Khi văn hóa 'đu idol' trở thành liều thuốc tinh thần cho giới trẻ

4 giờ trướcBài gốc

Sự gắn kết bất ngờ từ “mối quan hệ một chiều”

“Parasocial relationship” là thuật ngữ chỉ “mối quan hệ một chiều” giữa thần tượng và người hâm mộ, nơi mạng xã hội mở ra một kết nối tuy “ảo” nhưng mang đến sự gần gũi, chân thật. Chính vì vậy, những chia sẻ đời thường của idol có thể trở thành niềm vui và nguồn động lực cho người theo dõi. Trong bối cảnh nhiều bạn trẻ đối diện với áp lực, không ít người đã tìm thấy sự an ủi, đồng cảm và thậm chí thay đổi tích cực hơn nhờ vào tình yêu dành cho thần tượng.

Nguyễn Trà My (Hà Nội) từng có quãng thời gian dài đối mặt với tình trạng rối loạn lo âu và trầm cảm, rồi dần trở nên “nặng nề” hơn sau các biến cố gia đình. Trong khoảng thời gian sức khỏe gặp nhiều vấn đề, Trà My như tìm thấy được “chỗ dựa tinh thần” khi biết đến chương trình Anh trai vượt ngàn chông gai. “Giữa nhiều áp lực, Anh trai vượt ngàn chông gai giống như một sắc màu trong ‘ly nước’ mà cuộc sống mang đến cho mình. Sự chân thật và tích cực của chương trình đã giúp mình vui vẻ và hạnh phúc hơn, khiến mình quên mất bản thân đã từng có những đêm mất ngủ, trằn trọc vì lo âu đến mức nào”, My chia sẻ.

Kể từ khi trở thành “gai con” (tên fandom của chương trình Anh trai vượt ngàn chông gai), Trà My không chỉ có thêm nhiều niềm vui mà còn được tiếp thêm động lực từ thần tượng của mình. “Chỉ từ một lời khen của ‘má Bảo’ (biệt danh của anh tài BB Trần), mình đã đủ tự tin mặc những bộ đồ mà trước đây mình ngại ngùng không dám mặc, dù bản thân rất rất thích, nhờ đó mà sự tự tin của mình cũng ngày càng đi lên”, Trà My nói.

Sau khi biết đến Anh trai vượt ngàn chông gai, Trà My đã có nhiều khoảnh khắc vui vẻ hơn khi tham dự các buổi concert của chương trình. (Ảnh: NVCC)

Tiến sĩ Tâm lý học Nguyễn Văn Tường - Giảng viên trường ĐH KHXH&NV (ĐHQG TP. HCM) chia sẻ, việc theo dõi và ủng hộ thần tượng có thể xem là một “chiến lược giảm căng thẳng” hiệu quả. Khi tham gia concert hay cộng đồng fan, người trẻ có cảm giác kết nối xã hội (social connectedness) vì cảm thấy “thuộc về” một tập thể cùng sở thích. Điều này làm giảm cảm giác cô đơn – vốn là yếu tố nguy cơ của stress và trầm cảm. Ngoài ra, âm nhạc và bầu không khí trong concert còn giúp kích hoạt cảm xúc tích cực (positive emotions), trong khi hình ảnh thần tượng mang lại ý nghĩa và động lực sống (meaning & motivation), giúp khích lệ người trẻ nỗ lực và vượt qua khó khăn.

Nguyễn Trà My tại buổi fanmeeting của anh tài BB Trần ở Hà Nội. (Ảnh: NVCC)

“Gieo mầm” yêu thương từ tình yêu thần tượng

Ngày nay, nhiều thần tượng không chỉ dừng lại ở “sự tỏa sáng cá nhân”, mà còn tích cực lan tỏa điều tốt đẹp thông qua các hoạt động thiện nguyện. Với sức ảnh hưởng lớn đến cộng đồng fan, nghĩa cử cao đẹp của idol còn giúp khơi gợi tinh thần sẻ chia của người người hâm mộ. Từ tình yêu thần tượng, nhiều cộng đồng fan đã cùng “gieo mầm” yêu thương bằng cách quyên góp, hỗ trợ hoàn cảnh khó khăn, đồng hành cùng các em nhỏ vùng cao… Đặc biệt, các hoạt động ý nghĩa này thường được gửi gắm dưới tên thần tượng hoặc tên cộng đồng fan, như một lời tri ân, cũng như là cách lan tỏa những giá trị tốt đẹp, tích cực mà thần tượng truyền đến cho họ.

“Khi thần tượng làm điều tốt, người hâm mộ cảm thấy như chính bản thân mình cũng đang tham gia vào hành động đó. Đây được gọi là “sự đồng nhất hóa” (identification), khi fan xem idol như tấm gương phản chiếu giá trị của chính mình. Bên cạnh đó, các hoạt động tốt của thần tượng còn khơi gợi những cảm xúc tích cực (pride, compassion), nhờ đó, người hâm mộ sẽ cảm thấy đồng cảm (social empathy) và cùng nhau làm những hoạt động thiết thực để lan tỏa thông điệp tốt đẹp trong cộng đồng. Tuy vậy, người trẻ học cách ngưỡng mộ tài năng nhưng cũng cần giữ được sự tỉnh táo, biết chọn lọc giá trị phù hợp để việc “đu idol” trở thành trải nghiệm lành mạnh, nhằm góp phần định hình giá trị riêng của mình”, Tiến sĩ tâm lý học Nguyễn Văn Tường chia sẻ.

Nguồn SVVN : https://svvn.tienphong.vn/khi-van-hoa-du-idol-tro-thanh-lieu-thuoc-tinh-than-cho-gioi-tre-post1780929.tpo