên trái) hướng dẫn thế hệ trẻ trong làng kỹ thuật tạc tượng truyền thống. Từ di sản làng buôn đến sản phẩm du lịch

Từ di sản làng buôn đến sản phẩm du lịch

Tượng gỗ dân gian đang có “cuộc hành trình mới”: từ nơi linh thiêng trong cộng đồng trở thành sản phẩm du lịch mang giá trị văn hóa cao. Những nghệ nhân vẫn miệt mài đục đẽo, lớp trẻ dần tiếp nhận nghề, du khách thì ngày càng quan tâm tìm hiểu, sở hữu.

Với sự chung tay của nghệ nhân, cộng đồng, cơ quan văn hóa và ngành du lịch, tượng gỗ dân gian không chỉ được bảo tồn mà còn trở thành sản phẩm đặc trưng, giúp văn hóa bản địa đến gần hơn với du khách – gần, mà vẫn giữ nguyên cái hồn của núi rừng.

Khắc Mạnh

Nguồn VHPT : https://vanhoavaphattrien.vn/khi-tuong-go-tro-thanh-dai-su-van-hoa-cua-nui-rung-a30807.html